De Stellingwarver Schrieversronte is et belangriekste instituut veur tael, literetuur, geschiedenis, volkskunde en identiteit van Stellingwarf. Stellingwarf is een biezundere regio in Zuudoost-Frieslaand (NL), daor de meensken vanoolds Stellingwarfs praoten. Et Stellingwarfs is een vorm van Nedersaksisch.
Oonze administraosie is los op deensdag tot en mit donderdag, van 9.00 tot 16.00 ure. Overleggen mit ere mitwarkers kan allienig nao tillefonische ofspraoke.
Tip: kiek ok es op oonze ere websteden www.stellingplus.nl en www.stellingia.nl! Woj' graeg vot-en-daolik weten wat een woord of uutdrokking uut et Stellingwarfs betekent? Klik dan ditte an: www.stellingplus.nl/wp-content/uploads/2010/10/woordenboek3.pdf.


De laandelike coronaveurschriften kuj' lezen via de volgende link:
www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19/algemene-coronaregels/kort-overzicht-coronamaatregelen. De Stellingwarver Schrieversronte volgt die veurschriften uteraord.



NI'JS




Leer de wereld van et Stellingwarver taelgebied kennen an de haand van langeofstaanspad ‘Het Stellingenpad’

Vandemiddag 24 april 2022 kwam d’r een meraokels aorig boek op ‘e wereld, of beter: een ni’je kuiergids. Die brengt je via een route van 263,4 km deur et hiele Stellingwarver taelgebied. Netuurlik kuj’ zoks ok i’j stokkies en beties doen, of ie nemen een peer lopies die je et aorigste lieken. Et is niet zomar een gids. Een mennigte an mitwarkers het de route uutzet, aanderen hebben historische, laandschoppelike, Stellingwarfs-taelkundige en literaire infermaosie en tekstdielen inbrocht. Et boek het ok een schat an foto’s, tekenings en laandkaorten en -kaorties, uteraord betrekking hebbende op ‘e route as gehiel. In disse gids woj’ mitneumen deur de bekende Stellingwarver griffioen, en dat gebeurt deur et hiele taelgebied van et Stellingwarfs, dus ok deur Stienwiekerlaand en een aangreenzende raand van Drenthe.



In een mooie bi’jienkomst op ‘e Boerestreek in Appelsche prissenteerde diezelde griffoen ok et eerste exemplaor – in de eupen locht, en wel an Henny Lussing uut Berkoop, van hannekemi’jers-komof – trekkers bi’j uutstek weren dat. Berkoper zanger Karst Berkenbosch brocht, mit een extra begeleider, een peer Stellingwarver lieties bi’j gelegenhied van de prissentaosie. Berkenbosch het ok mitwarkt an et boek, o.e. mit kultuurhistorische verhaelen en belevingsverhaelen.
Veurofgaond an de prissentaosie wodde stillestaon bi’j et wegraeken van Marian Nesse in feberwaori van dit jaor. Zi’j het heufdinitiatiefnemer west van de ni’je gids. Ze het veul daon an de saemenstelling van de gids.
Et ri’j anwezige pebliek dee nao de prissentaosie mit an een kuier van zoe’n vuuf kilemeter, roegweg zegd in een grote boge om de Bosbarg henne. Krek as om de prissentaosie henne was d’r ok ‘in de loop’ te genieten van folky meziek op een tal punten in de kuier. Kotomme, et was, zoas zoks wel nuumd wodt, een feestelik gebeuren.
De gids is uutgeven deur et Nivon, en is bi'j die netuurinstaansie te bestellen: https://nivon.nl/webshop. De pries is € 17,50. Ok de Stichting Vrijstaat de Stellingen kan et boek leveren (vrijstaatdestellingen@gmail.com).


Symposium Erkende Taelen en Warkkonfereensie Nedersaksisch in Wolvege kregen de neudige belangstelling

Beide konfereensies zollen al eerder hullen wodden in november veurig jaor, mar et kwam d’r niet van deur de corona. Op 21 en 22 april wodde et disse keer wel, mit aorig variaosie in de beide pergrammes en mit aorig wat volk – in beide gevallen. De eerste dag was orgeniseerd deur et Riek en gul veur alle erkende taelen. Dat kwam daele op ommedaenken veur Limborgs, Nedersaksisch, Fries, Papiaments en Gebaoretael. Op ‘e eerste dag Op ‘e eerste dag was veural van Nedersaksisch en Limborgs van belang de bi’jdrege van veurzitter van de Raod veur ’t Limborgs Roeland van Hout en van de siktaosie van SONT Henk Bloemhoff van belang. Zi’j bepleitten, krek as eerder ok al es, een anpassing van de Algemiene Bestuurswet om Limborgs en Nedersaksisch vri’j bruken te kunnen in gemienteraod en perveensiaole staoten. Dit stellen ze an anpassing veur van de AWB, lid 2:
‘Provinciale en gemeentelijke overheden en onder hun verantwoordelijkheid werkzame personen mogen naast het Nederlands de in hun gebieden erkende regionale talen gebruiken.
Ok brochten ze et verlangst naor veuren om Limborgs en Nedersaksisch (en Fries) in de Grondwet op te nemen. In et naogesprek wodde steld dat dat aenlik een verzuuk wezen moeten zol veur alle erkende taelen. Disse eerste dag gong Willemijn Zwart van et bedrief Komvoor in op ‘e soorten van veraandering die plakvienen moeten zollen. Heur opvatting: verbetering van et pesisie en meugelikheden van Nedersaksisch moe’n ansluten, ‘inbedded woden’ in et betaonde, in de tredisie.
De warkkonfereensie Nedersakisch van de twiede dag was, de naeme zegt et al, meer richt op meugelikheden veur et Nedersaksisch zels. Veurnaemste en konkreetste op disse dag was de prissentaosie van een groot onderwiesprojekt veur et basisonderwies, bedoeld as gelieksoortig over et hiele taelgebied. Dit plan is ontwikkeld deur een initiatief van de gezaemelike instellingen veur et Nedersaksisch, en is onderdehaand een beheurlik konkreet veurnemen.
Disse twiede dag wodde veurzeten deur de heer R.T Hoen, wethoolder van West-Stellingwarf mar now veurzitter van de gezaemelike Nedersaksische overheden (de Nedersaksische perveensies, de gemienten Oost- en West-Stellingwarf en de perveensie Frieslaand). Biezunder punt dat de heer Hoen as weens naor veuren brocht was een soort struktuur van overheden inklusief et Riek. Dat moet nog vorm kriegen, zee de heer Hoen, d’r moet nog op ommestend wodden hoe men alle gemienten et beste in zoe’n vorm betrekken kan. Een mooi geval van saemenwarking en verstarking was et formele verzuuk van de gemienten Bunschoten en Urk om tot et Konvenaant Nedersaksisch toe te treden. D’r was een formeel mement waorop de Nedersaksische overheden een brief tekenden die naor et Riek gaot mit de vraoge om Bunschoten en Urk ansluten te laoten bi’j et Konvenaant.


Stellingwarver diere- en plaantenaemen anleverd veur expesisie van Tresoar

Tresoar, et Fries Historisch en Letterkundig Centrum in Liwwadden, hoolt van 7 meie tot en mit 22 augustus de expesisie ‘Atelier Natuerlik Fryslân’. Dit gebeurt in et kader van Natuerlik Fryslân 2050, wat een deur in Frieslaand aktieve Netuurorgenisaosies opstelde visie betreft. Hierin wodt een veur et Friese vaastelaand kwa netuur en laandschop weenselik toekomstbeeld schetst, dat wil zeggen veur et jaor 2050. Hierveur bin verscheidene laandschoppen en netuurterreinen beschreven en op de kaorte zet, zowel globaol as detailleerder per streek. Bi’j et laeste gaot et om vuuf min of meer bekende Friese regio’s. Twieje hiervan hebben betrekking op Stellingwarf. De iene is de Zuudoosthoeke mit daorin hiel Oost-Stellingwarf en een groot pat van West-Stellingwarf, de aandere et Lege Midden mit De Westhoek en ere leegvenegronden in West-Stellingwarf. De visie prissenteert ok een tal of veur de perveensie of een Friese streek kerakteristieke plaanten en dieren. Dissend bin in de expesisie ok allegere te zien. Tentoonsteller Tresoar wol behalven de Friese en Nederlaanse ok de Stellingwarver soortnaemen tonen, en dat wodt deur It Fryske Gea slim wardeerd. Dat zodoende kregen ze van heur een Nederlaanstaelige lieste mit 35 soorten toestuurd. Wi’j hebben dissend allemaole een Stellingwarver naeme geven kund. Van zeuven soorten blift de naeme liekewel etzelde as in et Nederlaans (o.e. argusvlinder, otter en snoek). Eren verschillen hier juust stark van, waoronder blauwgrösstiekel veur Spaanse ruiter, aolpieper veur grote modderkruiper en weerlaompien veur watersnip. Veerdere infermaosie kan googled wodden op ‘Atelier Natuerlik Fryslân’.


De Ovend van april 2022

Op et omslag van et ni'jste nommer van 'De Ovend' zien we een mooie foto… De oolde eupenbaore Mavo-schoele van Wolvege. Daor was de oprichtngsvergeerdering van de SSR op 29 april 1972. Een mooie foto van et gebouw siert de veurkaante van de jongste Ovend-oflevering. Vule en vule meer bödt netuurlik ok weer dit nommer. Zoas een redaktiebi’jdrege over 50 jaor Ovend, flink wat mooie gedichten van Willem Jan Teijema, Christine Mulder, Harmen Houtman en Attie Nijboer, verhaelen van Sjoukje Oosterloo, Jaap Sikkema, Kjest Herder en meer. Een aorig interview van Abel Darwinkel mit lid van et eerste ure Joukje Schurer-Klosse, een verhael van vlak nao de oorlog van Bergveld: ‘Van de “nationale feestrok”en nog wat”, een mooie bi’jdrege van Carol Klok: ‘Meesrter Prop; een kreatieve onderwiezer’ en een blik op et et ontstaon van de Stellingwarver Schrieversronte vlak veur en op de oprichtingsdag, 29 april 1972. Kjest Herder begint dit nommer mit een veuroffien onder de titel “Winterdip” – now, daor het De Ovend en het ok de SSR an alle bi’jdregen te zien niet onder te lieden had. Wees d’r bi’j om dit biezundere nommer te lezen. (Lidmaotschop / abonnement = € 20,- in ’t jaor.)


50 jaor SSR: ommedaenken in ‘De Nije’

In de Friese glossy ‘De Nije’ vien ie disse keer rejaol ommedaenken veur de jaorige Stellingwarver Schrieversronte. Veurige direkteur Sietske Bloemhoff gaot o.e. in op de eerste jaoren van de ‘vorming’ van oonze streektaelinstelling. Tegenwoordig staot die bekend as 'de ooldste van de mederne streektaelinstellings in et Nedersaksisch taelgebied'. ‘De Nije’ is in Frieslaand deurgaons in de boekwinkels te kriegen.


Stellingwarver Schrieversronte vuuftig jaor: een riegel wekelikse pergrammes van Hendrik Betten is begonnen, mit 'kopstokken' uut de begintied, van laeter en van now

Van 6 meert of staot et radiopergramme 'Huus en Hiem' in et teken van vuuftig jaor Stellingwarver Schrieversronte. Et pergramme wodt zundagsmorgens van 11 tot 12 ure uutzunnen. Ie kun et onder eren via livestream van de lekaole omroepen Odrie en Weststellingwerf Centraal beluusteren. 'Huus en Hiem' wodt sund jaor en dag verzorgd en prissenteerd deur Hendrik Betten van Else. In de eerste uutzending op 6 meert praotte hi'j mit Henk Bloemhoff, man van et aldereerste ure van de SSR, de stichting die op 29 april 1972 opricht wodde. Uutzunnen pergrammes bin nog te heuren via de websteden van de beide omroepen.


Eerste ‘Ovend’ van SSR-jubileumjaor 2022 is d’r!

Daor is dan vandaege 4 feberwaori de eerste Ovend van et jubileumjaor 2022. In et ‘Veuroffien’ gaot SSR-veurzitter Klaas van Weperen op de viering in. Et Stellingwarfs moet borg wodden veur de toekomst, zegt hi’j onder eren. Alle leden, vrunden en bekendend daenken d’r vast krek zo over! Arg aorig en interessaant in dit nommer bin Carel Klok zien verhael over ‘Jan Kraan; illestraoter, cartoontekener’, Jan Willem Teijema zien gedicht ‘Catalpa, ken ik jow’ en Jelle Roorda zien ‘Buurtschop De Miente: ooit een ‘desperado kolonie’, now een grune oase van rust en ruumte!’ Mitien moe’n we numen hoe aorig dit stok uut disse Ovend en ok de aandere bi’jdregen illestreerd binnen.
Sietske Bloemhoff gaot in op ’e podcast ‘Op ‘e luuster staon’ en geft ommedaenken an de lezings van Dennis Worst, Meindert Schroor en Theo Spek op et symposium ter gelegenhied van heur ofscheid op 29 oktober 2021.
Henk Bloemhoff nuumt in dit nommer de verschiening van een niet onbelangriek boekwarkien van de Stichting Nederlandse Dialecten mit lezings van et symposium ‘De (on)zin van dialectpromotie’. Dat wodde hullen in et jaor 2018, doe Liwwadden kulturele heufdstad was. In dat boek vien ie zien lezing ‘Vijftig jaar promotie van het Stellingwerfs, en meer’ weeromme, anslutende bi’j et thema uteraord, mar netuurlik vien ie ok et neudige an aandere infermaosie. Zo bin ok over et Fries inkelde aorige artikels te lezen. Nynke Jet de Vries vertelt over ‘Taalpromotie in Fryslân’ en Lysbeth Jongbloed overde impact van ‘Praat mar Frysk’ op ‘Facebookfrysk’.
Abel Darwinkel gaot in op Lammert Jansma zien publikaosie bi’j de SSR ‘Houd je goed – Brieven aan een dienstweigeraar 1935/1936/1937’. Darwinkel nuumt veerder ni’je plannen van de SSR en vertelt over et Drents warkwoord maoken in vergelieking mit Stellingwarfs maeken. Kjest Herder brengt zien verhael ‘Groeten van Hendrik-Jan’. Behalven Willem Jan Teijema brengt ok Koosje Hornstra poëzie, de gedichten Scheiding en De proemeboom, en zo ok Attie Nijboer mit Witte wintermaantel]. Mit een idee van Harmen Houtman, een ni’je rebriek, zet die auteur zels as eerste uut aende. Et liekt him toe daj’ schrievers beter kennen leren as ze vertellen over zaeken die veur heur belangriek binnen, dat hi’j begint mit vertellen over mar liefst drieje van zokke onderwarpen: ’Et eerdriekskundeschrift van de legere schoelen’, ‘De oolde leistienen van de Gertrudiskarke in Lutklewierum’, en ‘Mien aldereerste typemesiene’. De echte ofsluter, ok van disse Ovend, is netuurlik weer een oflevering in de strip 'Otto, heer van Buil'.


’De Ovend’ bestaot vuuftig jaor: iedere weke op stellingplus.nl een bi’jdrege uut veurige jaorgangen!

Dit jaor, 2022, is een biezunder jaor, en dat is et! Want niet alliend de Stellingwarver Schrieversronte bestaot in 2022 vuuftig jaor – om percies te wezen op 29 april –, datzelde gelt ok veur et Stellingwarfs tiedschrift De Ovend. En vanzels is ok daor dit jubileumjaor extra ommedaenken veur. Zo verschient d’r laeter dit jaor een speciaol jubileumnommer, mar deur et hiele jaor henne gaot webmaster Ninke van der Veen ok iedere weke aorige bi’jdregen uut oolde jaorgangen op de webstee stellingplus.nl zetten. Vandaege lezen jim een bi’jdrege uut de aldereerste Ovend. Die wodde doe nog stencild! Wie alle oolde Ovends graeg lezen wil, et kan allemaole. De pepieren versies bin te lezen in de haandbiebeltheek van oons taelinstituut. De digitaole versies kuj’ vienen op www.stellingia.nl. Tip: kiek dus wekeliks ok even naor stellingplus.nl en lees evenpies mit oons mit in iene van de oolde Ovends! Dit is de link: www.stellingplus.nl > ni'js


Appelschester anarchisten en heur idialen: mooi ommedaenken deur RTV Drenthe

Et jongste SSR-boek is Houd je goed! Brieven aan een dienstweigeraar 1935/1936/1937’. Bezorgd en ingeleid door Lammert Gosse Jansma, m.m.v. van Anne Veenstra. Daor het al flink wat belangstelling veur blieken daon. Meer weten? Dat moet veural et boek zels je netuurlik bieden, mar... ok even lezen wat RTV Drenthe d’r over weten lat? In een mooi artikel en in een podcast? Klik dan even op www.rtvdrenthe.nl/nieuws/177070/Drenthe-Toen-podcast-Anarchisten-in-Appelscha-voor-hun-idealen-naar-de-gevangenis


Dagboekstokkies Johan Veenstra op ni’je webstee

Ok veur schriever Johan Veenstra en zien pebliek is d’r een mooi feit an et begin van dit ni’je jaor: de komst van zien ni’je webstee! Onderdehaand schreef Veenstra al achttien jaor daegeliks dagboekstokkies op zien veurige webstee, en op dit ni’je plak, mit behalven de dagboekstokkies nog aorig wat meer info, en alles in een fleurige uutvoering, is hi’j in et ni’je jaor mit vaosie uut aende zet. Dit is de link: www.johan-veenstra.com.


In et Stellingwarfs vertellen over je biezundere liefhebberi’je? ‘De Nije’ nuugt je!

In et meerrnommer van et Friese tiedschrift ‘De Nije’ wil de redaktie ommedaenken geven an hobbies. Elk die een biezundere liefhebberi’je het, of een hiel gewonen iene mit een biezunder verhael, wodt nuugd om d’r een stokkien van 250 tot 500 woorden over te schrieven. In et Fries of in iene van de ere regionaole taelen / streektaelen in Frieslaand. En om de tekst dan veur 15 jannewaori op te sturen, naor: denije@itnijs.nl. De aorigste verhaelen zullen in de volgende nommer van ‘De Nije’ verschienen. De webstee ‘It Nijs’ zal ruumte bieden veur een briedere keuze.


VEUL BEKEKEN EN OK WEEROMME TE ZIEN: de dokementaire 'Et Fochtelervene - van Iestied naor Wieshied'

Et het blieken daon dat de dokementaire 'Et Fochtelervene – van iestied naor wieshied' op ni’jjaorsmorgen deur veul meensken bekeken is. De film wodde doe mar liefst drie keer uutzunnen op Omroep Frieslaand: een hiel goed begin van et ni’je jaor! Een feestelik jaor is dit ni’je jaor butendat, want op 29 april 2022 is et op ’e kop of 50 jaor leden dat de Stellingwarver Schrieversronte opricht wodde.
De dokementaire over et Fochtelervene is trouwens nog altied te zien op RTV Drenthe:
www.rtvdrenthe.nl/tv/programma/7/Documentaires/aflevering/67356.
Die omroep hadde op 24 oktober van et oflopen jaor de premičre.
Van 15 jannewaori of kan elkeniene de film ok zien op oonze webstee StellingPlus. Dat… veur wie de uutzendings an now toe miste, en die bin d’r, moet dit wel een ommeraek goed bericht wezen!





Wereld van Stellingwarver prachtboeken: doe jezels een plezier in veurjaor, zommertied, haast of wintertied: antugen en lezen mar!

Disse boeken brocht de Stellingwarver Schrieversronte de laeste tied in de verkope, soms in saemenwarking mit aanderen. Prachtboeken over oonze tael, kultuur en geschiedenis - daor hebben oonze veuroolden allienig mar van dromen kund. Boeken die je dus niet ontgaon meugen! Dat: laot ze je niet ontgaon, antugen mar!

- Et Liek in de Lende: literaire thriller van Johan Veenstra (Berkoop, 2021)
- Vrede en vri’jhied: hiel biezunder tiedschriftnommer verschenen, in verbaand mit 75 jaor bevri'jding: speciaole oflevering van 'De Ovend' (veurjaor 2020)
- Luudklokken en klokkestoelen in Stellingwarf, deur Jan Koops en Sietske Bloemhoff (Berkoop, 2019)
- Stillestaon en weer deurgaon, deur Grietje Bosma en Attie Nijboer.
Biezundere dichtbundel angaonde rouw, verlös, hoop en steun. Hoop dat d’r nao een zwaore periode ok weer locht schienen mag veur meensken die mit wat veur vorm van rouw dan ok te maeken hebben of die mitmaekt hebben (Berkoop, 2020)
- Et Evangelie neffens Markus, deur Rienk Klooster, Jan Koops en Erica Plomp-den Uijl (Berkoop, 2020)
Stellingwarvers bin Saksische Stellinga’s – dus misschien tóch? Anwiezings uut een 16de- en een 17de-ieuwse tekst, deur Henk Bloemhoff m.m.v. George van der Vliet; bestelber via boekenbestellen.nl (Zwaag, 2020)
- De Wereld van Zander. Herinneringen van de vrome landverhuizer Zander Jacobs Klooster (1820-1906) uit Donkerbroek. Een Stellingwerfs egodocument, getranscribeerd, ingeleid en van een uitgebreid notenapparaat voorzien door Rienk Klooster (Berkoop, 2019)
- As ik kiezen moch. Verhaelen. Verhaelebundel van Harmen Houtman. (Berkoop, 2019)
- Ok et beste peerd stroffelt wel es. Stellingwarver verhaelen van Freddie de Vries (Berkoop, 2018)
- Vroeger is veurgoed veurbi’j. Zeuvende roman = 28ste literaire boek van Johan Veenstra (Berkoop, 2018). Bekroond mit de Rink van der Veldepries 2020
- De raadselachtige gemeentewapens van de Stellingwerven, deur Frans Wuijts (Berkoop, 2017)
- Veldnaemen van Stellingwarf VII: OOSTERWOOLDE, deur M. Dijkstra. G. van der Meulen, Tonie Spijkman, Lieuwe Tiesinga, Albert Oost, Henk Bloemhoff en Dennis Worst (Berkoop, 2017)
- Omme de donkerheyt der vergeteniss. 500 jaar Oost- en West-Stellingwerf. 1517-2017. = Symposiumbundel (Berkoop, 2017)


Hans Gerritsen: 'Het Nedersaksisch is velen nog steeds erg dierbaar!', en Henk Bloemhoff: in elke kraante in Noord- en Oost-Nederlaand wekeliks een gedicht in et Nedersaksisch, dat zol mooi wezen!

In een helder en mooi illestreerd artikel beschrift journalist Joppe Gloerich in Elseviers Weekblad van 23 augustus de situaosie van et Nedersaksisch, zoks op basis van vraoggesprekken mit SONT-veurzitter Hans Gerritsen en mit SONT-siktaoris Henk Bloemhoff (eerder ok streektaelfunktionaoris Stellingwarfs). Een boel meensken is et Nedersaksisch nog de hieltied slimme dierber, nuumt Gerritsen, en ok buten de deure wodt et best nog wel een boel praot. Henk Bloemhoff wil graeg dat et Nedersaksisch meer kultureel ommedaenken krigt. Om te beginnen bi’jglieks elke weke een gedicht in et Nedersaksisch in alle kraanten van et hiele gebied. (Meer lezen kan op de bladziede ‘nieuws’ op sont.nl.)


Stellingwarver kollums van Jan Koops op Omroep Frieslaand Radio

De wekelikse kollum van Jan Koops op Omroep Frieslaand is de hieltied op donderdag. De tied: van 8.10 – 8.15 ure.


Nedersaksisch meerst spreuken officiële regionaole tael

Zoe’n kwat van de 15-plussers bruukt thuus et meerst een ere tael as et Nederlaans. Dat kan gaon om een dialekt, een regionaole tael: Limborgs, Fries of Nedersaksisch, of om een ere taal, zoas Engels, Pools of Turks. Et bruken van regionaole taelen en dialekten verschilt naor gelang de regio, mar ok opleiding en leeftied bin van invloed. Dit dot blieken uut ni'je ciefers van et CBS-onderzuuk Sociaole saemenhang en welwezen, dat in 2019 onder roem 7,5 duzend personen uutvoerd is.
De drie regionaole taelen mit mekeer tellen veur 10 percent. De verdieling is zo: Nedersaksisch: 5 percent, Fries: 2 percent en Limburgs: roem 3 percent).

Et is de eerste keer sund 1998 dat over dit onderwarp een nationaol onderzuuk holen is dat baseerd is op een representatieve steekproef. De dielnemers gavven bescheid op de vraoge: ‘Welke tael of welk dialekt wodt bi’j jow thuus et meerst praot?’ Daorbi'j konnen ze kiezen uut een lieste mit 111 taelen en dialekten. Butendat konnen ze een tael of dialekt zels angeven as die niet op 'e lieste stonnen. Mit mekeer wodden 149 taelen en dialekten nuumd. Et hiele CBS-onderzuuk is nao te lezen op heur webstee, zie:
ww.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2021/28/kwart-15-plussers-spreekt-thuis-dialect-of-andere-taal-dan-nederlands
De uutgebreide risseltaoten bin publiceerd as artikel, dat op dat adres te vienen is: ‘Talen en dialect in Nederland – Wat spreken we thuis en wat schrijven we op sociale media?’
[bronnen: webstee CBS; veerder o.e. te vienen op/via neerlandistiek.nl en in Lochems Nieuws]


Schrief een aktueel gedicht

Dat vragt de redaktie van de streekkraante-bladziede ‘Stellingwarver Zaeken’ (in 'Nieuwe Ooststellingwerver' en 'Stellingwerf'). 'Schrief een aktueel gedicht over alles wat aj’ disse weken mitmaeken’, zo is de oproep, en et verzuuk is zoks op te sturen naor info@stellingwarfs.nl. Zo vul op 16 febewaori et gedicht ‘Ni’je stilte’ van Harmen Houtman in 'Stellingwarver Zaeken' te lezen.


Bi'j' liefhebber van Twitter?

Aj' nog gien volger van de Stellingwarver Schrieversronte op Twitter binnen en Twitter is krek wat veur jow, wor dan volger van www.twitter.com/stellingwarfs


IE VIENEN ZO ONGEVEER ALLE BOEKEN DIE TE KOOP BINNEN - en verschenen binnen t/m 2019 - OPNUUMD IN DE STELLINGWARVER SUTELKRAANTE 2019 - MIT OVER DE NI'JSTE BOEKEN VEUL INFO.
Klik daorveur an:
Boekekraante 2019


Omroep Odrie: vlakbi'j, uut de eigen streek en mit eigen tael en meziek: Odrie

Veur wie et nog niet wus: Omroep Odrie in Oost-Stellingwarf het twie hiele mooie pergrammes in en mit streektael en streektaelmeziek. Ze wo'n hieronder nog es nuumd. Die lekaole omroep is te heuren op 106.9 FM, kabel 104.1 FM.
Veur wie dit ok niet wus: via internet kuj' Omroep Odrie ok goed heuren:
http://www.radioviainternet.nl/omroep-odrie.

Die streektaelpergrammes dat bin:

Op de vri'jdag:
16:00 ure: Huus en Hiem (herhaeling van de zundag d'r veur)
17:00 ure: Singeliers, meziekpergramme in de streektael. Prissentaosie: Henk Kroese, Evert de Boer, Sietske Bloemhoff, Baukje Oosting, Hans Koopmans.
Techniek: Jitze Hofstra

Op de zundagmorgen:

10.00 ure: Singeliers. Herhaeling van de vri'jdag d'r veur (zie boven)
11.00-12.00 ure. Huus en Hiem. Stellingwarfs tael- en kultuurpergramme mit hiel wat zaeken die in huus en op et arf gebeuren. Prissentaosie: Hendrik Betten. Techniek: Peter Cruiming.


Woj' graeg mitien weten wat een Stellingwarfs woord inhoolt of hoej' et schrieven moeten?

Klik dan an: www.stellingplus.nl/wp-content/uploads/2010/10/woordenboek3.pdf.


Stellingwarfs Woordeboek, et grote, vierdielige, ok op internet in te zien

Ok de grote bruur van et haandwoordeboek, et Stellingwarfs Woordboek in vier dielen, mit woordverklaorings, uutspraoke, veurbeeldzinnen, vaaste verbienings, spreekwoorden en meer is op internet in te zzien. Zuuk daorveur veerder via disse link: www.stellingia.nl


Femilieberichten in et Stellingwarfs

Riegelmaotig wo'n wi'j vraogd om hulpe bi'j et schrieven van een tekst in et Stellingwarfs, bi'j et maeken van een opschrift, bi'j et bedaenken van een naeme in et Stellingwarfs of bi'j et opstellen van een femiliebericht in et Stellingwarfs. Et is hiel goed dat zoks gebeurt. De Stellingwarver Schrieversronte bestaot as instelling ok om meensken bi'j zok soorte van dingen te helpen. En wi'j helpen jim graeg, dat blief d'r mar niet lange over piekeren. Bel of mail oons dus, oons tillefoonnommer is 0516-451108. Om te mailen kuj' hier an de linkerkaante 'kontakt maeken' anklikken.


=================================================

Even tussen alles uut mit een gedicht? Lees dan nog even veerder!


Dörp

Onder bomen huukt
Zunne op oolde stiender
Toeholen veur elk
Weerkennende dagzeggen
Weer thuus wezen

Wim de Boer
[Wolvege, 25 juni 2010]


Veurjaor

Gruun en bluui,
voegelgeluden,
alles lopt uut.
Van vochtige grond
de lochten,
de bloemen
in heldere kleuren.
Andrang om buten te gaon,
in een blussien waarme wiend te staon.

Wim de Boer
[Wolvege, 15 meie 2017]


Baai van De Somme

D’r is gien zee, d’r is gien laand,
De plaanten staon et zoolt,
Daor gaot en komt weer
Et waeter – ni’j noch oold,
Et slik koekt an en
van is ‘t verloop
Gieniene vernemt een
greens

Wim de Boer,
augustus 2019/2020


Winteraovend

Jong was ik en de kastaovend wit
naor de karke gongen wi’j
deur de knisterende sni’j
de zulveren maone leup boven mit

Et kastverhael dat mossen we weten
mar de film over Nils Holgersson
die op een gaanze vliegen kon
weren beelden om nooit te vergeten

Thuus lekker waarm mit zien allen
bi’j de boom mit keerzen en ballen
an de poeiermelk en krentebrood

Niks kon veur mi’j de sfeer vergallen
laeter kon ’t nog wel es tegenvallen
mar doe was ik al lange groot

Koosje Hornstra, in De Ovend jg. 47 no. 6 (2019



De draod

Deur et leven lopt een draod
Een draod van tied en toeval
Die komt aachter jow an
Die rolt veur je uut
Strak trokken, soms mit kneupen
Is hi'j van binnen uut begonnen
En gaat tot et ande mit je mit
Mar niet iene wet waor as et aende begint
Deur et leven lopt een draod
Een draod van tied en toeval

(Uut: Stien van Anne, Storm in et leven. Berkoop, 2004, 2e drok)


spiegeling

langdurige mementen zwiegen
et staorigan verdwienen
van woorden en tieden
vlochtig, lochtig as waeterjuffers
wodt et heden kleinder
daanst deur grune sprieties
spiegelt him nog even en
is inienend
vot

Willem Jan Teijema (in: Doe gebeurde et. Stellingwarver Schrieversronte, Berkoop, 2001


Riekdom

rusteloos
jaegen de meensken
aachter heur dromen an

dromen van riekdom
dromen van altied meer
dromen van altied groter
dromen van altied beter

*
ze vergeten
de grote riekdom
die ze al jaoren bezitten

Jan Veldhuizen (1941-2005); uut: De wiend blaost ok wel es
aandersomme. Gedichten.


Kuier deur De Braandemeer

De Rottige Miente is een prachtig gebied in et westen van West-Stellingwarf. Dichte in de buurt ligt et netuurgebied Braandemeer. Een roeg gebied, waoj' in twie uren (zes km) deurhenne kuieren kunnen. De naeme zol ofkomstig wezen van et ontstaon van dit stok netuur: een venebraand. Deur een diel van dit mooie stokkien Stellingwarf kuj' ok henne fietsen. In De Kuunder ligt een anlegplak veur boten. Pruuf uut disse dichtriegels de sfeer:

Et riet wi'jt hier mit alle wienden mit,
de voegels daansen deur et weer,
et held're waeter en et sobbig laand;
de puzelstokkies van et Braandemeer

Harmen Houtman (bron: Ni'je Oost-Stellingwarver 25-5-2011)


=================================================


Lendediek III

Elektrische paolen spinnen
mit heur zwatte draoden
een web van miemering
deur haastige lochten.

De dieze uut et waeter
wist tiedelik et asfalt uut,
een spinne lat een druppe valen,
op roestig stiekeldraod'

De zunne dri'jt zien kotte uren,
de wiend gieselt boom en blad,
et brune riet fluustert huut'rig
de diek waacht kalm en zwat.

Harmen Houtman
(uut:Dichterbi'j. Gedichten. Berkoop, 2008)


(S)limmerikkien

Een bakker vun vlak bi’j de Kuunder
een grote betoverde nuunder.
Daor zat et begin
van een zeemeermin in!
Now bakt hi’j ze nog even bruunder!

(Jouk, schoelnaeme van Martinus Bakker)


November

't Is weer gebeurd
mit alle uutbundighied van kleur en fleur.
Zo hier en daor lopt nog een koppel vee
te snuuien langs de kaant
de laeste gruunties op te zuken.
De sloden bin zo goed as dreuge.
Ja disse haast zal oons nog lange heugen,
want, 't is haost half november onderhaand.
De meerste bomen bin al kael.
Et blad ligt overal,
now bruun van kleur
en 't ritselt al mar deur
tot ok de laesten valen.
't Is zo heur tied
en wi'j geloven et haost niet,
mar 't is al half november onderhaand.
Die lochten, zo massief
in grauw en gries,
waoraachter al zo vroeg de vaele zunne ondergaot
en dan nog even mit een glundig goolden raand
zien best dot oons wat waarmte mit te geven,
want 't is al half november onderhaand

Lamkje Hof-de Boer (1908-1991)

(bron: Onder eigen volk. Wark uut de jaoren 1970-1976 van 24 Stellingwarver schrievers. Oosterwoolde, 1978)


=================================================

D'r is netuurlik vule en vule meer te lezen! Poëzie, verhaelen, romans in et Stellingwarfs, bi'jdregen over de tael, literetuur, volkskunde... Neem veur boeken en et tiedschrift 'De Ovend' kontakt op mit de Stellingwarver Schrieversronte. Kiek ok op de websteden die nuumd wodden in de eerste alinea op disse bladziede!
En klik an de meugelikheden links van disse bladziede. Ok daor vien ie hiel veul infermaosie die je uutkommen kunnen zol! Kiek daor ok veur et webstee-archief, mit ooldere berichten en zo.
En... koester mit oons et Stellingwarfs! Lees et, praot et, schrief et, vieter et gebruuk an!

=================================================

NI'JSTE ANPASSING VAN DISSE BLADZIEDE: 25-4-2022