De Stellingwarver Schrieversronte is et belangriekste instituut veur tael, literetuur, geschiedenis, volkskunde en identiteit van Stellingwarf. Stellingwarf is een biezundere regio in Zuudoost-Frieslaand (NL), daor de meensken vanoolds Stellingwarfs praoten. Et Stellingwarfs is een vorm van Nedersaksisch.
Oonze administraosie is los op deensdag tot en mit donderdag, van 9.00 tot 16.00 ure. Overleggen mit ere mitwarkers kan allienig nao tillefonische ofspraoke.
Tip: kiek ok es op oonze ere websteden www.stellingplus.nl en www.stellingia.nl! Woj' graeg vot-en-daolik weten wat een woord of uutdrokking uut et Stellingwarfs betekent? Klik dan ditte an: www.stellingplus.nl/wp-content/uploads/2010/10/woordenboek3.pdf.

Ok nao 1 september 2020 gaon veurlopig alle aktiviteiten en bi’jien-komsten van de Stellingwarver Schrieversronte niet deur. Dat is mit uutzundering van de jaorvergeerdering, zie veerderop. Dit is vanwegens de coronakrisis. Et kantoor blift beparkt eupen, dat mails en post wo’n wel lezen. Op de websteden blift vanzels, zoas altied, wel et laeste ni’js te lezen. In et plak van de sutelaktie bin d’r van 11 september tot 9 november Stellingwarver boekeweken mit elke weke ommedaenken veur bepaolde boeken én een biezunder anbod daorvan. Zie ok daorveur veerderop op disse bladziede.


Stellingwarver boekeweken in september en oktober

Omreden de jaorlikse sutelaktie van de Stellingwarver Schrieversronte vanwegens corona niet deurgaon kan, het de veurbereidende warkgroep besleuten om dit keer op een ere wieze ommedaenken te hebben veur de Stellingwarver boeken. Alle weken in september en oktober zal d’r op de ien of ere wieze ommedaenken wezen veur bepaolde uutgiften. Et zal daorbi’j gaon om ni’je uutgiften, mar ok om de uutgiften die dit jaor eerder al verschenen binnen. Daornaost zullen eerdere uutgiften tiedelik beheurlik in pries verleegd wodden, dat aj’ daor belangstelling veur hebben moej’ d’r mitien as de kiepen bi’j wezen…
Alle akties zullen op de webstee www.stellingwarfs.nl te lezen wezen en ok op Facebook/Stellingwarfs.


‘Uit de geschiedenis van Wateren, Zorgvlied en Oude Willem’ verschenen

Op vri’jdagmiddag 11 september was in hotel-resteraant Villa Nova in Zorgvlied de prissentaosie van de ni’jste uutgifte van de Stellingwarver Schrieversronte. Dat is ‘Uit de geschiedenis van Wateren, Zorgvlied en Oude Willem’, mit bi’jdregen van Janneke Hielkema, Albertha Bloemhoff, Carol Jan Klok en Hans Salverda . Et eerste exemplaor wodde deur de historische Johannes van den Bosch uutrikt an ‘kolonioloog’ Wil Schackmann. Schackmann is kenner bi’j uutstek van de vroegere klonies van de Maotschoppi’je van Weldaodighied en publiceerde daor eerder uutvoerig over.

Femilie…
In et eupeningswoord deur Schrieversronteveurzitter Klaas van Weperen bleek mitien hoe die van teveuren et ni’je boek grondig lezen hadde. Van Weperen hadde daorbi’j o.e. verschillende femilielijnen ontdekt naor meensken daor in et boek over schreven is of die deur Hans Salverda interviewd weren, zoas Jan Pol in et heufdstok over de Twiede Wereldoorlog. Dat wodde schreven deur Albertha Bloemhoff, die ok de ere heufdstokken redigeerd het. Van Weperen gaf an dat hi’j biezunder mit inneumen is mit dit ni’je boek en dat et een verrieking is veur de uutgeveri’je van zien stichting.
Regio-onderzuker en auteur Carol Klok hadde et in zien inleiding over et tot staand kommen van et boek ok over zien femilie; dat die aenlik de oorzaeke west was om veerder onderzuuk te doen naor de geschiedenis van Zorgvlied, Waoteren en Oolde Willem. Zo bleek bi’j zien uutzukeri’je naor de aachtergronden van zien veuroolden dat zien betovergrootpake Adriaan Kasper was, en dat die as weesjonge uut Zeelaand naor et laandbouwinstituut in Waoteren gong. Op zien 24ste wodde hi’j onderdirekteur an etzelde laandbouwinstituut. In et boek schrift Klok over Kasper, mar hi’j het ok een heufdstok wijded an et zo interessaante laandbouwinstituut zels en over de Mij van Weldaodighied. An et aende van zien boeiende verhael daankte Carol Klok de ere auteurs van et boek veur de plezierige kontakten, en Schrieversrontedirekteur Sietske Bloemhoff veur heur altied positieve en optimistische inzet veur et boek.

Johannes van den Bosch
Et eerste exemplaor van et boek wodde deur de historische persoon Johannes van den Bosch – de oprichter van de Mij van Weldadighied en de eerste laandbouwschoele van Drenthe – uutrikt an onderzuker en schriever Wil Schackmann. Veul geneudigden bleken liekewel nogal wat trekken van ammeteur-historikus Hans Salverda in de persoon te herkennen… ‘Van den Bosch’ hul een humoristische toespraoke, en bleek ok arg inneumen mit et boek, ok al gong ien heufdstok over een periode daor hi’j nog gien weet van hebben kon. In een coronavri’je kleine kroje ruulde hi’j daornao et eerste boek naor Schackmann.

Wil Schackmann
Schackmann was dudelik bliede mit et ni’je boek; ok hi’j hadde et van teveuren even lezen kund. Bliede mit een boek over een tal biezundere onderwarpen van de regio daor hi’j ok zo bi’j betrokken raekte deur zien onderzukings. Bliede ok omreden d’r een tal punten in et boek an de odder kommen, die veur him ni’j weren. Nao ofloop van de middag kwammen d’r mitien al plannen op ’e bodden veur veerdere saemenwarking. Et twiede exemplaor van et boek was veur Henk Doeven van de gemiente Westerveld, die daor hielemaole verrast deur bleek. Hi’j gaf an dat vanzels mit te nemen naor zien kollege, mar hi’j kocht mitien ok een exemplaor veur himzels.

Voonsten bi’j Tronde en Langedieke
Ok et heufdstok van archeologe Janneke Hielkema is ommeraek veul wardering veur, zo vertelde Sietske Bloemhoff in heur slotwoord van de middag. Zo is et onderzuuk naor en de beschrieving van de archeologie van et Drents-Friese Woold en et gebied d’r roem ommehenne niet eerder op zoe’n uutvoerige en dudelike wieze beschreven. Dat wil zeggen dat d’r bi’jglieks ok over voonsten in Tronde, Else en Langedieke verteld wodt.
Bloemhoff daankte tot slot de mitwarkers veur de inzet veur disse ni’jste uutgifte van de Stellingwarver Schrieversronte en gaf an dat et veur heur, in heur funktie as direkteur van de stichting, de laeste boekprissentaosie was. An et aende van et jaor gaot zi’j mit pensioen.

’Uit de geschiedenis van Wateren, Zorgvlied en Oude Willem’ telt 82 bladzieden op A-4 fermaot, en is veurzien van fraaie ofbelings en kost € 19,95. Et boek kan bi’j de Stellingwarver Schrieversronte besteld wodden via info@stellingwarfs.nl.


Odrie-pergramme Singeliers viert de 1000ste uutzending; dat was op 18 september 2020. Veur wie de herhaeling (ok) graeg heurt: die is op zundagmorgen 20 september, van 10 tot 12 ure

Veur de fans is et verplichte kost om op ’e vri’jdagmiddag en zundagmorgen naor et popelaire streekmeziekpergramme Singeliers bi’j de lekaole omroep Odrie te luusteren. Vri’jdag 18 september wodt et pergramme veur de duzendste keer uutzunnen en daormit is et mitien al haost twintig jaor ‘vaaste prik’. Veur dit jubileum hadden de pergrammemaekers grootse plannen in gedaachten, mar deur de coronaperikels bin die gedaachten now beparkt tot een twie uren durend pergramme van de studio in Oosterwoolde uut.
Dat pergramme wodt prissenteerd deur Hans Koopmans, wiels technicus Jitze Hofstra de techniek dot en mit prissenteert. De geschiedenis van et pergramme krigt ommedaenken en d’r is netuurlik veul meziek. Gien artiesten in de studio, wel weerommeblikken op veurgaonde uutzendings – deur de jaoren henne.
Et jubileumpergramme was al op vri’jdagmiddag 18 september van 17.00 of, mar op zundagmorgen 20 september is de herhaeling, van 10.00 tot 12.00 ure. Et pergramme is op radio Odrie te beluusteren op 104.4 op de kabel en op 106.9 in de ether. De reguliere streektaelpergrammes van “In Twielochten” op de vri’jdag en “Huus en Hiem” op 'e zundagmorgen komen die keren te vervalen

Singeliers is een Stellingwarfs woord veur biezunder. Niet alliend komt meziek in et Stellingwarfs an bod mar ok streekmeziek uut Grunningen, Overiessel, en Gelderlaand. Et wordt wekeliks omstebeurten deur een vuuftal mitwarkers in et Stellingwarfs prissenteerd. De prissentaoters bin allemaole fan van streekmeziek en genieten d’r van om de mooie meziek uut te zuken en te prissenteren. Daorbi’j verdiepen ze heur in de geschiedenis van de streektael en de artiest.
Et pergramme “Singeliers” is wekeliks te beluusteren op de vri’jdagmiddag van 17.00 ure tot 18.00 ure. Et is zundags d’r nao opni’j te heuren tussen 10 en 11 ure morgens. Dat kan onder eren ok via de webstee van Odrie, ie moe’n dan even ‘live-stream’ anklikken. (bron: Odrie: Hendrik Betten)


Et Ovend-nommer van augustus is verschenen

Veur de abonnees 6 keer in ’t jaor veur twintig euro, losse nommers vier euro: ie hebben ’t veur ’t kiezen. Dat is ok zo wat de artikels in et ni’jste nommer anbelangt, et is weer veur elk wat wils. Harlingse Baudina Stinstra bi'jveurbeeld, het die heur prente van de Berkoper karke uut 1776 allienig maekt op basis van de bekende prente uut 1732 van de nog bekendere Cornelis Pronck, of het ze zels ok in Berkoop west en is ze an et ‘schetsen’ west? Wat bin de verschillegies? Carol Klok vreug et him of en dot verslag in disse Ovend. Zo ok Jelle Roorda: die vertelt over persoon en omgeving van ‘Zwatte Knillis, de biezundere visker van Kontermaans’, mit een treffend fotogien ok van ‘de oolde Lende’ van ongeveer 1925, zien van de Kontermaansbrogge of. Wat een verschil mit vandaege-de-dag. In ‘Elsijn kumm’ ries gauw van ’t Faarken’ diel 2 vertelt Henk Bloemhoff in een bewarkte lezingtekst over de Stellingwarver schrieveri’je, en bepleit nog es een haandboek Stellingwarver literetuur. De redaktie signaleert zien boekwark ‘Stellingwarvers bin Saksische Stellinga – dus misschien tóch? Anwiezings uut een 16de- en een `17de- ieuwse tekst’ en staot stille bi’j ‘Stillestaon en weer deurgaon’: bundel mit biezundere gedichten van Grietje Bosma en Attie Nijboer. Dat gebeurt ok ten geunste van kiender: ‘Piepmoes op podcast’. Veerder het disse Ovend veul verhaelen, van Rob Zethoven, Kjest Herder, Freddie de Vries en Jaap Sikkema. ‘Verhaelen’ is ok et thema van redaktielid Jan Koops zien veuroffien in disse Ovend. Roely Bakker brengt een kienderverhaeltien, poëzie is d’r van Attie Nijboer. En veerder veur de rest is d’r et neudige ni’js. As altied! De Ovend: vertrouwd en toch altied weer ni’j(s)!


Heufdrikkemedaosies van et Committee of Experts (Raod van Europa) intied bekend

Veurig jaor 2019 om disse tied was et Committee of Experts van et Europees haandvest veur regionaole taelen of taelen van minderheden in Zwolle om mit vertegenwoordigers van Nedersaksische orgenisaosies te praoten over de toepassing van et haandvest en de instelling van et Konvenaant Nedersaksisch. Ok van de Stellingwarver Schrieversronte was een vertegenwoordiger anwezig. Et Committee het ok mit de regionaole overheden praot en in et biezunder mit de Rieksoverhied. Et verslag is intied klaor en de rikkemedaosies an Nederlaand bin d'r in te lezen. Te verwaachten is dat de Raod van Menisters ze overnemt. Mar ok los daorvan gaot et om veurnaeme rikkemedaosies. Hier volgen de veurnaemste zaeken die anraoden wodden veur et Nedersaksisch:

I. Rikkemedaosies die vot-en-daolik oppakt wodden moeten:
a. Beschikber maeken van de studie Nedersaksisch op universitair nivo.
II. Rikkemedaosies wieder:
b. Staon veur et onderwiezen van et Nedersaksisch in et leren dat an et onderwies op ‘e schoele veurofgaot en op alle nivo’s van onderwies daor de leerplicht veur gelt.
c. Verstarken van et gebruuk van et Nedersaksisch in et eupenbaore leven en in de media.

Et officiële tetaolverslag is in et Engels en in et Fraans, dat bin de officiële taelen van de Raod van Europa. D'r is ok een versie in et Nederlaans, maekt deur de Nederlaanse Rieksoverhied. De Engelse versie is hiere te vienen:
https://rm.coe.int/ecrml-netherlands-6th-evaluation-report/16809f023f.
(Inplakken in zuukbalke browser)


Stellingwarfs in 'De Nije'

Sund zowat twie jaor bestaot et Friestaelige tiedschrift ’De Nije’. Et wodt vier keer in et jaor uutgeven deur de 'Ried fan de Fryske Beweging'. In et
blad is liekewel niet alliend ommedaenken veur et Fries, mar ok mit riegelmaot veur et Bildts en et Stellingwarfs. Zo leverden o.e. Kjest Herder, Henk Bloemhoff, Peter Riksma en Sietske Bloemhoff al verhaelen, kollums en artikels,
en ok veur et kommende nommer zal d’r weer een Stellingwarver bi’jdrege in et
mooi uutvoerde tiedschrift opneumen wodden.


Jaorvergeerdering van 2020

Et doel is dat de uutstelde jaorvergeerdering van de Stellingwarver Schrieversronte holen wodden zal op woensdagaovend 28 oktober. As de omstaandigheden rond corona liekewel in negatieve zin veraanderen, zal de vergeerdering vanzels opni'j niet deurgaon kunnen. Onder meer op disse webstee zal dat tiedig angeven wodden.


Stellingwarvers bin Saksische Stellinga’s – dus misschien tóch? Anwiezings uut een 16de- en een 17de-ieuwse tekst

In dit ni’je boekien van 56 bladzieden staon twie iewenoolde teksten centraol daor de ofkomst van de Stellingwarvers van de Saksische Stellinga in nuumd wodt. De Stellinga bin een biezunder verschiensel in de 9de-ieuwse geschiedenis van de Saksen en de Franken, en daor wodt dan ok uutvoerig op ingaon.
De eerste tekst, nog uut de 16de ieuw, wodde in et laeste kwat van de 19de ieuw signaleerd en bekendmaekt deur J. Hogeman, in zien tied een bekende streekhistorikus, ofkomstig uut Steenwiekerwoold. Die 16de-ieuwse tekst is now uut et Latien in et Nederlaans van vandaege-de-dag vertaeld en in die tael in et boek opneumen.
Kotleden wodde een twiede tekst ontdekt die de historische relaosie nuumt tussen de Stellingwarvers van now en de Stellinga. Die tekst is zo goed as zeker van 1663 en was op et punt van de link mit de Stellinga hielemaole onbekend. Ok die tekst is opneumen, liekewel uut et Latien in et Nederlaans vertaeld. Beide vertaelings bin van de haand van historikus drs. George van der Vliet. Auteur Henk Bloemhoff gaot in op de meugelikhied dat de Stellingwarvers inderdaod weerommegaon op die 'stellinga' van de 9de ieuw, of in elk geval op de naeme. Eerder wodde dat anneumen, en deur sommigen lieke hadde ofwezen. Abseluut bewies is d'r nog niet, zegt de schriever, mar onwarschienlik is et toch niet. Klein boekien, kleine oplaoge, veur sneupers. Zestien euro: via boekenbestellen.nl of bi'j de SSR.


Ok in Haulerwiek bin oonze boeken te koop!

De Stellingwarver Schrieversronte now al weer een posien ok een vaast verkooppunt in Haulerwiek. Dat is bi’j ‘BVK grafisch vormgever’ an de Meester Jongebloedstraote 1. Eigener Bauke Visser Koenders is al sund jaor en dag de vaaste vormgever van de SSR. Zo zorgt hi’j niet alliend veur de vormgeving van et Stellingwarfs tiedschrift ’De Ovend’, mar ok veur die van tal van boeken. Haulerwiekster liefhebbers van Stellingwarver boeken, mar ok van de jaorlikse spreukekelender, kun die now vlakbi’j huus kopen.


Stellingwarfs op podcasts veur jong en oold

Podcasts bin de laeste jaoren nogal popelair an et wodden. De hieltied meer meensken maeken daor een daankber en goed gebruuk van. Logisch, ie kun zéls bepaolen wanneer aj’ naor een bepaold onderwarp luusteren willen, en ie hoeven niet op een tiedstip te waachten dat d’r op ’e radio of tillevisie ommedaenken veur is.
Podcasts bin d’r in alderhaande soorten en ok de lengte d’r van is hiel verschillend. Van boeken, luusterverhaelen, meziek tot ni’js en aachtergrondinfermaosie, soms kot en soms aorig lang van tiedsduur. Ok veul radiopergrammes kuj’ onderhaand weerommeheuren via een podcast.
De Stellingwarver Schrieversronte is al een schoffien doende mit de ontwikkeling van podcasts. De eersten bin plaetst op de webstee Stellingplus.nl, en daor kuj’ ze op twie menieren vienen: bovenan in de thuusbladziede en in de linkerkolom. Daor is mitien ok de onderverdieling te vienen.
An now toe bin alle uutzendings van et streekkulturele radiopergramme ‘In Twielochten’ plaetst, en ok et eerste wat langere verhael. Dat verhael gaot over Jan Hut, de bekende struukrover van eertieds. D’r wodt warkt an meer podcasts mit verhaelen en boeken veur jong en oold, mar deur et coronavirus kun d’r op dit mement gien opnaemen maekt wodden. Et plaetsen van ni’je podcasts zal daoromme nog even duren.


De tied veuruut mit de ni’je Stellingwarver Spreukekelender 2021

Veur iederiene die graeg op ’e tied is en ok graeg bi’j de tied blift, is d’r goed ni’js. Want de ni’je Stellingwarver Spreukekelender veur ankem jaor 2021 is oflopen weke al verschenen. De mitwarkers hebben opni’j veur een arg ofwisselende kelender zorgd mit tal van aorige verhaelen, gedichten, wies- en wetensweerdigheden, en gao mar deur. De mitwarkers an de kelender van 2021: Roely Bakker, Harmen Houtman, Kees Koopstra, Attie Nijboer, Sjoukje Oosterloo, Jaap Sikkema, Tuller en Stella Werf. De koördinaosie en saemenstelling was krek as veurgaonde jaoren in hanen van Sietske Bloemhoff.
In de kelender is ok oolder wark te lezen, zoas verhaelen en gedichten uut et Stellingwarver tiedschrift ’De Ovend’, dat onderdehaand al krapan vuuftig jaor bestaot. Daornaost bin d’r alderhaande aorige en vermaekelike taelstokkies in de kelender opneumen, d’r staot een hiele riegel grappies in, en d’r bin tael- en fotopuzelties in opneumen. De foto van de mooie boom in et Fochtelervene die op et schild van de kelender te zien is, is maekt deur Ype Dijkstra van Oosterwoolde.
Op 'e aachterkaanten van de kelenderblatties bin kotte verhaelties, gedichies, teksten mit mooie volkskundige gegevens, mooie meniere van zeggen en zo wat henne opneumen. Daor zit ok dit verhaeltien bi'j van Stella Werf:

ONDERWEGENS / Kannede
‘Drie zusters van mien mem bin kot nao de Twiede Wereldoorlog naor Kannede verhuusd. Hier in oons laand was niet vule wark en Kannede wodde de hemel in prezen. D’r wodde een parredies beloofd.
Now, dat vul eerst zwaor of. In et begin hebben ze daor neffens mi’j een muuilike tied had. Laeter gong et wel beter, mar eerst zeker niet. Et duurde ok jaoren veurdat ze weer een keer weerommekwammen, dus dat zegt genog. In et geval van mien mem het dat meer as veertien jaor duurd.
Nao een tal jaoren binnen mien heit en mem naor Kannede gaon om de boel daor es te bekieken. Zi’j weren onder de indrok van et laand. Et moet daor geweldig mooi wezen wat de natuur angaot. Mit de zusters en de neven en nichten gong et ok ommeraek goed. Ze wollen alles zien laoten. Heur huzen, heur laand. Sommigen mochten liekewel nog wel es flink opscheppen. Ien veurval wi’k jim niet ontholen.
Mien heit en mem kwammen op bezuuk bi’j een neve, Johan hiette die. En Johan was een grote opschepper. Mar hi’j kende zien omke nog niet goed… Omke Jaap, zee hi’j, ik hebbe zoveul laand, dat as ik d’r mit de auto omhenne rieden wil, dan bin ’k een hiele dag onderwegens…!
Waorop mien heit zee: “Zoe’n auto hebbe ik ok had…!”’
Stella Werf

De Stellingwarver Spreukekelender verschient sund jaor en dag bi’j uutgeveri’je Van de Berg in Almere. Hi’j is te koop bi’j de boekwinkels in Wolvege en Oosterwoolde, en bi’j de Stellingwarver Schrieversronte in Berkoop (info@stellingwarfs.nl)


Wereld van Stellingwarver prachtboeken: doe jezels een plezier in veurjaor, zommertied, haast of wintertied:antugen en lezen mar!

Disse boeken brocht de Stellingwarver Schrieversronte de laeste tied in de verkope, soms in saemenwarking mit aanderen. Prachtboeken over oonze tael, kultuur en geschiedenis - daor hebben oonze veuroolden allienig mar van dromen kund. Boeken die je dus niet ontgaon meugen! Dat: laot ze je niet ontgaon, antugen mar!

- Vrede en vri’jhied: hiel biezunder tiedschriftnommer verschenen, in verbaand mit 75 jaor bevri'jding: speciaole oflevering van 'De Ovend' (veurjaor 2020)
- Stillestaon en weer deurgaon, deur Grietje Bosma en Attie Nijboer.
Biezundere dichtbundel angaonde rouw, verlös, hoop en steun. Hoop dat d’r nao een zwaore periode ok weer locht schienen mag veur meensken die mit wat veur vorm van rouw dan ok te maeken hebben of die mitmaekt hebben (Berkoop, 2020)
- Et Evangelie neffens Markus, deur Rienk Klooster, Jan Koops en Erica Plomp-den Uijl (Berkoop, 2020)
- De Wereld van Zander. Herinneringen van de vrome landverhuizer Zander Jacobs Klooster (1820-1906) uit Donkerbroek. Een Stellingwerfs egodocument, getranscribeerd, ingeleid en van een uitgebreid notenapparaat voorzien door Rienk Klooster (Berkoop, 2019)
- Luudklokken en klokkestoelen in Stellingwarf, deur Jan Koops en Sietske Bloemhoff (Berkoop, 2019)
- As ik kiezen moch. Verhaelen. Verhaelebundel van Harmen Houtman. (Berkoop, 2019)
- Ok et beste peerd stroffelt wel es. Stellingwarver verhaelen van Freddie de Vries (Berkoop, 2018)
- Vroeger is veurgoed veurbi’j. Zeuvende roman = 28ste literaire boek van Johan Veenstra (Berkoop, 2018)
- De raadselachtige gemeentewapens van de Stellingwerven, deur Frans Wuijts (Berkoop, 2017)
- Veldnaemen van Stellingwarf VII: OOSTERWOOLDE, deur M. Dijkstra. G. van der Meulen, Tonie Spijkman, Lieuwe Tiesinga, Albert Oost, Henk Bloemhoff en Dennis Worst (Berkoop, 2017)
- Omme de donkerheyt der vergeteniss. 500 jaar Oost- en West-Stellingwerf. 1517-2017. = Symposiumbundel (Berkoop, 2017)

IE VIENEN ZO ONGEVEER ALLE BOEKEN DIE TE KOOP BINNEN OPNUUMD IN DE STELLINGWARVER SUTELKRAANTE 2019 - MIT OVER DE NI'JSTE BOEKEN VEUL INFO.
Klik daorveur an:
Boekekraante 2019


Stichting Stellingwarver Schrieversronte, instituut in Berkoop veur tael, literetuur, geschiedenis, volkskunde en identiteit van Stellingwarf, is op zuuk naor

een inspirerende direkteur (m/v)

mit passie veur streektael en streekkultuur in ’t algemien en die van Stellingwarf in ’t biezunder. Veur veerdere toelochting zie hieronder op stellingwarfs.nl | dhr. H. Fokkema, 0561-612353. Akwisisie stellen wi’j niet op pries.

Toelochting op ’e vakketure direkteur van de Stellingwarver Schrieversronte

Stichting Stellingwarver Schrieversronte zocht een inspirerende direkteur (m/v), mit passie veur streektael en streekkultuur in ’t algemien en die van Stellingwarf in ’t biezunder.

De direkteur die we now hebben stopt an et aende van et jaor i.v.m. et berieken van de pensioengerechtigde leeftied. Dat daoromme zuken wi’j een opvolger veur heur. Wi’j hebben dus verlet van iene die dit veulziedige wark doen kan en wil.

Hoe zicht de betrekking d’r uut?
De direkteur van de Stellingwarver Schrieversronte is de centraole persoon van de orgenisaosie. In woord en gebaor is hi’j de man of vrouw die him, tegere mit zes deeltiedmitwarkers en een flink tal vri’jwilligers, mit veul enthousiasme inzet om et gebruuk van et Stellingwarfs an te vieteren en die helpt om de eigen streekkultuur veerder te ontwikkelen.
Oonze direkteur beschikt over een dudelike visie, en het helder veur ogen hoe hi’j de doelstellings van de Stellingwarver Schrieversronte vertaelen kan naor konkrete aktiviteiten. Hi’j kan meensken enthousiast maeken en d’r toe anzetten om goed wark te leveren. As leidinggevende kan hi’j de mitwarkers helpen om te presteren en om heur veerder te ontwikkelen. Ok let hi’j goed op dat akties tot et juuste risseltaot leiden. De direkteur is de man of vrouw die et lokt om al et goeie dat de Stellingwarver Schrieversronte berikt het te beweren en die toegelieke de orgenisaosie veerder wet te ontwikkelen.
De direkteur het in et eerste plak te maeken mit et goed funktioneren van oons instituut mit de naoste mitwarkers en vri’jwilligers. Veerder het de direkteur van doen mit et bestuur, mit schrievers en dichters, mit schoelen en mit nog veul meer volk en instaansies. De direkteur is de spinne in een groot web.
De direkteur is ok netwarker en kent de juuste wegen om bi’j perti’jen dreegvlak en ondersteuning veur et wark van de Stellingwarver Schrieversronte te vienen. Et lokt him ni’je doelgroepen op te sporen, waordeur nog veul meer meensken heur verbienen willen an, en verbunnen vulen mit, de Stellingwarver Schrieversronte.
Et gaot eerst om een funktie van 16 uren in de weke. De helte van de uren zal besteded wodden an de volgende direktietaeken: et verstrekken van infermaosie en advies, et zorgen veur publiciteit, et beheren en veerder uutbouwen van de social media, en et ondersteunen en veerder uutbouwen van et Kenniscentrum en archief. De ere acht uren wo’n inzet veur et ontwikkelen van Stellingwarfs lesmateriaol veur et basisonderwies. De funktie kan nao een half jaor uutbreided wodden mit uren veur taeken binnen oonze taelpermosie, taeloverdracht en kultuuroverdracht. Dat tal uren hangt mit naeme of van et binnenhaelen van ni’je projekten.

Wi’j verwaachten van de ni’je direkteur een flexibele instelling wat betreft et bi’jwonen van belangrieke aktiviteiten die orgeniseerd binnen deur of die verbaand hebben mit de Stellingwarver Schrieversronte.

Over de Stellingwarver Schrieversronte
De Stellingwarver Schrieversronte is et belangriekste instituut veur tael, literetuur, geschiedenis, volkskunde en identiteit van Stellingwarf. Stellingwarf is een biezundere regio in Zuudoost-Frieslaand, daor de meensken vanoolds Stellingwarfs praoten.
De Stellingwarver Schrieversronte bestaot al sund 1972 en het deur de jaoren henne veul van heur doelstellings uutvoeren kund. Om de tael en streekkultuur blievend overaende te holen moet et belangrieke wark dat daor veur verzet wodt in lengte van jaoren deurgaon kunnen. Veur meer inhooldelike gegevens van oons instituut verwiezen we naor de webstee www.stellingwarfs.nl.

Al mit al is de Stellingwarver Schrieversronte een orgenisaosie die volop in beweging was, is en blieven moet.

Waor moej’ an voldoen kunnen?
* hbo+- of wo- wark- en daenknivo
* kennis van en passie veur de streektael en streekkultuur
* starke verbunnenhied mit de Stellingwarver tael en kultuur
* inspirerend leiderschop
* visie op tael en orgenisaosie
* beleid vertaelen kunnen naor konkrete aktie
* goed Stellingwarfs praoten kunnen of bereid wezen om dat te leren
* zaekelik wezen en een kommerciële instelling hebben
* goeie kommunikatieve veerdigheden, mondelik liekegoed as schriftelik
* eupen en flexibele instelling

Aj’ onderstaonde steekwoorden lezen, daenk ie: Jawisse, daor herken ik mi’jzels in.
* Saemenwarken, meensken en groepen tot mekeer brengen
* D’r veur gaon, anpakken
* Flexibel
* Initatieven nemen en kreatief
* Netwarken
* Risseltaotgericht

De Stellingwarver Schrieversronte bödt:
* een dynamische en veulziedige betrekking
* veul ruumte om de funktie zelsstaandig vorm te geven en ok genoeg gelegenhied om de orgenisaosie veerder te professionaliseren
* een plezierige warkomgeving
* goeie primaire en secundaire arbeidsveurweerden in overienstemming mit de CAO veur gemienteambteners.

Biezunderheden
* et is meugelik dat een assessment onderdiel is van de selektieprocedure
* veur meer infermaosie kuj’ kontakt opnemen mit oonze siktaor is dhr. H. Fokkema, 0561-612353.

Enthousiast?
Solseteer dan deur je brief mit CV veur 15 augustus 2020 te sturen naor
Dhr. H. Fokkema, Sonnegaweg 14, 8478 HB Sonnega.
Mailen kan ok naor hendrik@worker.com


Raod van Europa rikkemedeert Europese lanen om maotregels tegen corona ok in de regionaole taelen tot uutdrokking te brengen

De meerste lanen in de wereld, de lidstaoten van de Raod van Europa inbegrepen, hebben te maeken kregen mit, zoas ze ’t bi’j de Raod van Europa numen, een ‘unprecedented pandemic, the so-called coronavirus’. Regerings kwammen mit een hiele riegel maotregels, van basishygiëne tot ofsluting van heur bevolking, diels of hielemaole. Et is et ‘Committee of Experts’ dat betrokken is bi’j de kontrole van et Europese haandvest opvalen dat de infermaosie, instrukties, richtlijnen of rikkemedaosies niet de hieltied ok in de aandere taelen as de officiële tael van een laand steld binnen. Dat betreft ok de regionaole of minderhiedstaelen die d’r vanoolds in de lanen binnen. De kommenikaosie ok in die taelen is van et grootste belang. Et kommetee nuumt ok meer veurzienings daor an docht wodden moet, zoas onderwies online in de regionaole of minderhiedstaelen, zeker ok as ok et aandere onderwies in de officiële tael(en) via internet anbeuden wodt. Et kommetee nuugt overheden om zaeken die mit tael te maeken hebben goed in overweging te nemen bi’j beleid en instrukties in verbaand mit de uutzonderlike medische krisis.


Vrede en vri’jhied: hiel biezunder tiedschriftnommer verschenen, in verbaand mit 75 jaor bevri'jding



‘Vrede en vri’jhied’ is de naeme van et themanommer van De Ovend dat in et laest van april verschenen is. De redaktie het een oproep daon veur ni’j wark en daor is roem op reageerd. Toegelieke is ok een keuze maekt uut oolder wark. Bi’j et uutzuken van die kattegerie vul op hoeveul d’r wel niet publiceerd is mit de Twiede Wereldoorlog as aachtergrond. Dat was in De Ovend, mar liekewel ok eers, zoas in de deur de SSR uutgeven boeken. Daor kan nog bi’j bedocht wodden dat de SSR in 1972 begonnen is.
Niet alliend bin verhaelen, gedichten en herinnerings opneumen die mit de Twiede Wereldoorlog en de bevri’jding te maeken hebben, mar ok vien ie wark dat te maeken het mit ere perioden of omstaandigheden waor et thema een belangrieke rolle in speult.
Sommig wark in disse unieke uutgifte is fiktief, aander wark het betrekking op wat d'r gebeurd is. ’t Vaalt op van hoeveul verschillende auteurs d’r wark in disse biezundere uutgifte plaetst is. Mar bi’j lezing vaalt nog vule meer op hoe diepe en tekenend et thema op et gemoed van schrievers en dichters inwarkt het en hoe dat op de lezers overkommen kan.
We bedaenken netuurlik ok hoe biezunder dit nommer en de anleiding binnen. Want 75 jaor nao de bevri’jding leeft de thematiek nog volop. Dat is allienig al hiel begriepelik aj' een titel as die van iene van de gedichten in gedaachten nemen: ‘Opdat wi’j nooit vergeten...’.

Vanof et inleidend ‘veuroffien’ van redaktielid Sietske Bloemhoff is dit de volledige inhoold:
Johan Veenstra, ‘Aarme doeve’ en ‘Bericht van Tiemen’, Roely Bakker, ‘Vri'jheid – vrede’ [zie ok veerder op disse websteebladziede], Harmen Houtman, ‘Stesjon’ en ‘Verburgen’, Lamkje Hof-de Boer, ‘Meie-overdaenkings’ en ‘As…’, H.J. Bergveld, ‘Zol Nederlaand nog weten’ [zie ok veerder op disse websteebladziede], Jaap Dijkstra, ‘De bevri'jding van Donkerbroek’,
Jan Veldhuizen, ‘4 meie’, Lodewiek Hooghiemstra, ‘Westerbork’, Johan Veenstra, ‘Flash-back’, Jacob Woudstra, ‘Een peer riegelties’, Wiebe Nijboer, ‘Et laeste oorlogsjaor’, Jan Veldhuizen, ‘Bevri'jding’, Attie Nijboer, ‘Vri'jhied en veiligheid’, Sjoukje Oosterloo, ‘Vri'j’, Jan van Overtjonger, ‘Kiender’, Harmen Houtman, ‘Gieseld deur de wiend’, Roely Bakker, ‘Eva’, Kjest Herder, ‘Gerard’, Attie Nijboer, ‘Ik bin Charlie’, Carol Klok, ‘Pesten’, Attie Nijboer, ‘Vri'j’, Johan Veenstra, ‘Herinnering’ en Lottie’, Otto de Vent, ‘Hoe Roelof Bult vuuftig jaor leden zien fiets kwietraekte’, Roely Bakker, ‘Naemen’, Harmen Houtman, ‘Een indrokwekkende wagon’, Jan van Overtjonger, ‘Vlocht’, Jan Veldhuizen, ‘Bi'j et Airborn Museum’, Harmen Houtman, ‘Die groete blift...’, Ybe Duursma, ‘Een hongerkiend’, Ybe Duursm, ‘Waopenopslag op Der Izzerd’, Johan Veenstra, ‘Zulvergoed’, Albert Jager, ‘Kasttied’, Koop Gorte, ‘De bevri'jding’, Rob Zethoven, ‘Eindelik vri'j’, Jan Veldhuizen, ‘Aachterommekieken?’

Dit speciaole nommer komt in 't plak van et juninommer en is dus verschenen vanwegens 75 jaor bevri’jding. Et is, zoas al bliekt uut et veurige, een uutgifte mit een grote variaosie an wark, dat mit ien en dezelde thematiek te maeken het.

ET THEMANOMMER ‘VREDE EN VRI’JHIED’ IS AL OMMENOCHT STUURD NAOR DE VAASTE ABONNEES VAN ET TIEDSCHRIFT DE OVEND
UTERAORD BIN LOSSE NOMMERS VAN 'VREDE EN VRI'JHIED' VEUR ELK TE KOOP, KREK AS ALTIED BI'J LOSSE NOMMERS VAN 'DE OVEND'. PRIES: € 4,00, KOSTEN VAN ET VERSTUREN NIET INBEGREPEN. Om Berkoop henne wo'n bestellings vergees thuusbezorgd


IN VERBAAND MIT 75 JAOR BEVRI'JDING...

Opdat wi’j nooit vergeten...

‘t Is toekem weke vieftien jaor,
Dat wi'j in vrede leven.
En 'k vraog mi'jzeIs wel vaeke of
Waor is de tied toch bleven!
De tied van nazi-diktatuur
Die bin wi'j haost vergeten.
Wi'j hebben 't ommes vuus te drok,
Deur ’n welveertsroes bezeten!

Wi'j vieren ni'je weke feest!
En daorveur hewwe reden!
Oons laand is d'r weer bovenop!
Elk het et goed op 't heden!
't Veurnaemste is: wi'j bin weer vri'j
In al oons doen en laoten!
En daoromm’, lao'we over “doe”…
Mar niet te vule praoten…

Toch moe'n we, ok nao zoveul jaor,
D'r oons wel op bezinnen,
Dat, veurdat et weer vrede was,
D'r hiel wat valen binnenI
Die, eupenlik of ondergroons,
Veur oonze vri'jhied vochten,
En mit heur leven en heur bloed
Et hoogste offer brochten…

Wie het et boek van Anne Frank,
"Het Achterhuis" niet lezen?
En onder 't lezen vaeks niet docht:
Dit kán toch zo niet wézen ?
Mar toch… et is mar ál te waor,
Dit drama van de Joden!
Allienig al in Nederlaand
Roem honderdduzend doden…

Daoromme gaon wi'j ok van 't jaor
Weer 'n stille omgaank holen.
En gaon w' uut eerbied en uut daank
De hanen effen volen…
Dan doen wi'j ’t niet mit haat of wrok,
Dat moe'n wi'j hiel goed weten!
Wi’j holen dit gebruuk in zwang
Opdat wi'j nooit vergeten…


Bovenstaond gedicht is van H.J. Bergveld en het as eerste datering 28-4-1960. Et is laeter verscheiden keer publiceerd, zoas in et boekwark Bergveld lest veur uut eigen wark en kotleden in et themanommer 'Vrede en Vri'jhied' van 'De Ovend'. In de anloop naor dodenherdaenking van 4 meie en de viering van 75 jaor vri'jhied op 5 meie plaetsen wi'j et hier nog es, mit alle ommedaenken en respekt.
D'r het een speciaole bevri'jdingsuutzending west van 'In Twielochten' en die is weeromme te heuren. Dat kan zo: gao naor www.stellingplus.nl en klik in de linkerkelom bi'j Podcasts 'In Twielochten' an. Zuuk dan de uutzending van 10 april op.
Oonze streek- en perveensiaole kraanten plaets(t)en veul in verbaand mit de viering, netuurlik ok al wel eerder, liekas de laandelike media.
We kun hier vanzels niet alles numen wat d'r in en over oonze regio allegere an artikels en boekwarken verschenen is. Een overzicht van wat him in de regio Stellingwarf ofspeulde in de Twiede Wereldoorlog kuj' vienen op oonze webstee www.stellingia.nl. Gao dan naor et zuukveenster en tik in: de regio tijdens de tweede wereldoorlog. Dan vien ie et onderdehaand al wat ooldere mar uutvoerige boekwark van W.H. de Vries over dit onderwarp.
Van een kleine regio uutzoomen naor een hiele groten iene: een overzicht van de Duutse kapitulaosie in Europa is in een interessaant artikel beschreven in et geschiedkundig tiedschrift 'Historiek', online te vienen: www.historiek.net/capitulaties-van-duitse-troepen-in-1945/134180/


Vri’jhied – vrede

Jongkerels veer van huus
streden veur vrede
betaelden de pries;
de hoogste pries
veur oonze vri'jhied.
Duzenden
kwammen niet meer thuus.

Wi'j gedaenken,
herdaenken,
vieren de vri'jhied!
Vri'jhied om te kiezen
te dielen.

Greenzen sluten,
vlochtelingen weren?
Hoe kuwwe, hoe durven we?

Willen we vri'jhied niet dielen?

Hoevule is ’t weerd,
wat willen wi'j geven
veur vrede en vri'jhied?

Wat now as 75 jaor leden
al die jongkerels docht hadden:
ikke, ikke en
de rest kan stikken?

Roely Bakker

(ok opneumen in et Ovend-themanommer 'Vrede en Vri'jhied')


Coronamaotregels now ok in et Stellingwarfs, liekas in alle ere taelen en streektaelen van Frieslaand

Hiernao kuj' ze vot-op-slag lezen.



Disse strip is maekt deur de Italiaanse keunstener Fabio Vettori. De perveensie Frieslaand is as dielnemer an et 'Network tot Promote Linguistic Diversity' betrokken bi’j et maeken d’r van - een strip dus daor de maotregels om de coronakrisis henne in zoveul meugelik Europese taelen in te lezen binnen. Zie de webstee van de perveensie mit de strip ok in de aandere taelen / streektaelen van Frieslaand.


"In Twielochten" op 'e radio en now ok as podcast

"Et Stellingwarver pergramme ‘In Twielochten’ wodt wekeliks uutzunnen op de lekaole zenders van Omroep Odrie (vri’jdags, 18.00 – 19.00 ure) en Radio Centraal (deensdags, 19.00 tot 20.00 ure). Ie kun de uutzendings ok weerommeheuren as podcast. Dat kan zo: gao naor www.stellingplus.nl en klik in de linkerkelom bi'j Podcasts 'In Twielochten' an. Et verhael van Jan Hut, dat eerder in ofleverings veurlezen wodde deur Cristine Mulder, is now ok via stellingplus.nl as podcast in ien gehiel te beluusteren. Klik daorveur in de linkerkelom onder Podcasts 'Verhaelen' an. ‘In Twielochten’ is een perduktie van de Stellingwarver Schrieversronte.


’Stillestaon en weer deurgaon’: bundel mit biezundere gedichten

‘Om behalven et verdriet ok et locht toe te laoten in de wetenschop dat herinnerings blieven,’ zo geven Grietje Bosma en Attie Nijboer an in heur ni’je bundel ‘Stillestaon en weer deurgaon’. Et is iene van de redens waoromme zi’j tegere disse bundel mit gedichten schreven. Gedichten,die troost en steun bieden kunnen en haandvatten anrikken om verlös te verwarken en om mit rouw omme te gaon.

Rouw, verlös, hoop en steun
Oflopen weke verscheen disse biezundere dichtbundel bi’j de Stellingwarver Schrieversronte in Berkoop. De gedichten in ’Stillestaon en weer deurgaon’ gaon over rouw en verlös, mar veural ok over hoop. Hoop dat d’r nao een zwaore periode ok weer locht schienen mag veur meensken die mit wat veur vorm van rouw dan ok te maeken hebben of die mitmaekt hebben.
De gedichten bin allemaole schreven vanuut de eigen gedaachten en gevulens van beide vrouwluden, somstieden ok vanuut eigen erverings. De inhoold van de gedichten is arg inlevend en ansprekend; de verschillende onderwarpen bin op kundige wieze verwoord. Et boek zal ok daoromme deur veul lezers arg wardeerd wodden. Veul lezers zullen liekewel veul steun ondervienen bi’j et lezen van de gedichten. Dat zal vaeks zo wezen om et herkennen van gevulens, mar ok vanwegens et op een spoor zetten van gedaachten die hulpe bieden.

Foto’s
De gedichten in et boek bin veur een groot pat verwarkt in foto’s die nauw bi’j de inhoold ansluten. De foto’s bin veur et grootste pat maekt in en veural om et huus van Grietje Bosma in Sunnege. Op verzuuk van de beide dichters zorgde Sietske Bloemhoff veur die foto’s, mar Grietje zorgde ok zels veur een pat d’r van. Sietske Bloemhoff zorgde daornaost veur de vormgeving van et boek, i.s.m. BVK Vormgeving uut Haulerwiek.

Rouwmappe
De dichtbundel ‘Stillestaon en weer deurgaon’ kan zien wodden as een vervolg op de ‘Rouwmappe’ zoas de Stellingwarver Schrieversronte die eerder uutgaf. In die mappe bin (veurbeeld)teksten en gedichten opneumen die meensken bruken kunnen veur rouwkaorten of veur ofscheidsdiensten. In de mappe zitten butendat cd’s mit Stellingwarver meziek die ok bruukt wodden kund bi’j ofscheidsplechtigheden. Veur disse mappe zorgden indertied Attie Nijboer en Jan Schonewille. De mappe is in et bezit van de meerste Stellingwarver uutveertverzorgers, mar is ok te lien bi’j de Stellingwarver Schrieversronte.

Prissentaosie
Vanwegens corona is d’r gien speciaole prissentaosie van de ni’je dichtbundel. Et doel is om d’r laeter in et jaor nog extra ommedaenken veur te hebben.
‘Stillestaon en weer deurgaon’ telt 120 bladzieden en is te bestellen via info@stellingwarfs.nl, mar et boek is vanzels ok te koop in de boekhaandel.


Krek verschenen:

Et Evangelie neffens Markus in et Stellingwarfs

Begin april zol tiedens een biezundere bi’jienkomst de vertaeling in et Stellingwarfs van et Markus-evangelie prissenteerd wodden. Mar spietig genoeg kan die middag uteraord niet deurgaon vanwegens et coronavirus. Besleuten is om et boekien Et evangelie neffens Markus now toch mar wel et daglocht zien te laoten, want van verschillende kaanten is daor ok al vraoge naor.

Et vertaelen begon in 2006
An de vertaeling is een hiele tiedrekte warkt. Deur Rienk Klooster, Jan Koops en Erica Plomp-den Uijl wodde daor in de haast van 2006 mit uut aende gaon. Mit de vertaeling van dit Biebelboek wodde van et begin of an rechtstreeks uutgaon van de Griekse grondtekst. Dat zol laeter ok de belangriekste reden wodden veur de Stellingwarver Schrieversronte om dit Biebelboek uut te geven. De vertaelers wussen dat een dreeg kerwei wodden zol, waor ze wel een jaor of wat mit onder de pannen wezen zollen. Zeker ok omreden et allemaole gebeuren mos naost heur gewone wark. Mar Klooster, Koops en Plomp-den Uijl hadden gien haost en zollen een keer of zesse in et jaor bi’j mekere kommen om een stokkien van Markus omme te zetten in et Stellingwarfs.

Rienk Klooster: ‘We hebben d’r mit nocht an warkt’i
Gaondeweg kregen de drieje de slag van et vertaelen te pakken. Rienk Klooster: ‘Van de ere kaante kreeg et projekt oons ok te pakken, want we hebben d’r mit een hiele protte nocht an warkt. Omdat de inhoold van dit Biebelboek zo biezunder is, was et alle keren weer inspirerend om d’r mit an de gang te wezen. Woord veur woord en vas veur vas biwwe d’r deurhenne kreupen om te bekieken wat d’r aens staot in et Grieks en wat d’r bedoeld wodt. Awwe daor wat zicht op hadden, zochten we naor Stellingwarver woorden en uutdrokkings om de betekenis van de Griekse tekst zo krekt en dudelik meugelik weer te geven. En dat vanzels in geef, begriepelik en lienig Stellingwarfs.’

Now kent et Stellingwarfs wel wat variaanten tussen bi’jglieks Oost- en Westaende. Mit die vraoge kregen de vertaelers ok te maeken. Klooster zegt daorover: ‘Omdawwe alle drieje uut Oost-Stellingwarf kwammen, hewwe mar keuzen veur de variaanten die oons et meerst vertrouwd in de oren klonken. Daoromme hebben we et Griekse patèr en mètèr vertaeld mit et in et Oostaende gebrukelike ‘heit’ en ‘mem’ en niet mit ‘vader’ en ‘moeke’, dat in et Westaende meer zegd wodt.

Gien hoogdraevende tael
Dat d’r keuzen is veur een vertaeling van et Markus-evangelie, komt omreden et een betrekkelik kot en verhaelend Biebelboek van zestien heufdstokken is en schreven in een niet al te hoogdraevende tael. In de inleiding bin butendat wat biezunderheden te lezen over et kerakter en de inhoold van et boek. Daormit hopen Rienk Klooster, Jan Koops en Erica Plomp-den Uijl dat ze dit oolde geschrift wat toegaankelik maekt hebben, ok veur goenend die niet zo vertrouwd binnen mit disse lektuur. Vertaelers en uutgever hopen dan ok dat et Evangelie neffens Markus. Uut et Grieks vertaeld in et Stellingwarfs zien weg vienen zal naor een protte lezers in en buten Stellingwarf.

Uutgever: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. Vormgeving: BVK Vormgeving; omslag: Sietske Bloemhoff; drok: Printbase. Et boek telt 60 bladzieden en kost € 10,00.


De Verdwenen Peerden: ni'je film ommeraek prezen

‘Geweldig mooi, en somstieden arg spannend!’ Die reaktie was nao ofloop van de première van de film over de verdwenen peerden van Ni’jberkoop van verschillende kaanten te heuren. In een zowat volle dörpszael van et MFA in Berkoop was zaoterdagaovend disse kotte film, die ongeveer een kertier duurt, veur et eerst te zien. Et artistiek kollektief ‘Het Kanaal’ schreef in 2019 et skript en maekte doe ok de opnaemen. An et aende van dat jaor en begin dit jaor rondde de uut zeuven jonge personen bestaonde groep heur verbelinge en uutwarking van et oolde verhael of. De film wodde maekt in opdracht van de Stellingwarver Schrieversronte, zoas dat in 2018 ok et geval was mit et lekaosietheater ‘De Verdwenen Peerden’ in et kader van Kulturele Heufdstad.

Waorschouwing
De film begint mit beelden in et Diakenievene en een stemme die over eertieds vertelt: ‘De turf in het dorp was op en mensen stierven van de kou. Er zat niets anders op dan door te steken’. Vier turfgrevers besluten daoromme op een dag om langer deur te warken. Et vene warkt en trilt, de spanning wodt opbouwd, mit de manluden komt et niet goed. De beide peerden die ze mitneumen hadden draeven weeromme naor et dörp.
In de tied van now gaot een kleinzeune (speuld deur Wietse de Haan) mit zien pake (Andries van der Veen), die boswaachter is, de bos in. Pake vertelt over hoe et leven en de netuur eertieds in de omgeving was, en wat d’r deur de jaoren henne veraanderde. Uuteindelik kommen ze uut bi’j een beeld waorin een karkien en een peerd te zien is, en vraogen heur of wat de aachtergrond daorvan is en veural waoromme et d’r staot. Dan locht inienen de omgeving op en klinkt d’r in et Perzisch de waorschouwing van een hekse (speuld deur de Iraanse Sanam Tahmasebi) veur al die veraanderings…



Het Kanaal
Et beeld dat speciaol veur de film maekt wodde deur beeldend keunstener Janneke Hoek van ‘Het Kanaal’ staot vandaege-de-dag op et karkhof van Ni’jberkoop. Et is een blievende herinnering an et verhael van de verdwenen peerden dat him rond 1824 opspeuld hebben zol.
‘Het Kanaal’ bestaot uut Patrick Hoving, Wietse de Haan, Janneke Hoek, Sanam Tahmasebi, Evert Prummel, Sander Koning en Muxinghe Chen.
Veur et geven van de filmopdracht an ‘Het Kanaal’ het de Stellingwarver Schrieversronte bewust keuzen. Direkteur Sietske Bloemhoff: ‘Wi’j betrekken graeg jonge en telentvolle meensken bi’j projekten van oons. Patrick Hoving kende ik al, en wus dat hi’j veur een biezundere filmverwarking van dit thema zorgen kon. Hi’j gaf an dat hi’j de opdracht graeg mit zien kollektief, bestaonde uut studenten van de keunstakedemie Minerva, et konservatorium in Grunningen en de Akedemie veur Popkultuur in Liwwadden uutvoeren willen zol, en dat bleek een schot in de roze. De kaans is daoromme groot dat d’r binnen niet al te lange tied opni’j een gezaemelik projekt uut aende gaon zal.’

Andries van der Veen
Nao et schoft vertoonde Andries van der Veen zien ni’jste netuurfilm ‘De stried om et bestaon’, daor hi’j o.e. in zien lat hoe de netuur de hieltied veerder aachteruut gaot en wat de konsekweensies daor van binnen. De meerste, pattietoeren indrokwekkende, filmbeelden maekte Van der Veen in et netuurgebied De Braandemeer; tegere mit netuurman Freddie de Vries is hi’j ok as verteller in de film te heuren.


Hans Koopmans prissenteert film 'Daor klept de klokke weer!'

De kommende tied wodt de film ‘Daor klept de klokke weer’ introduceerd op de basisschoelen van Oost- en West-Stellingwarf. Op een viertal schoelen is daor extra ommedaenken veur, en dat gebeurt deur oold-onderwiezer Hans Koopmans van Oosterwoolde. Oflopen weke weren de eerste twie schoelen an de beurt, en dat weren de Buttingeschoele in Oosterwoolde, de schoele daor Hans Koopmans lange tied veur de klasse ston, en De Trede op ’e Haule, et dörp dat in et verhael een belangriek plak speult. De kommende tied wodt de film vertoond op ’e schoele van Ni’jhooltpae en op de Heidepolle in Wolvege. Koopmans vertelt veurdat de film vertoond wodt eerst in et kot over de geschiedenis rond 1500.

Boek roem zestig jaor oold
Roem tien jaor leden vertaelde en bewarkte Koopmans et Nederlaanstaelige boek ‘Daar klept de klok weer’, dat was zoe’n vuuftig jaor eerder schreven deur meester Hendrik Hoogeveen van Oosterwoolde. De Stellingwarver Schrieversronte leut et boek in 2017 verfolmen; veur et skript zorgde filmmaeker en regisseur Thomas Rovers uut Grunningen. Dat de film op een professionele wieze opneumen wodden kon, wodde financieel meugelik maekt deur de perveensie Frieslaand, de gemiente Oost-Stellingwarf en Stichting Bercoop Fonds. An de film warkten uut hiel Stellingwarf een grote groep van speulders en figuraanten mit.
Oflopen jaor is de film in zoe’n achttien dörpen vertoond, en vanof jannewaori is hi’j now te zien op de speciaole webstee veur Hiemkunde in et basisonderwies www.stellingwerf-heemkunde.nl. Bi’j de film is speciaol lesmateriaol ontwikkeld, ok dat wodt op dezelde webstee anbeuden.


Omroep Odrie: vlakbi'j, uut de eigen streek en mit eigen tael en meziek: Odrie

Veur wie et nog niet wus: Omroep Odrie in Oost-Stellingwarf het twie hiele mooie pergrammes in en mit streektael en streektaelmeziek. Ze wo'n hieronder nog es nuumd. Die lekaole omroep is te heuren op 106.9 FM, kabel 104.1 FM.
Veur wie dit ok niet wus: via internet kuj' Omroep Odrie ok goed heuren:
http://www.radioviainternet.nl/omroep-odrie.

Die streektaelpergrammes dat bin:

Op de vri'jdag:
16:00 ure: Huus en Hiem (herhaeling van de zundag d'r veur)
17:00 ure: Singeliers, meziekpergramme in de streektael. Prissentaosie: Henk Kroese, Evert de Boer, Sietske Bloemhoff, Baukje Oosting, Hans Koopmans.
Techniek: Jitze Hofstra
18.00 - 19.ure: In Twielochten. Algemien Stellingwarfstaelig pergramme, veur elk wat wils.

Op de zundagmorgen:

9.00-10.00 ure: In Twielochten. Algemien Stellingwarfstaelig pergramme, veur elk wat wils.
10.00 ure: Singeliers. Herhaeling van de vri'jdag d'r veur (zie boven)
11.00-12.00 ure. Huus en Hiem. Stellingwarfs tael- en kultuurpergramme mit hiel wat zaeken die in huus en op et arf gebeuren. Prissentaosie: Hendrik Betten. Techniek: Peter Cruiming.


Woj' graeg mitien weten wat een Stellingwarfs woord inhoolt of hoej' et schrieven moeten?

Klik dan an: www.stellingplus.nl/wp-content/uploads/2010/10/woordenboek3.pdf.


Haandboek Nedersaksisch op internet in te zien

Et 'Haandboek Nedersaksisch' van 2008 is al een tied uutverkocht, mar ie kun et wel op internet inzien en alderdeegst van daoruut veur eigen gebruuk opslaon. Et is te vienen op dbnl.nl ('digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren').
Dit is de link: www.dbnl.org/arch/kooi001hand01_01/pag/kooi001hand01_01.pdf]. Een stok minder uutvoerig mar wel aktualiseerd is et boekwark Nedersaksisch in een notendop, dat is wel gewoon in de haandel.


Stellingwarfs Woordeboek, et grote, vierdielige, ok op internet in te zien

Ok de grote bruur van et haandwoordeboek, et Stellingwarfs Woordboek in vier dielen, mit woordverklaorings, uutspraoke, veurbeeldzinnen, vaaste verbienings, spreekwoorden en meer is op internet in te zzien. Zuuk daorveur veerder via disse link: www.stellingia.nl


Femilieberichten in et Stellingwarfs

Riegelmaotig wo'n wi'j vraogd om hulpe bi'j et schrieven van een tekst in et Stellingwarfs, bi'j et maeken van een opschrift, bi'j et bedaenken van een naeme in et Stellingwarfs of bi'j et opstellen van een femiliebericht in et Stellingwarfs. Et is hiel goed dat zoks gebeurt. De Stellingwarver Schrieversronte bestaot as instelling ok om meensken bi'j zok soorte van dingen te helpen. En wi'j helpen jim graeg, dat blief d'r mar niet lange over piekeren. Bel of mail oons dus, oons tillefoonnommer is 0516-451108. Om te mailen kuj' hier an de linkerkaante 'kontakt maeken' anklikken.


=================================================

Even tussen alles uut mit een gedicht? Lees dan nog even veerder!


Baai van De Somme

D’r is gien zee, d’r is gien laand,
De plaanten staon et zoolt,
Daor gaot en komt weer
Et waeter – ni’j noch oold,
Et slik koekt an en
van is ‘t verloop
Gieniene vernemt een
greens


Wim de Boer,
Berkoop, augustus 2019 / 2020


Veurjaorsmorgen

Et is al lochtschoondag,
nao een koolde naacht
deur de zunne zaacht.
Voegels scharrelen op et dak,
nusselen, maeken
krabbelende geluud.
Doeven koerken
‘roekoe, roekoekoe’,
eerst die boven mi’j
dan van wiederop naor hier’,
uut een boompien in de hede.
Dat voegelvolkien is zo drok,
bin ze seins allienig doende…
of weten zi’j ok van gelok?

Wim de Boer,
Berkoop, 25-3-2020


Winteraovend

Jong was ik en de kastaovend wit
naor de karke gongen wi’j
deur de knisterende sni’j
de zulveren maone leup boven mit

Et kastverhael dat mossen we weten
mar de film over Nils Holgersson
die op een gaanze vliegen kon
weren beelden om nooit te vergeten

Thuus lekker waarm mit zien allen
bi’j de boom mit keerzen en ballen
an de poeiermelk en krentebrood

Niks kon veur mi’j de sfeer vergallen
laeter kon ’t nog wel es tegenvallen
mar doe was ik al lange groot

Koosje Hornstra, in De Ovend jg. 47 no. 6 (2019



De draod

Deur et leven lopt een draod
Een draod van tied en toeval
Die komt aachter jow an
Die rolt veur je uut
Strak trokken, soms mit kneupen
Is hi'j van binnen uut begonnen
En gaat tot et ande mit je mit
Mar niet iene wet waor as et aende begint
Deur et leven lopt een draod
Een draod van tied en toeval

(Uut: Stien van Anne, Storm in et leven. Berkoop, 2004, 2e drok)


spiegeling

langdurige mementen zwiegen
et staorigan verdwienen
van woorden en tieden
vlochtig, lochtig as waeterjuffers
wodt et heden kleinder
daanst deur grune sprieties
spiegelt him nog even en
is inienend
vot

Willem Jan Teijema (in: Doe gebeurde et. Stellingwarver Schrieversronte, Berkoop, 2001


Riekdom

rusteloos
jaegen de meensken
aachter heur dromen an

dromen van riekdom
dromen van altied meer
dromen van altied groter
dromen van altied beter

*
ze vergeten
de grote riekdom
die ze al jaoren bezitten

Jan Veldhuizen (1941-2005); uut: De wiend blaost ok wel es
aandersomme. Gedichten.


Kuier deur De Braandemeer

De Rottige Miente is een prachtig gebied in et westen van West-Stellingwarf. Dichte in de buurt ligt et netuurgebied Braandemeer. Een roeg gebied, waoj' in twie uren (zes km) deurhenne kuieren kunnen. De naeme zol ofkomstig wezen van et ontstaon van dit stok netuur: een venebraand. Deur een diel van dit mooie stokkien Stellingwarf kuj' ok henne fietsen. In De Kuunder ligt een anlegplak veur boten. Pruuf uut disse dichtriegels de sfeer:

Et riet wi'jt hier mit alle wienden mit,
de voegels daansen deur et weer,
et held're waeter en et sobbig laand;
de puzelstokkies van et Braandemeer

Harmen Houtman (bron: Ni'je Oost-Stellingwarver 25-5-2011)


=================================================


Lendediek III

Elektrische paolen spinnen
mit heur zwatte draoden
een web van miemering
deur haastige lochten.

De dieze uut et waeter
wist tiedelik et asfalt uut,
een spinne lat een druppe valen,
op roestig stiekeldraod'

De zunne dri'jt zien kotte uren,
de wiend gieselt boom en blad,
et brune riet fluustert huut'rig
de diek waacht kalm en zwat.

Harmen Houtman
(uut:Dichterbi'j. Gedichten. Berkoop, 2008)


November

't Is weer gebeurd
mit alle uutbundighied van kleur en fleur.
Zo hier en daor lopt nog een koppel vee
te snuuien langs de kaant
de laeste gruunties op te zuken.
De sloden bin zo goed as dreuge.
Ja disse haast zal oons nog lange heugen,
want, 't is haost half november onderhaand.
De meerste bomen bin al kael.
Et blad ligt overal,
now bruun van kleur
en 't ritselt al mar deur
tot ok de laesten valen.
't Is zo heur tied
en wi'j geloven et haost niet,
mar 't is al half november onderhaand.
Die lochten, zo massief
in grauw en gries,
waoraachter al zo vroeg de vaele zunne ondergaot
en dan nog even mit een glundig goolden raand
zien best dot oons wat waarmte mit te geven,
want 't is al half november onderhaand

Lamkje Hof-de Boer (1908-1991)

(bron: Onder eigen volk. Wark uut de jaoren 1970-1976 van 24 Stellingwarver schrievers. Oosterwoolde, 1978)


=================================================

D'r is netuurlik vule en vule meer te lezen! Poëzie, verhaelen, romans in et Stellingwarfs, bi'jdregen over de tael, literetuur, volkskunde... Neem veur boeken en et tiedschrift 'De Ovend' kontakt op mit de Stellingwarver Schrieversronte. Kiek ok op de websteden die nuumd wodden in de eerste alinea op disse bladziede!
En klik an de meugelikheden links van disse bladziede. Ok daor vien ie hiel veul infermaosie die je uutkommen kunnen zol! Kiek daor ok veur et webstee-archief, mit ooldere berichten en zo.
En... koester mit oons et Stellingwarfs! Lees et, praot et, schrief et, vieter et gebruuk an!

=================================================

NI'JSTE ANPASSING VAN DISSE BLADZIEDE: 18-9-2020