De Stellingwarver Schrieversronte is et belangriekste instituut veur tael, literetuur, geschiedenis, volkskunde en identiteit van Stellingwarf. Stellingwarf is een biezundere regio in Zuudoost-Frieslaand (NL), daor de meensken vanoolds Stellingwarfs praoten. Et Stellingwarfs is een vorm van Nedersaksisch.
Oonze administraosie is los op maendag tot en mit donderdag, van 9.00 tot 16.00 ure. Overleggen mit ere mitwarkers kan allienig nao tillefonische ofspraoke.
Tip: kiek ok es op oonze ere websteden www.stellingplus.nl en www.stellingia.nl! Woj' graeg weten wat een woord of uutdrokking inhoolt? Klik dan links onder 'Algemiene Info' op 'Stellingwarfs Woordeboek'.


Vlagge uut veur de nationaole erkenning Nedersaksisch van 10 oktober 2018 - en: snipsnaorderi'jen angaonde de ni'je staotus van her en der

Netuurlik kan de vlagge uut en vuult elke inwoner van Stellingwarf en omgeving him goed now et Nedersaksisch as wezenlike, volweerdige en zelsstaandige tael erkend is - deur et Riek en deur de betrokken regio-overheden. Prachtig veur Stellingwarf, prachtig veur de aandere regio's, prachtig veur de meensken die de tael nao an et hatte ligt.
En wie nog twiefelt, dit is toch echt uutspreuken deur de hoogste man van et Ministerie van Binderlaanse Zaeken, drs. Maarten Schurink: 'Eigen taal heeft waarde voor mensen. Zo bindt het Nedersaksisch mensen van Zwolle tot Doetinchem, van Wolvega tot Almelo. Het gaat om meer dan een miljoen mensen. Vandaag zeggen wij tegen hen: we vinden het behoud van jullie streektaal belangrijk'.

Et konvenaant is te vienen links op disse webstee, klik an: 'de tael'. Ie kun o.e. de veurnaemste uutspraoke lezen:

De Minister erkent de regionale taal Nedersaksisch als een wezenlijk, volwaardig en zelfstandig onderdeel van de taalsystematiek binnen Nederland

Zoks gebeurt deur een tal ofwegings, zoas:

het Nedersaksisch wordt beschouwd als een actuele spiegel van een levende,
eeuwenoude traditie, die op moderne wijze wordt voortgezet, en
het is van belang om het imago van het Nedersaksisch en de gebruiksmogelijkheden te stimuleren en te versterken, zodat oudere generaties gemotiveerd worden om hun taal aan jongeren door te geven en dat jongeren ervoor open staan om de taal te leren en te gebruiken

Et behaelen van de ni'je staotus van tael is anleiding veur hiel wat positieve reakties. Die kwammen d'r bi'j de Stellingwarver Schrieversronte een hieleboel binnen. Dat gebeurde ok bi'j Nedersaksische orgenisaosies in ere streken.
De media gavven en geven d'r hiel veul ommedaenken an. Lees hier een stokmenning aorigheden, om te beginnen de kollum van SONT-ambassadeur en Twentse kabbetière Nathalie Baartman:

‘Was sas as dös was kaans’. Heerlijk!

NATHALIE BAARTMAN, KOLLUM VAN 13-10-18; BRON: TUBANTIA. Sinds woensdag is Twents een officiële taal. Als je dus zegt ‘ik bin sloerig in de rakkert’, is dat niet slechts plat maar heel Nedersaksisch. En dat klinkt best sjiek. De feestelijke ondertekening van dit Nedersaksische convenant vond plaats in het provinciehuis Zwolle. Bij aankomst van deze gelegenheid liepen de genodigden niet over een rode loper, maar moesten ze een weg zien te vinden langs losse tegels, ’n bult zand en een stratenmaker. Ook dit vond ik heel Nedersaksisch.

Ik was erbij om een paar minuten Twents cabaret te verzorgen. Die momenten grijp ik graag aan om ongegeneerd los te gaan in ‘mien moors taal’. Zij is geboren in Lattrop en spreekt het mooiste Twents op aard. ‘Was sas as dös was kaans’.
Het doet me pijn dat deze taal slachtoffer wordt van de grote vergankelijkheid. Net zoals het klimaatakkoord een halve eeuw te laat komt, is dat met dit convenant ook aan de orde. En met een convenant in je hand, wordt er heus niet meer Nedersaksisch gesproken in dit land. Dat bleek wel uit de officiële sprekers die woensdag aanwezig waren. Sommigen hadden hooguit een accent, maar ze namen geen stelling door pontificaal ‘plat te doon’.
Een gemist statement. Als straks de zeewaterspiegel stijgt en aan de oevers van de IJssel vluchtelingenkampen ontstaan met wanhopige Hagenezen, moet er toch minstens iemand zijn die zegt: ‘Kommt er in, dan kuj’ d’r oet kiek’n’. Nederland wordt dan Klein Nedersaksië. Ik vind het nu al leuk.
Twee decennia schijnen we nog te hebben om de klimaatdoelen te halen. Persoonlijk geef ik de levende Twentse taal ook nog twintig jaar. Hebben we gelukkig de dvd’s van Jonge Leu en Oale Groond nog.
Tijdens de feestelijke ondertekening van het convenant, betreurde men de afzegging van minister Kasja Ollongren en het ontbreken van een financiële toezegging voor het behoud van de taal. Tja, denk ik dan. Uiteindelijk is er maar één ware reddingsboei: ‘Klodderbökse,’ zeg ik nu tegen mijn dochter. ‘Kiek toch ’s noar boet’n. De zun schient. As mama straks kloar is met disse column, goaw’ mooi efkes noar Twickel.’ Ze begint te huilen. ‘Mama, zo moet je niet tegen mij praten. Opa en oma praten zo. Maar jij moet dat niet doen.’
Gedragsverandering is een bittere zaak. Minder autorijden en elke dag een kwartiertje Twents in de opvoeding. ‘Kom ’s hier, mien deernke. Ik heb ’n appelflap veur oe.’
Dat verstaat ze donders goed.


Nedersaksisch in et vmbo-onderwies: veurbeeld uut Overiessel

Nedersaksisch erkende regionale taal: aan de slag met streektaal op het vmbo
In samenwerking met het Cedin heeft de IJsselacademie een aangepaste uitgave van de lesbrief 'Jouw taal hoort bij jou' uitgebracht, speciaal voor vmbo-leerlingen [...]: "Nedersaksisch erkende regionale taal.
Op woensdag 10 oktober jongstleden ondertekenden de verschillende Nedersaksische overheden een convenant met het Rijk waarin het Nedersaksisch als taal erkend wordt. Veel jongeren hebben echter nog de (onjuiste) aanname dat hun lokale, Nedersaksische dialecten een vorm van ‘slecht’ Nederlands zijn, in plaats van dialecten van een andere taal: het Nedersaksisch. Met deze uitgave hoopt de IJsselacademie discussie over de rol die taal bij de eigen identiteit van jongeren speelt op gang te brengen." [bron: Zwartewaterkrant]


Et Dagblad van et Noorden lat Marlene Bakker an et woord:

Meer Nedersaksisch op 'e radio. Dat wil de Grunninger zangeresse Marlene Bakker veur mekeer brengen mit de hashtag #Nedersaksischopderadio. Onverwaachs kreeg heur oproep steun om meer Nedersaksische lieties op 'e radio te kriegen. Meensken, vraog lieties an is de bosschop van Marlene.
Jurre Bosman, direkteur Audio van de Nederlaanse Peblieke Omroep (NPO) zicht dat hielemaole zitten: 'We vienen et hatstikke aorig as luusterders verzukies indienen in heur eigen (streek)tael. We hebben pergrammemaekers uut alle wiendstreken, dus kom mar deur! Om mit Skik te spreken: "'K zol haost zeggen, jao het mag wel zo.” Veur de dj's van Jan-Willem Start Op!, de morgenshow van BNNVARA, is de oproep al genoeg reden om ommedaenken an et Nedersaksisch te geven.

Veureerst ofslutend mit disse snipsnaoren: lees hoe 'Achterhoek Nieuws' de eigen streektael brengt: https://www.staddoetinchem.nl/nieuws/algemeen/228010/achterhoek-nieuws-draagt-streektaal-een-warm-hart-toe


Konvenaant Nedersaksisch: Klaas van Weperen en Ype Dijkstra op radio odrie, now zundag (Huus en hiem)

Now zundag geft radio Odrie bried ommedaenken an de ni’jste erkenning van et Nedersaksisch, de officiële, nationaole beschrieving as zelsstaandige en volweerdige tael. Van Weperen as veurzitter van de Stellingwarver Schrieversronte en Ype Dijkstra as oold-veurzitter en tegenwoordig as lid van de Raod van Advies bin dan in gesprek mit prissentaoter Hendrik Betten van omroep Odrie. Historisch: nooit eerder beriekten et Stellingwarfs en de ere vormen van Nedersaksisch dit punt. Disse kopstokken uut de wereld van Stellingwarver tael en kultuur zullen ongetwiefeld ingaon op et feit van de laandelike erkenning deur vuuf perveensies, oonze beide gemienten en et riek. Woon ie veer buten et gebied? Luusteren dus mar. Radio Odrie is ok op internet te volgen.


Nedersaksisch erkend as volweerdige, zelsstaandige tael

De tiende oktober van 2018 moet in de geschiedenis van et Nedersaksisch, oonze Stellingwarver regio, de perveensies Drenthe, Grunningen, Overiessel en de regio’s Aachterhoeke en de Veluwe in Gelderlaand een biezunder plak kriegen. Uut naeme van menister Ollongren en mit uut naeme van de Nedersaksische overheden verklaorde op disse dag siktaoris-generaol drs. Maarten Schurink van Binderlaanse Zaeken et Nedersaksisch tot een volweerdige, zelsstaandige tael. Dat gebeurde op een grote bi’jienkomst mit veul geneudigden in et perveensiehuus in Zwolle. Dippeteerde Hester Maij van Overiessel hadde veurofgaond de geneudigden welkom hieten en in et biezunder de bestuurlike vertegenwoordigers van de verschillende perveensies en gemienten. Butendat hadde ze een kotte toelochting geven. Disse nationaole erkenningsuutspraoke het as basis an de iene kaante dat de streektaelorgenisaosies en belangstellende groepen sprekers graeg willen dat heur tael ok officieel volledig veur vol anzien wodt en daornaost willen de verantwoordelike regio-overheden d’r dudelik in wezen dat et Nedersaksisch een officeel erkende tael is krek as ere erkende taelen. De overheden willen butendat mit mekeer et gebruuk van et Nedersaksisch anmoedigen, om mit de orgenisaosies te zorgen dat oonze tael in de toekomst in levendig gebruuk blift.

De ondertekening wodde eerst daon op een mooie laandkaorte van et Nedersaksisch, waorop ieder op zien regio tekende, en vervolgens wodde de ondertekening in et echt daon onder de tekst van et konvenaant dat de naodere uutwarking geft. Zo tekenden dus, nao de siktaoris-generaol, dippeteerde Cees Bijl van Drenthe, Sietske Poepjes van Frieslaand, Josan Meijers van Gelderlaand, Henk Staghouwer van Grunningen, Hester Maij van Overiessel, borgemeister André van de Nadort van West-Stellingwarf en wethoolder Fimke Hijlkema van Oost-Stellingwarf.

Et konvenaant en de erkenningsuutspraoke bin bepaold bedoeld om et imago van et Nedersaksisch te verbeteren, dus vaaste te zetten op de realiteit van een normaal erkende tael, wiels veerder o.e. bepaold is dat de Nedersaksische overheden mit mekeer optrekken om et Nedersaksisch te beweren en et bruken veuruut te helpen, mar zoks wel zonder ni’je wet- en regelgeving. De gemienschoppelike inspannings zullen in veerder overleg uutwarkt wodden.

Interesse in de tekst van et konvenaant? Klik in de linker kelom 'de tael' an en dan vien ie de link

Veurofgaond an et pergramme van de officiële ondertekening kreeg et pebliek een ‘inspiraosiepergramme’ anbeuden, mit veurbeelden van mooi en goed gebruuk van et Nedersaksisch uut de verschillende regio’s. Uut Stellingwarf weg brochten direkteur Sietske Bloemhoff van de Stellingwarver Schrieversronte en heur skriptschriever en filmregisseur Thomas Rovers een toelochting bi’j de op staepel staonde film ‘Daor klept de klokke weer’, an de haand van een trailer. Die film gript weeromme op de vri’jhiedsstried van Stellingwarf uut et eerste kwat van de 16de ieuw.


’Dichter’ bi’j de netuur

Op 27 oktober is d’r een fietstocht van zoe’n 25 kilometer deur de omkrieten van Hooltpae en omgeving. Onderwegens zal Freddie de vries wat vertellen over de netuur en de kultuurgeschiedenis van disse streek. Tiedens de tocht zullen d’r ok een tal bekende Stellingwarver dichters mitfietsen: dat bin o.e. Attie Nijboer, Harmen Houtman en Johan Veenstra. Zi’j zullen onderwegens inkelde van heur gedichten veurdregen. De tocht begint om 14.00 ure bi’j kefé Wever in Hooltpae. Et mitdoen an disse tocht, die deur Freddie in gezaemelikhied mit de Stellingwarver Schrieversronte orgeniseerd wodt, kost niks. Opgeven bi’j Freddie de Vries via 0561-688749.


Overheden zullen konvenaant tekenen: Nedersaksisch nog es in nationaol verbaand erkend! Mit veerdere opvietering

Op woensdag 10-10-2018 tekenen menister Kajsa Ollongren van Binderlaanse Zaeken, de dippeteerden veur kultuur van de perveensies Drenthe, Frieslaand, Gelderlaand, Grunningen en Overiessel, de wethoolder kultuur van Oost-Stellingwarf en de borgemeister van West-Stellingwarf heur konvenaant veur de erkenning van de Nedersaksische tael.
Disse ondertekening zal wezen in et perveensiehuus van Overiessel in Zwolle. Et Riek en de regionaole overheden erkennen d’r et Nedersaksisch mit as een wezenlik, volweerdig en zelsstaandig onderdiel van de tael in Nederlaand. Ze praoten hier ok mit of dat ze heur inspannen zullen om et Nedersaksisch te beholen en et gebruuk d’r van veuruut te helpen. Behalven in Stellingwarf wodt et Nedersaksisch spreuken op de Veluwe, de Aachterhoeke, Twente, Sallaand/West-Overiessel, Drenthe en Grunningen. Et Nedersaksisch gaot via de taelfase van et Middelnederduuts weeromme op et Ooldsaksisch en is zodoende femilie van et Nedersaksisch/Nederduuts in de (acht) Noordduutse dielstaoten.
Veurofgaond wo’n in een soorte van veurpergramme as stimulaans een tal aktiviteiten / veurbeelden prissenteerd, zoas Laurens ten Den, de trailer van de kommende Stellingwarver film ‘Daor klept de klokke weer’, zangeresse Melissa Meewisse en meziekgroep De Boetners.
Eerder al wodde et Nedersakisch erkend onder diel II van et Europese Haandvest veur regionaole taelen of taelen van minderheden (besluut in Nederlaand: 1995; officieel begin uutvoering in Europees verbaand: 1998) [veurnaemste bron: Deventer Radio & Tillevisie]


Europese ‘Sprakendag / Sprachentag / Taeledag in Cloppenborg: 19 oktober 2018

Op 19-10-2018 hoolt de Bundesraat för Nedderdüütsch ‘Boonsraod veur Nederduuts’ zien jaorlikse Europese Sprakendag / Taeledag. Et is een biezundere dag, die disse keer in et kader van ‘Broggen slaon – Tael as brogge’ staot. Disse Nederduutse taeledag is dit jaor in Cloppenborg, dus niet arg veer over de greens. De Nedersaksische koepelorgenisaosie SONT dri’jt mit in de Bundesraat, en dat is dus de koepel veur et Nederduuts van de Noordduutse dielstaoten. Dat mitdoen is neffens de zonuumde gaaststaotus.
Ok uut oons taelgebied weg wodt d’r op de Sprakendag / Taeledag van 10 oktober prissenteerd, benaemens deur dr. Joana Duarte van et projekt Drents / Duuts in Drenthe (vestiging Emmen van de NHL Stenden University of Applied Sciences), en deur zanger Bert Hadders. Ok de Noordduutse zanger in et Nederduuts / Nedersaksisch / Nederlaans Otto Groote is veur meziekliefhebbers uut oons Nedersaksisch taelgebied bepaold gien onbekende.
Veul info en dat neffens een slim aorige formule is op te doen an de zonuumde ‘themataofels’. Daor kuj’ ok gedaachtewisselings mit de inleiders hebben. Iene van de onderwarpen is de Nederduutse/Nedersaksische literetuur. Veerder is d’r de neudige deskundige sprekeri’je. Kiek veur et volledige pergramme, plak en tied wieder op ’e webstee: https://www.niederdeutschsekretariat.de/europaeischer-sprachentag-in-cloppenburg/


DAOR HADDEN OONZE VEUROOLDEN NIET VAN DROMEN KUND: DE JONGSTE BOEKEN VAN DE STELLINGWARVER SCHRIEVERSRONTE!

Disse mooie boeken brocht de Stellingwarver Schrieversronte de laeste aanderhalf jaor in de verkope, soms in saemenwarking mit aanderen. Prachtboeken over oonze tael en kultuur - daor hadden oonze veuroolden niet van droomd: boeken die je niet ontgaon meugen!

-Ok et beste peerd stroffelt wel es Stellingwarver verhaelen van Freddie de Vries (Berkoop, 2018)
-Vroeger is veurgoed veurbi’j. Zeuvende roman = achtentwintigste literaire boek van Johan Veenstra (Berkoop, 2018)
-De raadselachtige gemeentewapens van de Stellingwerven, deur Frans Wuijts (Berkoop, 2017)
-Veldnaemen van Stellingwarf VII: OOSTERWOOLDE , deur M. Dijkstra. G. van der Meulen, Tonie spijkman, Lieuwe Tiesinga, Albert Oost, Henk Bloemhoff en Dennis Worst (Berkoop, 2017)
-Omme de donkerheyt der vergeteniss. 500 jaar Oost- en West-Stellingwerf. 1517-2017 Symposiumbundel (Berkoop, 2017)
-Rentmeestersrekens van Stellingwarf-Oostaende en Stellingwarf-Westaende, deur Jerem van Duijl, Sjoerd Galema en Henk Bloemhoff (Berkoop, 2017)


Meer info over die boeken veerder op disse bladziede en in et webstee-archief (riegeltien links onderan op disse webstee)

IE VIENEN ZO ONGEVEER ALLE BOEKEN DIE TE KOOP BINNEN OPNUUMD IN DE STELLINGWARVER SUTELKRAANTE 2018 - MIT OVER DE NI'JSTE BOEKEN VEUL INFO. Klik daorveur an:

Boekekraante 2018


Hooglerer Roeland van Hout nam ofscheid – hooglerers Martijn Wieling en Hanno Brandt kommen

Et liekt wel een gaon en kommen van hooglerers de laeste tied. Op taelterrein gong Roeland van Hout mit emeritaat. Hi’j is behalven as hooglerer ‘Toegepaste taalwetenschap en variatielinguïstiek’ van de Radboud Universiteit tot in et Noorden toe bekend as veurzitter van de Raod veur ’t Limburgs. Mit een drok bezocht ofscheidskollege beud hi’j op 21 september een mooie kiek op taelvariaosie en veraandering en de relaosie mit maotschoppelike faktoren. De Rieksuniversiteit Grunningen kwam in de media mit zien ni’je hooglerer veur veural et Grunnings, de heer dr. Martijn Wieling. De RUG-webstee nuumt de post die van ‘bijzonder hoogleraar Nedersaksische/Groningse taal en cultuur’ en ‘nije biezunder hoogleroar Grunneger toal en cultuur’. Kotleden hul perf. dr. Hanno Brandt, verbunnen an de Fryske Akademy, zien inaugurale rede an de Grunninger universiteit. Hi’j was al eerder benuumd: as ‘bijzonder hoogleraar Fryslân in de handelsnetwerken van pre-industrieel Europa (1000-1800)’, d.w.z. benaemens de Fryske Akademy.


Drentse taeleman nam ofscheid

Drents streektaelfunktionaoris Abel Darwinkel zocht nao 15 jaor bi’j et ‘Huus van de Taol’ veraandering van wark, dat hi’j stopte. D’r was veul volk bi’j zien ofscheid in et gemientehuus in Beilen. Veurzitter Anne Doornbos en direkteur Jan Germs sprakken heur wardering uut veur alle wark. In et eerste diel van de bi’jienkomst prissenteerde Darwinkel een boek van zien haand over Drentse verkleinwoorden. Et ‘Woordenboek van de Drentse Dialecten’ nuumt as regel gien verkleinwoorduutgangen bi’j de trefwoorden – mar wel vien ie ze in vri’j wat veurbeeldzinnen. Darwinkel het de petronen in de verkleinwoorden uutzocht an de haand van dat en aander materiaol en rapporteert now in zien ‘Drents verkleinwoordenboek’ (149 blz.; €12.50; uutgifte van Huus van de Taol/Drentse Boek).


Sutelaktie 2018 smit roem € 11.000,- op!

De sutelders van de Stellingwarver Schrieversronte weren et d’r dit jaor mit mekeer hielemaole over iens. De opbrengst van de sutelaktie mos in 2018 over de € 10.000,- kommen, ok al was iederiene veurig jaor hiel tevreden west mit et eindbedrag van doe: € 9.300,-. Et veurnemen lokte hielemaole, want al an et aende van de vuufde suteldag was d’r veur goed € 10.000,- verkocht. Oflopen woensdag kon de vlagge hielemaole uut, want de opbrengst van 2018 bleek an et aende van de aovend mar liefst € 11.233,40 te wezen. Een geweldig bedrag, daor niet alliend alle sutelders, mar vanzels ok et bestuur van de stichting ommeraek bliede mit is. Per kroje wodde ok beter verkocht as een jaor leden, zo dee blieken, dat de verkoop van Stellingwarver boeken zit aorig in de lift. Toppers in de verkoop weren de ni’je boeken van Freddie de Vries en Johan Veenstra, en de Stellingwarver Spreukekelender. In Oosterwoolde en omgeving verkochten de sutelders butendat flink wat exemplaoren van et veldnaemeboek van Oosterwoolde.


Stellingwarver sutelaktie: waor gongen ze henne dit jaor?

Ok van 't jaor hul de Stellingwaver Schrieversronte vanzels weer een grote verkoopaktie bi’j de huzen langes. Ja netuurlik: dat is de bekende en altied suksesvolle en altied gezellige Stellingwarver sutelaktie. Dit jaor weren de sutelders op 3, 5 en 10 september al in Oosterwoolde, De Fochtel en Else. Daor wodde een boel verkocht. Stellingwarver boeken kopen is hielemaole in.
Op 12, 17 en 19 september kwammen de Stellingwarver sutelders in Hooltpae, Ni’jhooltpae, De Blesse, Blesdieke en Peperge

De keuze uut boeken was en blift mooi en groot. Jawisse, zo koj’ ok an alle boeken die al op disse webstee-bladziede nuumd wodden, kommen! Kwammen ze bi’j jow veur de toedeure? Of deden ze jow dörp niet an? Gien nood! Lees de boekekraante, zie hieronder! Bestel op info@stellingwarfs.nl of gao naor de boekwinkels in Oosterwoolde en Wolvege.


’De tael van et hatte’: theaterprojekt van Der Izzerd, Hooltwoolde en Ni’jhooltwoolde naodert

Op 5 en 6 oktober wodt op Der Izzerd vier keer per aovend "De tael van et hatte" opvoerd. Theater, belende keunst en meziek en daans kommen d’r in bi’j mekeer. Historische gebeurtenissen in 1579, et jaor dat Baerte van Idzarda de Vri’je Staoten van Frieslaand ofkondigde, bin et uutgangspunt van de theatertocht. Alle bi’jdregen wo’n leverd deur ammeteurs o.l.v. professionals en de Bonifatiuskarke van Der Izzerd staot d’r centraol bi’j.

"De tael van et hatte" is een projekt binnen et tetaolprojekt "Under de Toer" ‘onder de toren’, ien van de onderdielen van 'Liwwadden Europese Kulturele Heufdstad 2018'. Veur alle belangrieke gegevens van et projekt 'De tael van et hatte' verwiezen we naor de webstee van dit hiel biezundere projekt: www.detaelvanethatte.nl. Volgens die webstee bin op et mement dat we die weer lazzen, 29 september, alle kaorties uutverkocht!


'Ok et beste peerd stroffelt wel es': ni'j boek van Freddie de Vries verschenen

Hierboven lezen jim de titel van et boek mit verhaelen van Freddie de Vries dat op zaoterdag 1 september verscheen. Veurdat et an de eupening van de prissentaosie-aovend toe was, zorgde de schriever uut Hooltpae veur nog wat biezunders. De Vries bliekt niet alliend een goeie schriever te wezen, mar hi'j kan ok goed zingen. Tegere mit zien zwaoger, die him op akkordeon begeleidede, zong de schriever, as ruter te peerd, een bekende hit van jaoren leden: ‘Er staat een paard op de gang’.
De stemming zat d’r daormit al goed in, nog veur et pergramme eupend wodde deur Schrieversronteveurzitter Klaas van Weperen. Die hadde et boek al van teveuren even lezen kund, en vertelde o.e. over iene van de verhaelen. Dat was et verhael van een hiel schoft leden doe de bewoners van Hooltpae en Ni’jhooltpae et an de stok kregen mit mekeer en op ’e voeste gongen. Op dat verhael reageerde Johan Veenstra die zien kollega van Hooltpae waorschouwde. Ok die reaktie is in et boek te lezen. Et liekt d’r trouwens op dat dit oold zeer nog de hieltied niet verwarkt is, d’r bin alderdeegst plannen veur ni’je akties.

Uteraord vertelde Freddie de Vries ok zels twie van zien verhaelen uut zien boek. De overvolle zael van Wever in Hooltpae, mit roem honderd belangstellenden, hadde zo een prachtige aovend mit mekeer, waor nog lange over naopraot wodden zal.

De Stellingwarver Schrieversronte dee goeie zaeken, alle boeken die mitneumen weren veur de verkoop, raekten in iene goeze op. Et eerste exemplaor van 'Ok et beste peerd stroffelt wel es' was veur De Vries zien kammeraod Kees Kupers. Et omslag het een mooie akwarel van Johan de Vries, veur de vormgeving zorgde Bauke Visser Koenders. Pries: 14,50 euro; 192 bladzieden.


Volkskundige dr. Jurjen van der Kooi wegraekt

Wi’j doen oonze lezers tiedinge van et wegraeken van dr. Jurjen van der Kooi uut Butenpost, op 4 september 2018, in de leeftied van 74 jaor.
Van der Kooi was eerder as heufdmitwarker en laeter onder de naeme associate professor verbunnen an et Nedersaksisch Instituut van de Grunninger universiteit
Hi’j was nationaol en internationaol bekend as volkskundige, veural as onderzuker en publicist van volksverhaelen. Vaeke gong et om Friese, mar riegelmaotig ok om Nedersaksische vertellings.
Van der Kooi hulp de Schrieversronte meer as ien keer: as schriever van volksverhaelkundig kommentaor bi’j de twie versies van et Stellingwarver volksverhaeleboek Mien wegen bin duustere paeden, as lid van de kemmissie van redaktioneel toezicht van et Stellingwarfs Woordeboek (1991-2004), as lid van een vroegere variaant van de Raod van Advies, en zo was d’r meer.
De Stellingwarver Schrieversronte daenkt mit grote wardering weeromme an zien inzet veur de eigen kultuur van oonze regio Stellingwarf.


De Verdwenen Peerden: straottheater op verschillende lekaosies in Ni’jberkoop en Berkoop op 3 en 4 augustus 2018: uutvoering was meer as biezunder, ok deur prachtige sfeer en goeie weersomstaandigheden

Dit theaterpergramme van 3 en 4 augustus 2018 op verschillende lekaosies in de buterlocht van Berkoop en Ni'jberkoop gaot weeromme op een historisch verhael uut de tied dat et al niet zo goed meer gong mit de Ni’jberkoper karke. Dat was in et eerste kwat van de 19de ieuw. Ze karkten daor nog mar zo weinig dat twie peerden die zels in et gebouw kommen weren, de eerst tied niet weerommevunnen wodden. Vule laeter dee blieken dat ze daor an een ienzem aende kommen weren deur gebrek an eten en drinken.

Schrievers, zangers, speulders, meziekmaekers, koor Donna Dora, meziekverieninge Brocante, Gitaarklub Capodastro’s en hiel veul aanderen zorgden veur een meraokels spektaokel mit as kerngegeven de historische beide peerden en hoe die uut de tied raekt binnen. Twie echte peerden van now vertolkten heur as 't waore in oonze tied: op 'e eerste lekaosie kwammen ze vot nao de vier ure-klokke tot de bos uut galopperen en kletterden de Boshoeveweg uut richting De Kuunder. Op 'e twiede lekaosie zaj’ ze van de Boshoevekrusing mit de Grintweg of uut de richting van de buurtschop Iegypte weer op je an kommen. Parrelel in de veurstelling daansten twie daanseressen die as et waore heur geesten vertolkten, op zuke naor vri’jhied. Via verschillende settings mit biezunder theater en biezundere zang- en meziekoptredens gong et in fasen op naor Berkoop, mit beide echte peerden. De beide jonge daanseressen verpersoonlikten ‘die heur geest’ ok laeter bi’j et slotakkoord mit biezundere optredens in de Berkoper karke. Verweven was in dat verbaand ok een niet-historisch mar wel ansprekend verhael van een smid, die zien zuuktocht naor een goolden hoefiezer, en de zuuktocht van de boer naor zien verdwenen twie peerden. Et verhael was daorbi’j ok naor oonze tied toe ‘vertaeld’ mit et zuken naor vri’jhied en geburgenhied, veur meensken liekegoed as veur dieren. Et hoefiezer dat de smid weer hebben wol wodde vunnen, en de viener moch zodoende de smid trouwen. Veural dichters/schrievers Roely Bakker Harmen Houtman en Attie Nijboer en meziekmaeker Serge Epskamp hadden veur tekst- en meziekdiel tekend.

Veur et pebliek was een sfeervolle picknick op et terrein De Bult een aorige onderbreking. Et was ok et punt in et pergramme dat d’r nog even een mement stilte was veur beide peerden uut et verleden.

Sfeervolle wisselings mit gedaachten in spel- en liedvorm over doe en now en de neudige links maekten disse gebeurtenis tot een hiel biezunder mement in de riegel aktiviteiten die d’r dit jaor hullen binnen en nog hullen wodden in et kader van de Europese Kulturele Heufdstad Liwwadden. Hoogtepunt was et verlaoten van de karke deur de smid mit zien echtgenoot die et goolden hoefiezer vunnen hadde – de prachtige rok die zien mem vroeger maekt hadde diende now tot indrokwekkende bruidsjurk en wodde op veur trouweri’je gebrukelike meniere de karke uut ‘sleept’.

Veurzitter van de Stellingwarver Schrieversronte Klaas van Weperen prees de inzet van iederiene veur dit mooie Schrieversronte-projekt an et aende en nuumde personen en groepen die mitdeden mit naeme. Hi'j vergat daorbi'j niet om ok artistiek leider Mariken Biegman en orgeniserend Schrieversronte-direkteur Sietske Bloemhoff nog even mit naodrok te numen. Ok prees hi’j et dörp Berkoop e.o. ommeraek, om de mitwarking deur veul meensken, de geweldige sfeer daor dit allegere in gebeuren kon en de uutstraoling die et dörp het. Op 4 augustus was et tal bezukers 130, op 3 augustus was dat 100. Ze zorgden veur indrokwekende slieren fietsers deur et laandschop van Berkoop en Ni’jberkoop.
Wie et spektaokel bi’jwoond het, zal dit historisch theater-hoogtepunt uut 2018 niet gauw vergeten. Et was ok nog es tot in de punties orgeniseerd. En veur wie d’r niet bi’j was: van et gehiel is een film in de maek.

Meer an impressie is o.e. te vienen op 'e webstee van et weekblad De Nieuwe Ooststellingwerver: www.nieuweooststellingwerver.nl/nieuws/dorpen


De Verdwenen Peerden, Stellingwarver theatergebeuren 2018 in verbaand mit Kulturele Heufdstad: WIE DEDEN MIT? DAT WEREN:

Schrievers: Roely Bakker, Harmen Houtman, Hilleke van der Molen, Attie Nijboer, Serge Epskamp; komponist: Serge Epskamp; arrangementen: Jan Andries Dijkstra, Serge Epskamp; meziek: koor Donna Dora, meziekverieninge Brocante (beide o.l.v. Jan Andries Dijkstra), gitaarklub Capodastro’s, Serge Epskamp; speulders/zangers: Geert Popkema, René Pen, Pieter Bergsma; gaastvrouw en gaastheer: Attie Nijboer en Jan Berend van Elp; daansers: Janna en Ditte Eijer; ruters: Céline Elzenaar, Froukje Derks; warkwinkel/gedichten: Wim Hunneman; gedichten: de leerlingen van groep 8 van De Tjongeling (Berkoop) en De Stelling (Makkinge); film: Patrick Hoving; ni’jgroep Berkoop: Jelkje Abma, Mariken Biegman, Margreet Bergsma, Mientje Dijkstra, Elly van Elp, Corrie Hoekstra, Jaaike Langstraat, Margje van der Meulen, Gerrie Neut, Jozefien Vernooij, Hennie de Vries, Jantje de Vries, Wilma de Vries; logistiek: Hendrik Betten, Hendrik Fokkeman, Hans Salverda, Olphert Smit; lekaosiebeheer: Joke Brouwer, Hendrik Betten, Wim Langstraat, Piet Lubbes; leiding: Mariken Biegman, artistiek leider; Serge Epskamp, muzikaol leider; Sietske Bloemhoff, projektleider. Veerder: EHBO Berkoop.
Personen, bedrieven en instaansies die et theater ‘De Verdwenen Peerden’ meugelik maekten: Annemersbedrief Houwer-Jansen B.V., Berkoop; Coulant Touring, Berkoop; de Berkoper karke; Dörpskantine Ni’jberkoop; Fa. De Nekker, Noordwoolde; Fem. Deknatel, Ni’jberkoop; Hotel Resteraant Lunia, Berkoop; Iepen Mienskipsfûns Frieslaand; It Fryske Gea; Kefé Resteraant Boszicht, Ni’jberkoop; Loon- en annemersbedrief De Samenwerking, Else; Museum Oold Ark, Makkinge; Plaetselik Belang Berkoop; Plaetselik Belang Ni’jberkoop; Stichting Begraafplaatsen Oolde- en Ni’jberkoop; Stichting Bercoop Fonds; Textielinstituut HAWAR, Berkoop; Prins Bernhard Cultuurfonds Friesland


Ni’jste boek van Johan Veenstra verschenen: ‘Vroeger is veurgoed veurbi’j’

In de hittegolf van de 30ste weke van 2018 was d’r ok een eer belangriek hoogtepunt van Noord- en Oost-Nederlaand, en van Stellingwarf in et biezunder. Dat was de prissentaosie van et ni’jste boek van Stellingwarver schriever Johan Veenstra, in et MFC ‘De Ni’je Stienze’ in Ni’jhoolpae, op ‘e aovend van 27 juli. De ‘ni’jste Veenstra’ hiet ‘Vroeger is veurgoed veurbi’j’, telt een dikke twiehonderd bladzieden en gelt € 14,50. Om kot te gaon: gauw even kopen, dit ni'jste wark van de ommeraek bekende en meraokels produktieve Stellingwarver auteur.

An now toe publiceerde Veenstra 28 literaire boeken; mit dit 28ste ‘nommer’ in de riegel gaot et om de zeuvende roman. Behalven om zien romans is Veenstra ok slim bekend vanwegens zien Stellingwarver poëzie, zien verhaelen en veurdrachten, en om zien kollums in et Stellingwarfs, benaemens in de LC (deensdagkraante). Veenstra warkt ok riegelmaotig mit an et Stellingwarver tiedschrift ‘De Ovend’; de laeste tied is dat mit een riegel zonuumde katte-verhaelen.

Et ni’je boek ‘Vroeger is veurgoed veurbi’j’ wodde al eerder ankondigd as spannend en ontroerend – en bi’j de prissentaosie leut de schriever al op een indringende meniere wat marken waj’ al lezende ondergaon zullen. Hi’j dee dat op een meniere die de belangstelling slim opreup zonder dat hi'j te vule votgaf.

Bi’j de prissentaosie kreeg Sippy Tigchelaar et eerste exemplaor van de schriever anbeuden. Zi’j het bi’j Omroep Frieslaand warkt en kwam indertied bi’j Veenstra thuus om zien radioverhaelties op te nemen. En nog hebben ze een goed kontakt. Neerlandikus Peter Riksma was vraogd om Johan Veenstra an de haand van vraogen vertellen te laoten over et boek, en dat dee hi’j op een kundige meniere; et sprak de zael goed an. Veenstra dreug ok een pat veur uut et ni’je wark.

De Grunninger zanger Jan Henk de Groot fleurde de bi’jienkomst nog veerder op mit een stokmennig lieties – in et Grunnings dan, en ok sleug goed an. De geneudigden konnen et boek dezelde aovend al anschaffen, en Johan Veenstra signeerde in et schoft van et pergramme. Dat dot hi’j ok in de tied dat de Eupen Stal de kommende tied los is, want dan is hi’j anwezig bi’j de fototentoonstelling angaonde zien wark – die kan dan dus bekeken wodden.

Op de bi’jienkomst weren zoe’n zestig geneudigden ofkommen. Et was aorig waarm, mar dat was wat dregeliker maekt deur pauzes – mit de gelegenhied om ok even butendeure te wezen. An et aende van de aovend wodde deur een grote groep buten nog mit groot enthousiasme naor de rooie maone (‘bloedmaone’) keken – een biezundere bi’jvangst van disse hiele mooie prissentaosie-aovend. Stellingwarver Schrieversronte-veurzitter Klaas van Weperen prees bi’j de ofsluting dan ok de indringende sfeer die brocht was deur Johan Veenstra en zien wark, én deur Jan Henk de Groot; mit 'n beidend poerbeste vertegenwoordigers van de Nedersaksische tael. De iene mit Stellingwarfs, de ere mit Grunningers.

Veerdere info over et boek: De roman 'Vroeger is veurgoed veurbi’j' gaot over Arjen Hogeling, die op een dag in 1990 in Twente mit een geweer in de auto stapt en naor zien geboortestreek, de Stellingwarven, ridt. Hi’j is van doel en schiet daor zien halfbreur Albert dood. As et kan mit ien schot… Arjen is vanzels niet zomar tot zien beslissing kommen; wat d’r an disse dag veurofgong wodt in et boek verteld. Et omslagontwarp van et boek zorgde Sijtze Veldema veur, de vormgeving is et wark van Bauke Visser Koenders.

Veerdere info over de schriever: Dat d’r her en der slim grote wardering veur et wark van Johan Veenstra is het netuurlik ok al vule eerder blieken daon. Zo wun Veenstra twie keer de H.J. Bergveldpries en twie keer de streektaelpries van et Dagblad van et Noorden, wiels et jaor 2010 him de Stellingwarf-Trofee brocht. Meer an biografische en bibliografische gegevens kuj' vienen op 'e eigen webstee van de schriever: www.johan-veenstra.nl


Willemsoord as kloniedörp: Audiotoer, route en infoboekien

Kriegen de kloniedörpen Willemsoord, Frederiksoord, Noordwoolde-Zuud en meer de Wereldarfgoed-staotus? Die vraoge het aorig in et ni’js west en et laeste dawwe lazzen is dat ze grootkaans in een soorte van herkaansing gaon ankem jaor. Dit jaor bin d’r vanwegens et twiehonderdjaorig bestaon van de ‘Maatschappij van Weldadigheid’ wel alderhaande feestelikheden, en die meugen d’r, naost de suksessen van boek en veurstellings i.v.m. ‘Het Pauperparadijs’ meer as wezen. Op 29 juni wodde angaonde Willemsoord een mooie audiotoer op ‘e wereld brocht, mit een aorig routeboekien d’r bi’j, dat as titel het ‘Op Paupervisite. Wandelen door Weldadig Willemsoord’. Audiotoer en boekien bin maekt en uutgeven deur de Stichting Iesselakedemie i.s.m. de Stichting Weldadig Oord, en ok i.s.m. Dörpsbelang Willemsoord; die hebben d’r ok een kuier-/fietsroute bi’j daon. In et boekien staon nao de info over route en toer ok drie artikels i.v.m. Willemsoord as kloniedörp. Dat bin: ‘Een ongemakkelijke primeur voor de subcommissie Steenwijk’, deur Jos Mooijweer, ‘De niet zo vrije kolonie Willemsoord’ deur Martin van der Linde, en ‘De taal van de kelonietoeften uit Willemsoord’, deur Philomène Bloemhoff-de Bruijn. Willemsoord ligt, veur wie et niet weten zol, krek over de greens bi’j De Blesse. Veurnaeme bron: www.steenwijkercourant.nl.


De Ovend van juni 2018: ommedaenken veur mannefestaosies, boeken die op punt van verschienen staon, poëzie en verhaelen. De Ovend! Weer hielemaole raek!

‘De Ovend’ van juni is d’r en neem him toch veural aj’ him nog niet hadden! Hi’j het je veul te bieden! Veul ni’js over ‘De Verdwenen Peerden: een uniek straottheater op zaoterdag 4 augustus’ (mit opgifte-anraoders en praktische zaeken daorbi’j; kiek ok veerder op disse webstee en op stellingplus.nl). Ni’js is d’r ok over et ‘Boek in de maek over Waoteren en omkrieten’, hier ankondigd deur Carol Klok. Dezelde schriever het ok een interessaante bi’jdrege leverd over ‘De wondermoter van Jo Wardenier’ – slim de muuite weerd, ok om wat te pruven van de reakties (veural die in 1934-1935): West-Stellingwarver gemientekringen leuten heur in eerste instaansie mitslepen mar et beeld sleug omme en Wardenier belaande op advies van de huusdokter in et Akedemisch Ziekenhuus van Grunningen, ofdielinge psychiatrie – mar daor leuten ze him eredaegs weer gaon, heur dochte dat d'r niet vule te redden was. Klok zien artikel tilt op van biezunderheden angaonde disse Wardenier. Over een hiel aandere Wardenier, Meinie Wardenier, en heur femiliebedrief ‘textielinstituut HAWAR’ in Berkoop gaot een hiel aander artikel, van de haand van Jan Koops. Ok butengewoon interessaant – ok vanwegens de streekgeest die in et verhael over heur aktiviteiten deurklinkt.
SLIM BELANGRIEK in disse Ovend bin zeker ok beide boekankondigings. Freddie de Vries van Hooltpae het al lange veul sukses mit zien veurdregen van eigen verhaelen – mar een boek was d’r al mar niet. Dat veraandert: eerdaegs verschient zien ‘Ok et beste peerd stroffelt wel es. Verhaelen’. Die uutgifte telt een dikke twiehonderd bladzieden en gelt 14,50 euro.
Op 27 juli zal Johan Veenstra zien ni’je roman ‘Vroeger is veurgoed veurbi’j’ verschienen, de zeuvende roman van disse bekende, produktieve auteur. Et boek wodt ankondigd as spannend en ontroerend – dat kan dus niet missen! Ok de ‘ni’jste Veenstra’ telt een dikke twiehonderd bladzieden en gelt 14,50 euro.
Disse Ovend het netuurlik ok verhaelen en gedichten. Om mit de poëzie te beginnen: Eva Bethlehem en Wesley Bos schreven in ‘De Kuunder’ en ‘Bange’ elk over peerden; en Harmen Houtman maekte ‘Et pad naor huus’. Verhaelen kuj’ lezen van Jaap Sikkema: ‘Neanderthaler. Een faobelachtig verhael’, van Kjest Herder: ‘Jeugdsentiment’, van Johan Veenstra: ‘Boris en Joris – katteverhaelen’, Rob Zethoven brengt ‘De Naoschoeling’ en Grietje Bosma prissenteert een faobel: ‘De voegel en de podde’. Netuurlik is d’r weer een oflevering van de strip ‘Otto, Heer van Buil’ deur Frank Spijkers en netuurlik begint disse Ovend mit et Veuroffien van redakteur Jan Koops. Ok lezen we belangriek orgenisaosieni’js: de première van de film ‘Daor klept de klokke weer’ is op 13 september, en ok de SUTELAKTIE is in september: de daotums bin al of te lezen.
Schriever Johan Veenstra is as de Eupen Stal lopt deurgaons te vienen in de hal van et gebouw van de Stellingwarver Schrieversronte om zien ni’je roman an de man te brengen, krek as veurig jaor mit zien ‘De overkaant van et waeter’ (dichtbundel). De jaorlikse Stellingwarver Spreukekelender is ok klaor en verschient in juli – m.m.v. Roely Bakker (verhaelen en gedichten), Harmen Houtman (gedichten), Koosje Hornstra (verhaelen en gedichten), Henk Jager (netuur), Attie Nijboer (gedichten) en Sjoukje Oosterloo (verhaelen); pries € 13,95.
De Ovend – aj’ him overslaon doej’ jezels ommeraek tekot! Wie zol dat now willen!


Streektaelkonfereensie SND 2018 drok bezocht; mit et locht ok rejaol op et Stellingwarfs

In verbaand mit Liwwadden Kulturele Heufdstad 2018 was de jaorlikse streektaelkonfereensie van de Nederlaans-Vlaamse ‘Stichting Nederlaanse Dialecten’ disse keer in Liwwadden, in Tresoar, op 8 juni. D’r weren acht lezings en twie panelgesprekken, en d'r was aorig wat volk, tot vanuut et zudelikste puntien van West-Vlaanderen. SND-man én Fryske Akademy-mitwarker Hans Van de Velde eupende de konfereensie, de bekende politika en taelliefhebber Lutz Jacobi hadde ja zegd om as dagveurzitter op te treden. En dat dee ze zwierig en mit kundighied van ien en aander. Et weren uutienlopende lezings, mit o.e. Nienke Jet de Vries over taelpermosie in Frieslaand, Eefje Boef over et ni’je taelvariaosiebeleid van de Taelunie, en Veronique De Tier en Geert Dehaes mit ‘Dialect, mag het nog? Dialectpromotie in Vlaanderen’. Et Stellingwarfs kwam in et volle locht mit de bi’jdrege ‘Vijftig jaar promotie van het Stellingwerfs, en meer!’, deur Henk Bloemhoff. In die lezing wodde o.e. veur et locht brocht dat in de jaoren zeuventig de Stellingwarver taelbeweging in ‘de ni’je tied’ van doe aorig de bienen onder ’t gat kreeg en de basis legd wodde veur haost alles wat d’r naoderhaand kommen is. De situaosie mit mar 1,5 Stellingwarfs boek dat d’r in 1970 beston veraanderde zo lievelao tot et bestaon van haost 200 boeken die we vandaege-de-dag tellen kunnen. Zoks gong niet zonder slag of stoot, zo wodde dudelik maekt. Et was veural een kwessie van zels oppakken wat instaansies buten en in oons gebied niet deden, niet doen wollen of gewoon mar wat sloeren leuten. En de spreker nuumde et as nog altied hiel belangriek: niet ommestennen mar doen!

Et eerste panelgesprek van disse streektaeldag gongen over 'Het jonge kind: beleid, activiteiten en materiaal'; dat gesprek was mit Sytske de Boer (SFBO Fryslân), Jan Germs (Huus van de Taol), Veronique De Tier (Universiteit Gent) en Gunther De Vogelaer (Universiteit Münster). Et twiede gong over 'Cultuur zoals muziek en toneel in streektalen'; dat was mit Albert Bartelds (Iesselakedemie), Geert Dehaes (be.brusseleir), Henk Scholte (Huus van de Grunninger Kultuur) en Jos Swanenberg (Arfgoed Braobaant/Universiteit Tilburg)
De lezings van disse dag zullen in een bundel verschienen, zo is et doel, krek as eerder. Wanneer et zoveer wezen zal is liekewel nog niet bekend. Ok in 2007, doe et motto ‘Streektaal en duurzaamheid’ was, was d’r een biezundere inbreng uut Stellingwarf: doe was de konfereensie in heufdzaeke orgeniseerd deur de Stellingwarver Schrieversronte en hi’j wodde hullen in Noordwoolde. Van die konfereensie bin nog inkelde exemplaoren van de bundel mit de lezings te koop bi’j de Stellingwarver Schrieversronte.


Haandboek Nedersaksisch lezen op internet? Et kan! Kiek op www.dbnl.nl

Et ‘Haandboek Nedersaksisch’ bestaot al weer meer as tien jaor. Et is intied uutverkocht raekt. Dat is netuurlik mooi, mar uut et veld kwammen nogal es vraogen om et op internet te zetten, zodat elk mit belangstelling zien gerak kriegen kan, as hi'j of zi'j temeensen nog gien exemplaor het. De rechthebbenden hebben heur goedvienen geven an et veurstel van de redaktie om zoks te doen, en de verantwoordelike meensken van KB/dbnl (‘digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren’) weren van hatte bereid om et te plaetsen - dus op et bekende www.dbnl.nl. Daor is et haandboek now digitaol te vienen. Op dat adres moej’ ‘handboek Nedersaksisch’ intoetsen en dan koj’uut bi’j de pdf van et komplete boek.


Overiessels Staotelid Jos Mooijweer (D66) lat opni’j marken: iedsoflegging in et Nedersaksisch moet kunnen! Overiesselse dippeteerde Maij (CDA): 'Nedersaksisch is iene van de pijlers van oonze identiteit'

Jos Mooiweer van de perti’j D66 in Overiessel wodde kotleden opni’j insteleerd as Staotelid, wat kwam deurdat hi’j opni’j iene van zien staotefraktie vervangen mos. Him was eerder zegd dat hi’j zien ied niet in et Nedersaksisch uutspreken moch, wat hi’j eerder al daon hadde. ‘Et kan niet zo wezen dat een keuzen volksvertegenwoordiger de ied niet ofleggen kan in zien eigen tael. Tael is gien folklore, mar een wezenlik element van identiteit. Et Nedersaksisch is iene van de vier erkende taelen in Nederlaand’ hadde hi’j een keer eerder al angeven. Om nog een keer dudelik te maeken dat et echt kunnen moeten zol voerde hi’j opni’j aktie, en zonder dat hi’j om de weg henne gong. Hi’j legde niet, zoas wel gebrukelik is in Overiessel, de ied of in et Nederlaans, mar in et Fries – wat wettelik wel meugelik is mar slim ongewoon in Overiessels verbaand. Et leut nog weer es zien hoe vremd et is aj’ niet in je eigen Nedersaksisch – van West-Overiessel in dit geval – de ied ofleggen meugen. (bronnen: RTV Oost / Stentor). Dippeteerde Vrouw Hester Maij van Overiessel reageerde eerder al mit: ‘Et Nedersaksisch is iene van de pijlers van oonze identiteit.’ In september moet een konvenaant mit et riek en de ere Nedersaksische overheden klaor wezen, leut ze weten. Maij zee daor over dat ze ofspraoken hebben willen over hoe et gebruuk van et Nedersaksisch meer stimuleerd wodden kan zonder ni’je wetgeving of verplichtings’ (bron: Stentor 24-4-2018)


Staotelid Anneke Beukers van Overiessel wil meer wiend in de zeilen veur Nedersaksisch

‘Nao de zommer tekent een tal perveensies tegere mit et Riek een overienkomst om oonze streektael veuruut te helpen,’ zegt Anne Beukers, PvdA-staotelid in oonze buurperveensie Overiessel. Behalven staotelid is zi’j o.e. ok ambassadeur veur et Nedersaksisch veur SONT, de koepelorgenisaosie van streektaelinstellings in et Nedersaksisch taelgebied. Vrouw Beukers nuumt die kommende overienkomst mooi, mar dat hoolt ok in dat we now al naodaenken kunnen en ok naodaenken moeten over mederne menieren om et Nedersaksisch stimulaansen te geven, docht heur. Daoromme wil ze van heur kultuurdippeteerde Hester Maij geern weten wat as d’r neudig is om et ‘Nedersaksisch te redden’, zoas zi’j et uutdrokt. ‘As de dippeteerde zicht dat d’r geld veur neudig is, kuwwe et now al vast appat zetten, dat we dommiet dreks an de slag kunnen.’ Vrouw Beukers daenkt an bi’jglieks et aktief stimuleren van kennis van streektael bi’j kiender, meer ommedaenken veur de regiotael in de Overiessels biebeltheken en een centraole rolle veur de Nedersaksische tael en geschiedenis in et kultuurbeleid van de perveensie. Ze zegt dat naost et veurnemen van de Nedersaksische overheden om te kommen tot een konvenaant nao de zommer et Nedersaksisch al as tael erkend is onder diel II van et haandvest veur regionaole en minderhiedstaelen van de Raod van Europa, wiels daorbi'j toch te min ondersteuning geven is. De tael bestaot bi’j de graosie van de meensken en verdient daoromme een investering van de perveensie. ‘Zonder tael gien verbiening, gien naoberschop, gien gezaemelike geschiedenis’. (bronnen: RTV Oost, Stentor)


Eerste pries veur Harmen Houtman

Dichter en schriever Harmen Houtman uut Et Vene, mar van vroeger van Ni’jhooltpae, het de eerste pries wunnen van een biezundere dichterswedstried van de Friese Akedemie in Liwwadden. De wedstried wodde uutschreven in et kader van et LF2018 projekt Lân fan Taal/Laand van Tael; et onderwarp mos te maeken hebben mit et wark van de Friese Akedemie. De gedichten mossen butendat in et Fries schreven wodden, mar invloeden van ere taelen mochten d’r wel in naor veuren kommen. En dat dee Houtman mit zien gedicht Leaf wurdboek, waorin hi’j schrift over et Friese en et Stellingwarver woordeboek. Et eerste diel van et gedicht is in et Fries schreven, et twiede in et Stellingwarfs. Harmen Houtman wodde mit beide taele grootbrocht: zien mem praotte Fries, zien heit Stellingwarfs.
Mit mekeer weren d’r 64 inzendings: de beste tien gedichten bin tot an et aende van september te zien op grote bodden in de binnentuun van de Friese Akedemie.


Carolien en Annie: Stellingwarfs en Platduuts in Taeletuun

Ommeraek veul belangstelling was d’r tiedens de ofslutende middag van de Stellingwarver weke in et taelepaveljoen MeM in de Taeletuun in Liwwadden. Al et volk dat d’r was hadde et goed bekeken, want Carolien Hunneman en Annie Heger zorgden tegere veur een geweldig mooi optreden.
Carolien Hunneman was speciaol overkommen uut Finlaand waor de uut Oosterwoolde ofkomstige singer-songwriter onderdehaand al weer vuuf jaor woont. Carolien leut dan ok niet alliend Stellingwarfs heuren, mar ok Fins, de tael die ze onderdehaand goed beheerst. Uut Noord-Duutslaand komt Annie Heger, vandaege-de-dag woont ze in Berlien, mar ze is geboren in Aurich. Ze is zangeres, mar ok aktrice en daanseres. Annie Heger brocht disse middag veural ni’je lieties in et Platduuts, mar ok et tredisionele en rondomtoe bekende lied ‘Dat du min Leevsten büst’.
Omreden beide vrouwluden ok zaoterdag al aktief weren in Liwwadden, en mekeer doe kennen leerden, hadden ze veur heur gezaemelike optreden op zundag een zestal gezaemelike lieties veurbereided. En dat was vanzels een fantastisch mooie overgang van de Stellingwarver naor de Platduutse weke.


Otto de Vent en Henk Bloemhoff vertelden over et veldnaeme-onderzuuk van de Stellingwarver Schrieversronte in de weke dat et Stellingwarfs centraol ston in KH/Laand van Tael (lunchlezing in Tresoar, Liwwadden, 7 juni 2018)

Oosterwoolde, Blesdieke, Peperge en De Blesse, dat weren de dörpen die centraol stonnen in de lezing over et veldnaeme-onderzuuk in Stellingwarf, die brocht wodde in et kader van Kulturele Heufdstad. Dat gaot om et onderzuuk dat deur de Stellingwarver Schrieversronte in de jaoren tachtig van de veurige ieuw begonnen is en dat him veurig jaor weer naodrokkelik zien laoten het mit een grote publikaosie over de veldnaemen van Oosterwoolde (i.s.m. de historische verieninge van dat dörp). Dat boek is et zeuvende diel in de serie ‘Veldnaemen van Stellingwarf’. Henk Bloemhoff vertelde in disse lunchlezing over et tot staand kommen van dat diel, ok om een beeld te geven over et onderzuuk naor de Stellingwarver veldnaemen in et algemien. Hi’j leut ok, ´roegweg´, de staand van zaeken per dörp zien. In et twiede diel van de lezing gong Otto de Vent in op et lopende onderzuuk naor de veldnaemen van de drie dörpen Blesdieke, Peperge en De Blesse, dörpen dus an de zunnekaante van De Lende. Netuurlik kon in et kotte bestek niet alles behaandeld wodden, mar wel wodde op een tal biezundere punten, zoas de (‘Friese’) (laand)weer, et ‘Jonkersland’ en twie zonuumde hussen (‘entekooien) van de dörpsgebieden ingaon, dit alles an de haand van de kaorte van West-Stellingwarf van Eekhoff (midden 19de ieuw) en aander beeldmateriaol. Et onderzuuk van Otto de Vent lopt nog diepgrevend deur. Al was et tal bezukers bescheiden, et gong wel om biezunder geïnteresseerde liefhebbers. Dat al mit al weren de veur- en naogesprekken langer as de lezing zels (van een ure).


Wille mit Tomke en zien vrunties!

De ukken van kienderopvang 'De Kinderkei' in Wolvege en ukkespeulplak 'Berend Botje' in Berkoop konnen maendagmorgen as eersten genieten van de ni’jste verhaelties van Tomke en zien kammeraoties. Daor gong veur de elfde keer de Stellingwarver veurleesaktie veur alle kiender van de ukkespeulplakken en plakken veur kienderopvang in hiel Stellingwarf uut aende. Veurlezers op die beide lekaosies weren Wiesje Mulder (Wolvege) en Janke Nijboer (Berkoop). Tegere mit nog 18 vri’jwilligers van de Stellingwarver Schrieversronte zorgen zi’j d’r veur dat disse zo mooie aktie ieder jaor weer uutvoerd wodden kan.
’Tomke en zien vrunties’ is et ni’jste boekien mit verhaelen, lieties en spullegies dat kotleden verschenen is. De uutgever d’r van is de Afûk in Liwwadden, veur de Stellingwarver vertaeling zorgt Sjoukje Oosterloo. De Stellingwarver Schrieversronte stelt ieder jaor et ni’jste boekien over Tomke beschikber veur alle ukken van Stellingwarf.
De perveensiaole veurleesaktie wodt veurbereided deur 'It Selskip foar Schriftekennisse; veur de orgenisaosie in Stellingwarf zorgen Wikje Haan (Oosterwoolde) en Akkie Zeilstra (Raevenswoold).


Stellingwarver weke ‘Lân fan Taal’

Zeeuwen zingen ‘Zooltelaande’ in et Stellingwarfs

‘Zoutelande’ van de Zeeuwse band Bløf wodde zundagmiddag tiedens de eupening van de Stellingwarver weke in et taelepaveljoen MeM in et ‘Laand van tael’ in Liwwadden van hatte - in et Stellingwarfs - mitzongen deur de vertegenwoordigers van de Zeeuwse weke. Die weke was veurofgaonde an de Stellingwarver weke; zundagmiddag wodde et Zeeuwse stokkien overdreugen an de Stellingwarver Schrieversronte die veur de orgenisaosie van de Stellingwarver weke zorgt. De Stellingwarver variaant van et bekende lied van Bløf wodde uutvoerd deur de Scheve Schaatsband, die tiedens de middag veul meer covers mit een Stellingwarver tekst heuren leut. Veur de vertaeling van ‘Zoutelande’ zorgde Sietske Bloemhoff. Et optreden van de Scheve Schaatsband sleug geweldig goed an, en niet alliend bi’j de fans die mitkommen weren.
Veur de overdracht van et Zeeuws naor et Stellingwarfs zorgden Veronique de Tier, zi’j is o.e. streektaelfunktionaris veur et Zeeuws, en Sietske Bloemhoff van de SSR. De Tier las daorveur et Zeeuwse pat van een gedicht veur, wiels Sietske Bloemhoff et Stellingwarver diel daorvan veurlas. Dat diel wodde schreven deur Attie Nijboer van Oosterwoolde. In de weken dat de streektaelen van Nederlaand heur prissenteerden, wodde deur alle dielnemers zorgd veur een koeplet van een gezaemelik gedicht, op initiatief van de Stellingwarver Schrieversronte.
Kommende donderdagaovend is d’r weer Stellingwarfs bi’j MeM te heuren: daorveur zorgt de hardrockband SOTD uut Else. Zaoterdag en zundag treedt Carolien Hunneman op, zi’j is zaoterdag butendat te heuren in et pergramme ’Uut en Thuus’ op Omroep Frieslaand. Zundagmiddag 10 juni is de laeste Stellingwarver middag, op die middag gaot de weke mit ommedaenken veur et Plattduuts uut aende. Vanof 10 juni prissenteren Europese minderhiedstaelen heur in Liwwadden in et kader van LF2018.


Acht leerlingen Comprix College slaegden veur kursus Stellingwarfs

Donderdagmorgen 24 meie deden acht leerlingen van et Comprix College uut Wolvege examen Stellingwarfs bi’j de Stellingwarver Schrieversronte in Berkoop. Naodat ze et oflopen seizoen bi’j juf Ageeth Bos lessen Stellingwarfs volgd hadden, wodden ze deur Grietje Bosma en Sietske Bloemhoff toetst op heur mondelinge en schriftelike gebruuk van et Stellingwarfs. Belangriekste onderdiel van et mondelinge examen was et prissenteren van een deur de leerlingen ontwikkelde tael- of verhaeltiestasse. An de haand van die tasse kun ze mit naeme jongere kiender in de kunde kommen laoten mit et Stellingwarfs. De inhoold van de tassen weren daorveur ok uutperbeerd bi’j leerlingen op schoele, en daor dee blieken dat de tassen arg goed veur heur doel geschikt binnen. Et schriftelike pat beston uut een diktee en et schrieven van zinnegies n.a.v. een twintigtal woordkaorties. Die beide opdrachten wodden hiel goed maekt, leerlinge Femke Boers van Oosterwoolde maekte alderdeegst mar iene fout.

Ambassedeurs in Laand van Tael

An et aende van de examenmorgen dee blieken dat alle leerlingen et examen ommeraek goed daon hadden. Ze kregen daoromme allemaole een diplome uutrikt deur Sietske Bloemhoff, direkteur van de Stellingwarver Schrieversronte. Femke Boers en Nina van Veen, beide ofkomstig van Oosterwoolde, zullen op 9 juni, tegere mit juf Ageeth, over heur Stellingwarver schoeleprojekt in Liwwadden vertellen. Heur pergramme ‘Slim Stellingwarfs’ prissenteren ze tiedens de Nationaole Streektaeledag in et Laand van Tael (Lân fan Taal).


Overiessels Staotelid Jos Mooijweer wil dat politici in et Nedersaksisch debatteren kunnen

D66 Staotelid Jos Mooijweer beschuldigt zien perveensie van ‘taeldiskriminaosie’. Hi’j wil dat Overiesselse politici in vergeerderingen in heur streektael debatteren kunnen. Mooiweer wodde kotleden insteleerd as Staotelid veur D66. Him wodde mit naodrok vraogd de ied niet in et Nedersaksisch of te leggen. Bi’j een eerdere instelaosie dee hi’j dat wel.
‘Et kan niet zo wezen dat een keuzen volksvertegenwoordiger de ied niet ofleggen kan in zien eigen tael. Tael is gien folklore, mar een wezenlik element van identiteit. Et Nedersakssich is iene van de vier erkende taelen in Nederlaand en staot taelwetenschoppelik en historisch op etzelde nivo as Fries en Nederlaans.’
Neffens Mooijweer hebben politici in Duutslaand de erkenning van geliekweerdighied van et Nedersaksisch wel kregen. ‘Tied dat zoks in Nederlaand ok gebeurt.’
Kultuurdippeteerde Hester Maij het op et pleidooi van Mooijweer reageerd, mit ‘Ik vun et wel mooi dat jow de ied kotleden in et Nedersaksisch uutsprakken.’ Veerder leut ze weten volop in overleg te wezen mit ere perveensies en et Riek op wat veur meniere et Nedersaksisch een beter plak geven wodden kan. [bron: RTV Oost]


Daor is De Ovend van april 2018 al: verhaelen, gedichten, kultureel ni’js en biezundere ankondigings!

Krek verschenen, lees him, koop him! Losse nommers €4,- zes nommers et jaor oftewel een abonnement: € 20,-. Niet missen, kultuur verdient ommedaenken, interesse en steun! Wat lees ie in disse Ovend om krek as oons bliede mit te wezen?

Jan Koops prissenteert zien interview mit Jan Zwolle, pensioneerd onderwiesman en drok mit veul van streek en Stellingwarfs, Kjest Herder stelt an de lezers veur: Aiko Timmer, gitarebouwer in Oosterwoolde en de redaktie kondigt veul aktiviteiten an, m.n. ok in et verbaand van Liwwadden Kulturele Heufdstad 2018 – mit naeme in de prissentaosieaktiviteiten Laand van Tael / Lân fan Taal, mit ok een speciaole weke mit ommedaenken en aktiviteiten veur et Stellingwarfs. En d’r is netuurlik weer een hiele riegel verhaelen te lezen in De Ovend: van Jaap Sikkema, Harmen Houtman, Johan Veenstra (‘Boris en Joris’), Sjoukje Oosterloo en ok weer van Rob Zethoven. De poëzie ontbrekt liekemin: Marijke Ponne, Kees Koopstra, Jaap Sikkema en Willem Jan Teijema brengen gedichten. D’r wo’n disse keer ok een peer slim interessaante ni’je boeken ankondigd. Om te beginnen een verhaeleboek van verhaeleschriever en -verteller Freddie de Vries van Hooltpae. Naor een boek mit verhaelen van him bliekt veul vraoge te wezen, niet allienig bi’j de uutgever Stellingwarver Schrieversronte zels mar beslist ok bi’j de optredens van disse schriever. De uutgever hoopt de uutgifte nog in meie klaor te hebben. Et hiernao te numen boek wodt ok in de loop van dit jaor bi’j de Stellingwarver Schrieversronte uutgeven. Over dat boek vertelt in disse Ovend Rienk Klooster – hi’j verzorgde de tekst van dit manuskript. Et toeval wol dat him deur kunde een oold dokement anleverd wodde mit de memoires van Zander Jacobs Klooster, ‘een volle neve en naoste buurman van mien overoverpake Geert Hinkes Klooster’, zo lezen we in disse ankondiging. En… ‘Ik doe et mar op zien Donkerbroekemers’, zo het Zander zien lezers indertied weten laoten. Hi’j wodde in 1820 in Donkerbroek geboren, emigreerde in 1875 naor Michigan in Amerika en raekte daor in 1906 weg. Een peer jaor veur zien wegraeken schreef hi'j zien memoires. Wie alvast even meer weten wil, moet et artikel van Rienk Klooster in disse Ovend beslist lezen. Et hiet: ‘De wereld van Zander. Een egodokement van een ‘fiene’ laandverhuzer uut Donkerbroek’.
Netuurlik ontbrekt Frank Spijkers zien strip ‘Otto, heer van Buil’ niet in disse Ovend, liekemin as een mooi redaktieverslaggien van ‘Gedichten en meziek in De Veerkieker’ en et bekende Veuroffien – dat is et extra numen weerd, want disse keer stelt Sietske Bloemhoff een ni’j redaktielid veur De Ovend veur. Dat is Kjest Herder van Oosterwoolde. Wat now te doen? Zels veerderlezen in dit nommer van De Ovend, raoden we van hatte an.


‘De Veerkieker’ goeie twiede in Liwwadden

Oflopen donderdag wodde in et perveensiehuus in Liwwadden bekendmaekt wie in et oflopen schoelejaor veur et beste arfgoededukaosieprojekt in de perveensie zorgd hadde. Dat projekt is een initiatief van Stichting Keunstwurk en de Museumfederatie Fryslân om zo projekten die andacht besteden an lekaol arfgoed te steunen. Alle projekten bin bedoeld veur leerlingen van et basisonderwies.
Dit keer weren d’r twie projekten veur de pries nommeneerd: et projekt De Veerkieker van de Stellingwarver Schrieversronte en et projekt 'Op avontuur op Ameland' (op initiatief van Joke Mosterman en Peter Kienstra).
As winner wodde et Amelaander projekt anwezen; dit projekt betrekt schoelekiender bi’j alles wat Amelaand te bieden het. Ien middag in de maond gaon de kiender de schoele uut om et eilaand te bekieken. In de lessen is d’r ok veul ommedaenken veur de twie Amelaander streektaelen.
Ok al wun De Veerkieker niet, de jury hadde ommeraek veul wardering veur et projekt. Bi’j dit schoelebriede hiemkundeprojekt veur alle Stellingwarver basisschoelen wodt et anbod van arfgoedinstellings in de regio koppeld an dat van, mit naeme lekaole, keunsteners. 'De Veerkieker' wodde ontwikkeld deur Marjolein Spitteler, Willy Bergsma en Wikje Haan. Et projekt wodde financieel steund deur Fonds Ooststellingwerf en et perveensiaole Iepen Mienskipfûns.


Veul Stellingwarfs in et Taelepaveljoen van Laand van tael

Van 3 t/m 10 juni Stellingwarfs in et Taelepaveljoen

Vanof begin april t/m oktober zullen in et Taelepaviljoen MeM van et Laand van Tael in Liwwadden kleine taelen uut Europa, streektaelen en –dialekten uut Nederlaand en minderhiedstaelen uut Liwwadden centraol staon. Al die taelen zullen heur een weke lange prissenteren mit optredens van schrievers, dichters, koren en meziekgroepen, mar d’r zullen ok infermaosiemiddaegen over wezen en warkwinkels geven wodden. Mit mekeer zullen zoe’n 30 taelen van heur zien en heuren laoten: tiene uut Frieslaand en Nederlaand, tiene uut Europa en tiene uut Liwwadden.

De Scheve Schaats Band uut Wolvege

Vanzels is d’r ok ommedaenken veur et Stellingwarfs. De Stellingwarver weke begint op zundagmiddag 3 juni. Die middag treedt de Scheve Schaats Band van Wolvege; ze laoten tal van heur bekende lieties heuren. Heur optreden wodt ofwisseld deur veurdrachten van en deur Zeeuwse schrievers. Veur de Zeeuwen is et dan mitien de ofslutende middag van heur prissentaosieweke. Op donderdagaovend 7 juni wodt de Stellingwarver film ‘Daor klept de klokke weer’ vertoond in de ni’je filmzael van Tresoar, wiels in et taelepaviljoen de rockband SOTD (eerder Spirit of the dark) op. Disse band rond Jannie en Eise Dijkstra uut Else hebben de laeste jaoren veur een uniek Stellingwarfstaelig rippertoire zorgd.

Dichteres Attie Nijboer van Oosterwoolde

Op de ofslutende Stellingwarver middag op 10 juni treden de Stellingwarver dichters Attie Nijboer en Harmen Houtman op. Die middag begint mitien de Oostfriese weke mit een optreden van de ok in Nederlaand de hieltied bekender woddende Annie Heger.
In de eerste weke van juni zorgt de Stellingwarver Schrieversronte veerder o.e. veur een lezing rond de veldnaemen van o.e. Oosterwoolde (dat is in Tresoar), d’r is ommedaenken veur heur serie van tien routegidsen, d’r wo’n Stellingwarver volksverhaelen verteld en d’r zal een prissentaosie wezen over de klokkestoelen in Oost- en West-Stellingwarf.

Et Taelepaveljoen is te vienen in de Preenzetuun; die tuun, vlakbi’j de Oldehove, is veur dit biezundere jaor ommebouwd tot Taeletuun. Et Laand van Tael (Lân fan Taal) is een initiatief van de Afûk in et kader van Liwwadden Kulturele Heufdstad 2018.


De meensken in et dörp bin d’r mit an. Want zomar inienen is heur dörpsgenoot Jan de Bosfluiter verdwenen. Jan, een wat ooldere, rustige man, die aachter in de bos woont, altied lieke opgeruumd is en altied zien deunties fluit…

Vanwegens Liwwadden Kulturele Heufdstad orgeniseert de SSR veur dit biezundere jaor een verhaeleprojekt dat now uut aende gaot. Iederiene kan d’r an mitdoen: et doel is dat d’r in alle dörpen meensken an de slag gaon mit et schrieven van et twiede diel van et verhael over Jan de Bosfluiter. Et begin is d’r al en et verhael kan him in elk Stellingwarfs dörp ofspeulen. Iederiene die mitdot kan zien eigen kreativiteit kwiet in et oplossen van et raodsel rond Jan.

Insturen kan tot 1 november

Et verhael mag uut hooguut 1500 woorden bestaon, minder mag ok. Et gebruuk van et Stellingwarfs het de veurkeur, mar d’r mag ok een ere tael bruukt wodden. Et verhael moet uterlik op 1 november 2018 binnen wezen bi’j de Stellingwarver Schrieversronte in Berkoop. Et kan stuurd wodden naor et adres Willinge Prinsstraote 10, 8421 PE Berkoop/Oldeberkoop, mar mailen het de veurkeur. Dat kan naor info@stellingwarfs.nl, t.a.v. Sietske Bloemhoff.
Nao 1 november zal een selektie van de inzendings publiceerd wodden in et tiedschrift De Ovend. Alle verhaelen wo’n liekewel nao 1 december plaetst op de webstee www.stellingplus.nl. Veur de drie meerst originele inzendings stelt de Stellingwarver Schrieversronte een pries beschikber!
Veur meer infermaosie kuj’ bellen mit de Stellingwarver Schrieversronte: 0516-451108. Ie moe’n dan even vraogen naor Sietske Bloemhoff of Joke Coenrades.

Et aeventuur van Jan de Bosfluiter

Iederiene in et dörp kent Jan Bos. Of misschien hiet hi’j ok wel Jan van de Bos. Aenlik wet gieniene hoe Jan zien aachternaeme percies is. Hi’j wodt zolange as iederiene him heugen kan - en Jan telt d’r al aorig wat jaorties henne - Jan de Bosfluiter nuumd. Dat komt wis en zeker omreden Jan altied fluit as hi’j onderwegens is. Of hi’j thuus ok altied fluit weten de meensken niet. Want Jan woont alliend, en wat aachterof bi’j de bos. Veul anloop het Jan niet, hi’j het daor ok gien verlet van. Hi’j het an wat kiepen, een peer katten en een hond genoeg. Mar zowat alle daegen ziej’ Jan wel even in et dörp, en dan maekt hi’j graeg een praotien mit de meensken die hi’j tegenkomt.
Nao een peer daegen vaalt et op. Et is aanders as aanders, et is stille op ’e diek. De meensken zeggen tegen mekaander dat ze Jan al een schoffien niet zien of heurd hebben. Dat is toch wel wat nuver. Een dag laeter besluten ze om mar es poolshoogte te nemen, iederiene kan ommes zomar wat kriegen.
Een peer manluden uut et dörp lopen deur de bos op et husien van Jan an. Om huus henne is niks biezunders te zien, et is d’r zo rustig as wat. De buterdeure zit op slot en ok al kloppen ze an, et blift stille. Bruno de hond slat niet an, d’r scharrelt gien kiepe om huus henne, en Jan zien beide katten zien ze ok niet.
Dan kieken de manluden deur et raem van de kaemer. Ze zien niks biezunders, al staon d’r wel wat kaastedeuren los. En et liekt as staot d’r op ’e taofel een brief tegen een koppien an.
De manluden besluten om mar es bi’j de aachterdeure te kieken. Die zit ok vaaste, mar iene van de mannen taast es in de geute en vint daor de sleutel van de deure. Dan gaon ze et huus in…


TIPS OM BOEKEN TE KOPEN OF AS KEDO TE GEVEN!

Allegere te koop bi’j de Stellingwarver Schrieversronte en in de boekwinkel!

1.Veldnaemen van Stellingwarf diel VII Oosterwoolde

Een prachtboek mit hiel veul illestraosies, kaorties en veertien losse laandkaorten mit daorop zo goed as alle beweerde veldnaemen in Oosterwoolde. Die veldnaemen wo’n allegere nuumd in twie biezundere heufdstokken, mit alfebetische oddering. Twie aandere heufdstokken gaon uutvoerig en hiel leesber over de geschiedenis van et laandschop van Oosterwoolde en over de algemiene geschiedenis, mit een biezunder ommedaenken veur de buurtschoppen. Mit de toelochtende beginheufdstokken een mijlpaol in de publikaosiereeks van de Stellingwarver veldnaemen mar toegelieke ok belist een mijlpaol in de geschiedenisbeschrievings van Oosterwoolde. Et boek is goed, mooi en verni’jend, dat zeggen ok specialisten. Fermaot: A-4, tal blz.: 173. Uutgever: Stellingwarver Schrieversronte; pries: € 27,50. Meer info is veerderop te vienen in et websteearchief: klik dat an op ien van de onderste meugelikheden in de linkerkelom van disse webstee.


2. De raadselachtige gemeentewapens van de Stellingwerven

Frans Wuijts het him de laeste jaoren drok doende hullen mit et inventariseren, bestuderen en beschrieven van gevelstiender mit de gemientewaopens – zoas ze mit naeme op oolde schoelegebouwen veurkwammen. Hi’j spande him in om waor as dat kunnen zol ze opknappen te laoten. Dit ni'je boek over de gemientewaopens is een uutvoerige behaandeling van ien en aander en is daormit ok een weerdevolle anvulling op alle ere boeken die over de geschiedenis van oonze regio gaon. Et boek is slim leesber, ommeraek mooi uutvoerd, telt 120 bladzieden en gelt € 12,50. Meer info is veerderop te vienen in oons websteearchief.


3. OMME DE DONKERHEIT DER VERGETENISS, pracht van een lezingbundel

Dit is een ni'j en beslist hiel mooi geschiedenisboek mit de vier lezings van et symposium Oost- en West-Stellingwarf 500 jaor. Dat symposium wodde hullen in de meimaond van 2017. Meindert Schroor vertelt over de middelieuwse geschiedenis mit et oge op de greenzen van et gebied, Henk Bloemhoff brengt et pebliek bi’j de meensken uut de eerste vuuftien jaor nao de opdielinge in 1517 en hi'j geft ok ommedaenken an de schrieftael. Jelle Terluin brengt een mooi beeld van de grietmannen uut de femilie Lycklama à Nijeholt, en Michiel Herweijer gaot in op 'e geschiedenis van beide Stellingwarver gemienten nao WO II. Hi'j beschrift daorbi'j o.e. een meerlaogige identiteit.
Op 23 november kreeg borgemeister André van de Nadort van West-Stellingwarf et eerste exemplaor uut hanen van Schrieversronte-veurzitter Klaas van Weperen.

Dit bin de lezingtitels:
‘Twee-eenheid: de voorgeschiedenis van 500 jaar Oost- en Weststellingwerf’, ‘Stellingwarf: in de spiegel van de Rentmeestersrekens 1524-1531’,
‘De Lycklama’s à Nijeholt en de OWO-gemeenten’, en
‘Modernisering en de groei van regionale identiteiten. De Stellingwerven na WO II’.

Dit boek is een uniek en boeiend gehiel van lezings, ri’j an kaorten, tekenings en aandere plaeties. De reakties 'uut et veld' bin slim positief. Zolange de veurraod strekt: schaf et an! Fermaot: A-4, tal blz.: 80. Iene van de lezings is in et Stellingwarfs, de eren bin in et Nederlaans. Uutgever: Stellingwarver Schrieversronte; pries: omdebi'j €17,50.
Disse lezingbundel kon verschienen mit steun van de gemiente Oost-Stellingwarf, ien en aander ok in et kader van heur pergramme van viering van / ommedaenken veur et 500-jaorig bestaon.


4.Rentmeestersrekens van Stellingwarf-Oostaende en Stellingwarf-Westaende

Jerem van Duijl, Sjoerd Galema en Henk Bloemhoff zorgden veur een uutgifte van de bekende mar dislange niet goed ontsleuten Stellingwarver rentmeestersrekens uut de tied van 1524 tot 1531. De uutgifte is de echte tekst mar now in typletters (‘diplomaotisch’), en et gehiel is veurzien van uutleg en een woordelieste van lastige termen. Mooi veur iederiene die een inkiekien hebben wil in et leven in de beide gemienten van doe, d.w.z. in de tiedrekte van 1524-1531 en even daorveur. Inderdaod, dat laeste ok, de teksten getugen d'r now en dan ok van. Fermaot: A-4, tal blz.: 127. Uutgever: Stellingwarver Schrieversronte; pries: € 15,00. Meer info is te vienen in oons websteearchief van disse webstee.


De Kienderwebstee: ni'jste webstee bi'j de Stellingwarver Schrieversronte

Bi'j de Stellingwarver Schrieversronte wodt al wat langer warkt an een ni'je webstee. Die is bedoeld veur kiender van vier tot twaelf jaor en hiet daoromme ok 'Kienderwebstee' (www.kienderwebstee.nl). Verhaelties, gedichten, spullegies, kleurplaeten, puzelties, lieties en gao mar deur zullen d'r plaetst wodden. Alles is bedoeld om thuus aachter de komputer lezen of doen te kunnen. Veur invulling en driemaondelikse verni'jing zorgen Kiena Bouwer, vaaste vri'jwilliger bi'j de Stellingwarver Schrieversronte, en Schrieversronte-webmeister Ninke van der Veen.


Omroep Odrie: vlakbi’j, uut de eigen streek en… mit eigen tael en meziek: Odrie

Veur wie et nog niet wus: Omroep Odrie in Oost-Stellingwarf het twie hiele mooie pergrammes in en mit streektael en streektaelmeziek. Ze wo’n hieronder nog es nuumd. Die lekaole omroep is te heuren op 106.9 FM, kabel 104.1 FM.
Veur wie dit ok niet wus: via internet kuj’ Omroep Odrie ok goed heuren:
http://www.radioviainternet.nl/omroep-odrie.

Die streektaelpergrammes dat bin:

Op de vri’jdag:
16:00 ure: Huus en Hiem (herhaeling van de zundag d’r veur)
17:00 ure: Singeliers, meziekpergramme in de streektael. Prissentaosie: Henk Kroese, Evert de Boer, Sietske Bloemhoff, Baukje Oosting, Hans Koopmans.
Techniek: Jitze Hofstra

Op de zundagmorgen:
10.00 ure: Singeliers. Herhaeling van de zundag d’r veur (zie boven)
11.00-12.00 ure. Huus en Hiem. Stellingwarfs tael- en kultuurpergramme mit hiel wat zaeken die in huus en op et arf gebeueren. Prissentaosie: Hendrik Betten. Techniek: Peter Cruiming.


Krek weeromme van een dag op schoele, van et warken op 'e febriek, een kuier of een lange vergeerdering, en even tied veur een gedicht? Lees dan even veerder!


Kuier deur De Braandemeer

De Rottige Miente is een prachtig gebied in et westen van West-Stellingwarf. Dichte in de buurt ligt et netuurgebied Braandemeer. Een roeg gebied, waoj’ in twie uren (zes km) deurhenne kuieren kunnen. De naeme zol ofkomstig wezen van et ontstaon van dit stok netuur: een venebraand. Deur een diel van dit mooie stokkien Stellingwarf kuj’ ok henne fietsen. In De Kuunder ligt een anlegplak veur boten. Pruuf uut disse dichtriegels de sfeer:

Et riet wi’jt hier mit alle wienden mit,
de voegels daansen deur et weer,
et held’re waeter en et sobbig laand;
de puzelstokkies van et Braandemeer

Harmen Houtman (bron: Ni’je Oost-Stellingwarver 25-5-2011)


Op ’e fiets

(de tekst van et bekende lied van de Drentse groep ‘Skik’, vertaeld en naor oonze streek Stellingwarf bewarkt deur Sietske Bloemhoff)

'k Trap de fiets deur maelig zaand
op 'n pad tussen Buil en Else,
en as ik douk bi’j Kannede belaan’,
dan fiets ik deur.
Langs Appelsche gao 'k op ’e Fochtel an,
Oosterwoolde en dan langs de Kompejonsvaort,
en as ik dan De Kuunder zie dan fiets ik deur,
ik wil de hieltied veerder, ik wil alles zien.

De laeste mooie dag van 't jaor misschien,
liekewel 't mit de winterdag ok oe zo mooi wezen kan.
Ik wil now veerder deur naor Makkinge,
want bi’j d’oolde meule vien ik et prachtig.
A’k hier zo fiets en ’t wi’jt niet slim,
dan gaot 't haost vanzels.

Wie dot mi’j wat, wie dot mi’j wat,
wie dot mi’j wat vandaege.
‘k heb de banen vol mit wiend,
nee, ik heb ja niks te klaegen.
Wie dot mi’j wat, wie dot mi’j wat,
wie dot mi’j wat vandaege.
'k Zol haost zeggen, ja et mag wel zo.

’k Zit op ’e fiets, kom deur Iegyptezaand,
en bin zowat bi’j de Friese greens,
ik daenk da'k even kieken gao in ’t Hoornster laand,
dan gauw naor Berkoop.
Ik stao even te kieken bi’j et oold kenon,
en stao een posien te daenken wat ik now doen zal,
links of rechtdeur.

Dan gao ik veerder naor Zaandhuzen toe,
'n kaorte he'k niet neudig, want ik ken mien arf,
a'k daor doukies over De Lende kom
dan bin ‘k weeromme in West-Stellingwarf.
‘k Wil de hieltied veerder, naor Noordwoolde toe,
Vinkege, De Hoeve, naor Hooltpae.
A’k hier zo fiets en et wi’jt niet slim
dan gaot 't haost vanzels

Wie dot mi’j wat, wie dot mi’j wat,
wie dot mi’j wat vandaege.
’k heb de banen vol mit wiend,
nee, ik heb ja niks te klaegen.
Wie dot mi’j wat, wie dot mi’j wat,
wie dot mi’j wat vandaege.
'k Zol haost zeggen, ja et mag wel zo.

'k Gao now over Wolvege, Ni’jtriene,
over ’t pad langs de Scheene kot bi’j Scharpenzeel,
en dan rechtdeur naor et beeld van Pieter Poot,
Spangehoek en dan naor Sliekenborg,
‘k Zie lanen en de Kuunder Karke staon,
dan fiets ik deur want ’t wi’jt niet slim,
't gaot vandaege vanzels

Wie dot mi’j wat, wie dot mi’j wat,
wie dot mi’j wat vandaege.
’k heb de banen vol mit wiend,
nee, ik heb ja niks te klaegen.
Wie dot mi’j wat, wie dot mi’j wat,
wie dot mi’j wat vandaege.
'k Zol haost zeggen, ja et mag wel zo.


Riekdom

rusteloos
jaegen de meensken
aachter heur dromen an

dromen van riekdom
dromen van altied meer
dromen van altied groter
dromen van altied beter

*
ze vergeten
de grote riekdom
die ze al jaoren bezitten

Jan Veldhuizen (1941-2005); uut: De wiend blaost ok wel es
aandersomme. Gedichten.


De eerste drie gedichten die hier volgen kommen uut de Schrieversronte-uutgifte: 'Van Schossel tot kuierpad' (Berkoop, zommer 2014)


Ik daenk de hooltwallen
om mien gedaachten henne

in de veerte een geluud
een traog piepen
deur et hoolt
onder de bomen deur
veurbi’j et hekke
langs de zwatte brummels
et laand in
langzem naor beneden
maekt De Kuunder ruumte
stuurt et waeter
krek die kaante op
waor a’k henne wol
elke peddelslag een betien
veerder vot
havens wo’n groter
de golfslag van de boten hoger
gruun maekt plak veur witte koppen
schoem jagt langs mi’j henne

ik daenk de hooltwallen
om mien gedaachten henne

Willem Jan Teijema


Kringloop

Zunnestraolen
blote voeten op
gruun grös
voegelgekwetter
meitied
et hatte zingt
de geest zocht
ni’je paeden
pruuft al de
zoemer
in volle bluui
geurende as
riepe appels in de
haast
oktoberstormen
stelen kleur
roven blaeden van
huverende bomen
naekte toeken huden
zwiegende voegels
winter
koolde stolt et waeter
zunnestraolen spiegelen
verlangst naor
blote voeten op
gruun grös.

Roely Bakker


Waor as ik gao

Aendeloos
Op ‘e wiend
Drift de schofferd
Boven et laand
Oftekend
Tegen et blauw
Van de onaendighied

In de zunne
Stao ik
Mit zien klauwen
In mien ziel
Volg ik
De voegel
Veerder
Naor ginder
Daor
Waor as ik
Gaon kan

Christine Mulder



Een goeie naeme is alles weerd

Et is mi'j zuver liekevule
As ik now hiete Haans of Jan.
Wat naeme of wat ván ik drege
Et komt d'r mï’j gien steek op an!
Mar kom mi'j niet an oonze straoten!
Dat komt mi'j krek! Dat stikt mi'j nauw!
As die inienend omdeupt wodden,
Dan komt oons hiele dörp in ’t touw!
Wat veur mienheer woont now an “'t Lege",
An "Mattenskaamp" of "Bottergat"!
"Jan Arends Hof, dat is kleinerend!
En "Geitewal" is vuus te plat!
Wï’j willen knappe, nï’je naemen,
Niet alledaegs, mar wat appát!
En as ze mï’j om raod vraogd hadden,
Dan wus ik wel een stok of wat.
Zo as de "Bruuk-meer-botter-straote"
En et "Prinsesse-bonen-pad"!
En dan de "Hoge-mieters-laene"!
Want Oosterwoolde is gien gat!
Dan nog et "Hoolt- en Kekke-strekien".
En 't "Keuper-drok-draank-schrieversplein"!
Zo kregen wi'j een knap stel naemen
En 't wodde krek een stad in 't klein!

(H.J. Bergveld (1902-1966; bron: Bergveld lest veur uut eigen wark)



=================================================


Lendediek III

Elektrische paolen spinnen
mit heur zwatte draoden
een web van miemering
deur haastige lochten.

De dieze uut et waeter
wist tiedelik et asfalt uut,
een spinne lat een druppe valen,
op roestig stiekeldraod…

De zunne dri’jt zien kotte uren,
de wiend gieselt boom en blad,
et brune riet fluustert huut’rig
de diek waacht kalm en zwat.

Harmen Houtman
(uut:Dichterbi’j. Gedichten. Berkoop, 2008)



November

’t Is weer gebeurd
mit alle uutbundighied van kleur en fleur.
Zo hier en daor lopt nog een koppel vee
te snuuien langs de kaant
de laeste gruunties op te zuken.
De sloden bin zo goed as dreuge.
Ja disse haast zal oons nog lange heugen,
want, ’t is haost half november onderhaand.
De meerste bomen bin al kael.
Et blad ligt overal,
now bruun van kleur
en ’t ritselt al mar deur
tot ok de laesten valen.
’t Is zo heur tied
en wi’j geloven et haost niet,
mar ’t is al half november onderhaand.
Die lochten – zo massief
in grauw en gries,
waoraachter al zo vroeg de vaele zunne ondergaot
en dan nog even mit een glundig goolden raand
zien best dot oons wat waarmte mit te geven,
want ’t is al half november onderhaand

Lamkje Hof-de Boer (1908-1991)
(bron: Onder eigen volk. Wark uut de jaoren 1970-1976 van 24 Stellingwarver schrievers. Oosterwoolde, 1978)


tael

Wie streektael slit veur nostalgie
moet dit verhael niet lezen.
Et Stellingwarfs moet potverdrie
écht niet van gister wezen!

Jouk (schoelnaeme van Martinus Bakker)
Uut: De Ovend 9 (1981): blz. 88


Vot weten wat een Stellingwarfs woord inhoolt of hoej' et schrieven moeten?

Klik dan an: www.stellingplus.nl/wp-content/uploads/2010/10/woordenboek3.pdf.


Femilieberichten in et Stellingwarfs

Riegelmaotig wo’n wi’j vraogd om hulpe bi’j et schrieven van een tekst in et Stellingwarfs, bi’j et maeken van een opschrift, bi’j et bedaenken van een naeme in et Stellingwarfs of bi’j et opstellen van een femiliebericht in et Stellingwarfs. Et is hiel goed dat zoks gebeurt. De Stellingwarver Schrieversronte bestaot as instelling ok om meensken bi’j zok soorte van dingen te helpen. En wi’j helpen jim graeg, dat blief d’r mar niet lange over piekeren. Bel of mail oons dus, oons tillefoonnommer is 0516-451108. Om te mailen kuj' hier an de linkerkaante 'kontakt maeken' anklikken.


NI'JSTE ANPASSING VAN DISSE BLADZIEDE: 18-10-2018