De Stellingwarver Schrieversronte is et belangriekste instituut veur tael, literetuur, geschiedenis, volkskunde en identiteit van Stellingwarf. Stellingwarf is een biezundere regio in Zuudoost-Frieslaand (NL), daor de meensken vanoolds Stellingwarfs praoten. Et Stellingwarfs is een vorm van Nedersaksisch.
Oonze administraosie is los op deensdag tot en mit donderdag, van 9.00 tot 16.00 ure. Overleggen mit ere mitwarkers kan allienig nao tillefonische ofspraoke.
Tip: kiek ok es op oonze ere websteden www.stellingplus.nl en www.stellingia.nl! Woj' graeg vot-en-daolik weten wat een woord of uutdrokking uut et Stellingwarfs betekent? Klik dan ditte an: www.stellingplus.nl/wp-content/uploads/2010/10/woordenboek3.pdf.

Tot 1 september 2020 gaon alle aktiviteiten en bi’jienkomsten van de Stellingwarver Schrieversronte niet deur vanwegens de coronakrisis. Zie wat wieder op disse bladziede veur de coronamaotregels in oons Stellingwarfs. Et kantoor is beparkt eupen, zodat mails en post wel lezen wodden. Op de websteden blift vanzels zoas altied wel et laeste ni’js te lezen


Et Ovend-nommer van augustus krek verschenen

Veur de abonnees 6 keer in ’t jaor veur twintig euro, losse nommers vier euro: ie hebben ’t veur ’t kiezen. Dat is ok zo wat de artikels in et ni’jste nommer anbelangt, et is weer veur elk wat wils. Harlingse Baudina Stinstra bi'jveurbeeld, het die heur prente van de Berkoper karke uut 1776 allienig maekt op basis van de bekende prente uut 1732 van de nog bekendere Cornelis Pronck, of het ze zels ok in Berkoop west en is ze an et ‘schetsen’ west? Wat bin de verschillegies? Carol Klok vreug et him of en dot verslag in disse Ovend. Zo ok Jelle Roorda: die vertelt over persoon en omgeving van ‘Zwatte Knillis, de biezundere visker van Kontermaans’, mit een treffend fotogien ok van ‘de oolde Lende’ van ongeveer 1925, zien van de Kontermaansbrogge of. Wat een verschil mit vandaege-de-dag. In ‘Elsijn kumm’ ries gauw van ’t Faarken’ diel 2 vertelt Henk Bloemhoff in een bewarkte lezingtekst over de Stellingwarver schrieveri’je, en bepleit nog es een haandboek Stellingwarver literetuur. De redaktie signaleert zien boekwark ‘Stellingwarvers bin Saksische Stellinga – dus misschien tóch? Anwiezings uut een 16de- en een `17de- ieuwse tekst’ en staot stille bi’j ‘Stillestaon en weer deurgaon’: bundel mit biezundere gedichten van Grietje Bosma en Attie Nijboer. Dat gebeurt ok ten geunste van kiender: ‘Piepmoes op podcast’. Veerder het disse Ovend veul verhaelen, van Rob Zethoven, Kjest Herder, Freddie de Vries en Jaap Sikkema. ‘Verhaelen’ is ok et thema van redaktielid Jan Koops zien veuroffien in disse Ovend. Roely Bakker brengt een kienderverhaeltien, poëzie is d’r van Attie Nijboer. En veerder veur de rest is d’r et neudige ni’js. As altied! De Ovend: vertrouwd en toch altied weer ni’j(s)!


Jaorvergeerdering van 2020

Et doel is dat de uutstelde jaorvergeerdering van de Stellingwarver Schrieversronte holen wodden zal op woensdagaovend 28 oktober. As de omstaandigheden rond corona liekewel in negatieve zin veraanderen, zal de vergeerdering vanzels opni'j niet deurgaon kunnen. Onder meer op disse webstee zal dat tiedig angeven wodden.


Stichting Stellingwarver Schrieversronte, instituut in Berkoop veur tael, literetuur, geschiedenis, volkskunde en identiteit van Stellingwarf, is op zuuk naor

een inspirerende direkteur (m/v)

mit passie veur streektael en streekkultuur in ’t algemien en die van Stellingwarf in ’t biezunder. Veur veerdere toelochting zie hieronder op stellingwarfs.nl | dhr. H. Fokkema, 0561-612353. Akwisisie stellen wi’j niet op pries.

Toelochting op ’e vakketure direkteur van de Stellingwarver Schrieversronte

Stichting Stellingwarver Schrieversronte zocht een inspirerende direkteur (m/v), mit passie veur streektael en streekkultuur in ’t algemien en die van Stellingwarf in ’t biezunder.

De direkteur die we now hebben stopt an et aende van et jaor i.v.m. et berieken van de pensioengerechtigde leeftied. Dat daoromme zuken wi’j een opvolger veur heur. Wi’j hebben dus verlet van iene die dit veulziedige wark doen kan en wil.

Hoe zicht de betrekking d’r uut?
De direkteur van de Stellingwarver Schrieversronte is de centraole persoon van de orgenisaosie. In woord en gebaor is hi’j de man of vrouw die him, tegere mit zes deeltiedmitwarkers en een flink tal vri’jwilligers, mit veul enthousiasme inzet om et gebruuk van et Stellingwarfs an te vieteren en die helpt om de eigen streekkultuur veerder te ontwikkelen.
Oonze direkteur beschikt over een dudelike visie, en het helder veur ogen hoe hi’j de doelstellings van de Stellingwarver Schrieversronte vertaelen kan naor konkrete aktiviteiten. Hi’j kan meensken enthousiast maeken en d’r toe anzetten om goed wark te leveren. As leidinggevende kan hi’j de mitwarkers helpen om te presteren en om heur veerder te ontwikkelen. Ok let hi’j goed op dat akties tot et juuste risseltaot leiden. De direkteur is de man of vrouw die et lokt om al et goeie dat de Stellingwarver Schrieversronte berikt het te beweren en die toegelieke de orgenisaosie veerder wet te ontwikkelen.
De direkteur het in et eerste plak te maeken mit et goed funktioneren van oons instituut mit de naoste mitwarkers en vri’jwilligers. Veerder het de direkteur van doen mit et bestuur, mit schrievers en dichters, mit schoelen en mit nog veul meer volk en instaansies. De direkteur is de spinne in een groot web.
De direkteur is ok netwarker en kent de juuste wegen om bi’j perti’jen dreegvlak en ondersteuning veur et wark van de Stellingwarver Schrieversronte te vienen. Et lokt him ni’je doelgroepen op te sporen, waordeur nog veul meer meensken heur verbienen willen an, en verbunnen vulen mit, de Stellingwarver Schrieversronte.
Et gaot eerst om een funktie van 16 uren in de weke. De helte van de uren zal besteded wodden an de volgende direktietaeken: et verstrekken van infermaosie en advies, et zorgen veur publiciteit, et beheren en veerder uutbouwen van de social media, en et ondersteunen en veerder uutbouwen van et Kenniscentrum en archief. De ere acht uren wo’n inzet veur et ontwikkelen van Stellingwarfs lesmateriaol veur et basisonderwies. De funktie kan nao een half jaor uutbreided wodden mit uren veur taeken binnen oonze taelpermosie, taeloverdracht en kultuuroverdracht. Dat tal uren hangt mit naeme of van et binnenhaelen van ni’je projekten.

Wi’j verwaachten van de ni’je direkteur een flexibele instelling wat betreft et bi’jwonen van belangrieke aktiviteiten die orgeniseerd binnen deur of die verbaand hebben mit de Stellingwarver Schrieversronte.

Over de Stellingwarver Schrieversronte
De Stellingwarver Schrieversronte is et belangriekste instituut veur tael, literetuur, geschiedenis, volkskunde en identiteit van Stellingwarf. Stellingwarf is een biezundere regio in Zuudoost-Frieslaand, daor de meensken vanoolds Stellingwarfs praoten.
De Stellingwarver Schrieversronte bestaot al sund 1972 en het deur de jaoren henne veul van heur doelstellings uutvoeren kund. Om de tael en streekkultuur blievend overaende te holen moet et belangrieke wark dat daor veur verzet wodt in lengte van jaoren deurgaon kunnen. Veur meer inhooldelike gegevens van oons instituut verwiezen we naor de webstee www.stellingwarfs.nl.

Al mit al is de Stellingwarver Schrieversronte een orgenisaosie die volop in beweging was, is en blieven moet.

Waor moej’ an voldoen kunnen?
* hbo+- of wo- wark- en daenknivo
* kennis van en passie veur de streektael en streekkultuur
* starke verbunnenhied mit de Stellingwarver tael en kultuur
* inspirerend leiderschop
* visie op tael en orgenisaosie
* beleid vertaelen kunnen naor konkrete aktie
* goed Stellingwarfs praoten kunnen of bereid wezen om dat te leren
* zaekelik wezen en een kommerciële instelling hebben
* goeie kommunikatieve veerdigheden, mondelik liekegoed as schriftelik
* eupen en flexibele instelling

Aj’ onderstaonde steekwoorden lezen, daenk ie: Jawisse, daor herken ik mi’jzels in.
* Saemenwarken, meensken en groepen tot mekeer brengen
* D’r veur gaon, anpakken
* Flexibel
* Initatieven nemen en kreatief
* Netwarken
* Risseltaotgericht

De Stellingwarver Schrieversronte bödt:
* een dynamische en veulziedige betrekking
* veul ruumte om de funktie zelsstaandig vorm te geven en ok genoeg gelegenhied om de orgenisaosie veerder te professionaliseren
* een plezierige warkomgeving
* goeie primaire en secundaire arbeidsveurweerden in overienstemming mit de CAO veur gemienteambteners.

Biezunderheden
* et is meugelik dat een assessment onderdiel is van de selektieprocedure
* veur meer infermaosie kuj’ kontakt opnemen mit oonze siktaor is dhr. H. Fokkema, 0561-612353.

Enthousiast?
Solseteer dan deur je brief mit CV veur 15 augustus 2020 te sturen naor
Dhr. H. Fokkema, Sonnegaweg 14, 8478 HB Sonnega.
Mailen kan ok naor hendrik@worker.com


Enquęte ofleidings in Nederlaans en regionaole taelen: veur de liefhebber

De bekende perf. dr. Nicoline van der Sijs vragt meensken mit interesse om een vraogelieste in te vullen over ofleidings. Et gaot om et gebruuk in et Nederlaans, mar ok om et gebruuk in regionaole taelen, zoas et Stellingwarfs (Nedersaksisch). Veur wie aorighied het an dit soorte van enquętes, dit is de link: www.neerlandistiek.nl/2020/06/stommerd-stommeling-stommerik-help-mee-met-het-in-kaart-brengen-van-verschillen-in-afleidingen/


Ok in Haulerwiek bin oonze boeken te koop!

De Stellingwarver Schrieversronte now al weer een posien ok een vaast verkooppunt in Haulerwiek. Dat is bi’j ‘BVK grafisch vormgever’ an de Meester Jongebloedstraote 1. Eigener Bauke Visser Koenders is al sund jaor en dag de vaaste vormgever van de SSR. Zo zorgt hi’j niet alliend veur de vormgeving van et Stellingwarfs tiedschrift ’De Ovend’, mar ok veur die van tal van boeken. Haulerwiekster liefhebbers van Stellingwarver boeken, mar ok van de jaorlikse spreukekelender, kun die now vlakbi’j huus kopen.


Stellingwarfs op podcasts veur jong en oold

Podcasts bin de laeste jaoren nogal popelair an et wodden. De hieltied meer meensken maeken daor een daankber en goed gebruuk van. Logisch, ie kun zéls bepaolen wanneer aj’ naor een bepaold onderwarp luusteren willen, en ie hoeven niet op een tiedstip te waachten dat d’r op ’e radio of tillevisie ommedaenken veur is.
Podcasts bin d’r in alderhaande soorten en ok de lengte d’r van is hiel verschillend. Van boeken, luusterverhaelen, meziek tot ni’js en aachtergrondinfermaosie, soms kot en soms aorig lang van tiedsduur. Ok veul radiopergrammes kuj’ onderhaand weerommeheuren via een podcast.
De Stellingwarver Schrieversronte is al een schoffien doende mit de ontwikkeling van podcasts. De eersten bin plaetst op de webstee Stellingplus.nl, en daor kuj’ ze op twie menieren vienen: bovenan in de thuusbladziede en in de linkerkolom. Daor is mitien ok de onderverdieling te vienen.
An now toe bin alle uutzendings van et streekkulturele radiopergramme ‘In Twielochten’ plaetst, en ok et eerste wat langere verhael. Dat verhael gaot over Jan Hut, de bekende struukrover van eertieds. D’r wodt warkt an meer podcasts mit verhaelen en boeken veur jong en oold, mar deur et coronavirus kun d’r op dit mement gien opnaemen maekt wodden. Et plaetsen van ni’je podcasts zal daoromme nog even duren.


De tied veuruut mit de ni’je Stellingwerver Spreukekelender 2021

Veur iederiene die graeg op ’e tied is en ok graeg bi’j de tied blift, is d’r goed ni’js. Want de ni’je Stellingwarver Spreukekelender veur ankem jaor 2021 is oflopen weke al verschenen. De mitwarkers hebben opni’j veur een arg ofwisselende kelender zorgd mit tal van aorige verhaelen, gedichten, wies- en wetensweerdigheden, en gao mar deur. De mitwarkers an de kelender van 2021: Roely Bakker, Harmen Houtman, Kees Koopstra, Attie Nijboer, Sjoukje Oosterloo, Jaap Sikkema, Tuller en Stella Werf. De koördinaosie en saemenstelling was krek as veurgaonde jaoren in hanen van Sietske Bloemhoff.
In de kelender is ok oolder wark te lezen, zoas verhaelen en gedichten uut et Stellingwarver tiedschrift ’De Ovend’, dat onderdehaand al krapan vuuftig jaor bestaot. Daornaost bin d’r alderhaande aorige en vermaekelike taelstokkies in de kelender opneumen, d’r staot een hiele riegel grappies in, en d’r bin tael- en fotopuzelties in opneumen. De foto van de mooie boom in et Fochtelervene die op et schild van de kelender te zien is, is maekt deur Ype Dijkstra van Oosterwoolde.
Op 'e aachterkaanten van de kelenderblatties bin kotte verhaelties, gedichies, teksten mit mooie volkskundige gegevens, mooie meniere van zeggen en zo wat henne opneumen. Daor zit ok dit verhaeltien bi'j van Stella Werf:

ONDERWEGENS / Kannede
‘Drie zusters van mien mem bin kot nao de Twiede Wereldoorlog naor Kannede verhuusd. Hier in oons laand was niet vule wark en Kannede wodde de hemel in prezen. D’r wodde een parredies beloofd.
Now, dat vul eerst zwaor of. In et begin hebben ze daor neffens mi’j een muuilike tied had. Laeter gong et wel beter, mar eerst zeker niet. Et duurde ok jaoren veurdat ze weer een keer weerommekwammen, dus dat zegt genog. In et geval van mien mem het dat meer as veertien jaor duurd.
Nao een tal jaoren binnen mien heit en mem naor Kannede gaon om de boel daor es te bekieken. Zi’j weren onder de indrok van et laand. Et moet daor geweldig mooi wezen wat de natuur angaot. Mit de zusters en de neven en nichten gong et ok ommeraek goed. Ze wollen alles zien laoten. Heur huzen, heur laand. Sommigen mochten liekewel nog wel es flink opscheppen. Ien veurval wi’k jim niet ontholen.
Mien heit en mem kwammen op bezuuk bi’j een neve, Johan hiette die. En Johan was een grote opschepper. Mar hi’j kende zien omke nog niet goed… Omke Jaap, zee hi’j, ik hebbe zoveul laand, dat as ik d’r mit de auto omhenne rieden wil, dan bin ’k een hiele dag onderwegens…!
Waorop mien heit zee: “Zoe’n auto hebbe ik ok had…!”’
Stella Werf

De Stellingwarver Spreukekelender verschient sund jaor en dag bi’j uutgeveri’je Van de Berg in Almere. Hi’j is te koop bi’j de boekwinkels in Wolvege en Oosterwoolde, en bi’j de Stellingwarver Schrieversronte in Berkoop (info@stellingwarfs.nl)


Wereld van Stellingwarver prachtboeken: doe jezels een plezier in veurjaor, zommertied, haast of wintertied:antugen en lezen mar!

Disse boeken brocht de Stellingwarver Schrieversronte de laeste tied in de verkope, soms in saemenwarking mit aanderen. Prachtboeken over oonze tael, kultuur en geschiedenis - daor hebben oonze veuroolden allienig mar van dromen kund. Boeken die je dus niet ontgaon meugen! Dat: laot ze je niet ontgaon, antugen mar!

- Vrede en vri’jhied: hiel biezunder tiedschriftnommer verschenen, in verbaand mit 75 jaor bevri'jding: speciaole oflevering van 'De Ovend' (veurjaor 2020)
- Stillestaon en weer deurgaon, deur Grietje Bosma en Attie Nijboer.
Biezundere dichtbundel angaonde rouw, verlös, hoop en steun. Hoop dat d’r nao een zwaore periode ok weer locht schienen mag veur meensken die mit wat veur vorm van rouw dan ok te maeken hebben of die mitmaekt hebben (Berkoop, 2020)
- Et Evangelie neffens Markus, deur Rienk Klooster, Jan Koops en Erica Plomp-den Uijl (Berkoop, 2020)
- De Wereld van Zander. Herinneringen van de vrome landverhuizer Zander Jacobs Klooster (1820-1906) uit Donkerbroek. Een Stellingwerfs egodocument, getranscribeerd, ingeleid en van een uitgebreid notenapparaat voorzien door Rienk Klooster (Berkoop, 2019)
- Luudklokken en klokkestoelen in Stellingwarf, deur Jan Koops en Sietske Bloemhoff (Berkoop, 2019)
- As ik kiezen moch. Verhaelen. Verhaelebundel van Harmen Houtman. (Berkoop, 2019)
- Ok et beste peerd stroffelt wel es. Stellingwarver verhaelen van Freddie de Vries (Berkoop, 2018)
- Vroeger is veurgoed veurbi’j. Zeuvende roman = 28ste literaire boek van Johan Veenstra (Berkoop, 2018)
- De raadselachtige gemeentewapens van de Stellingwerven, deur Frans Wuijts (Berkoop, 2017)
- Veldnaemen van Stellingwarf VII: OOSTERWOOLDE, deur M. Dijkstra. G. van der Meulen, Tonie Spijkman, Lieuwe Tiesinga, Albert Oost, Henk Bloemhoff en Dennis Worst (Berkoop, 2017)
- Omme de donkerheyt der vergeteniss. 500 jaar Oost- en West-Stellingwerf. 1517-2017. = Symposiumbundel (Berkoop, 2017)

IE VIENEN ZO ONGEVEER ALLE BOEKEN DIE TE KOOP BINNEN OPNUUMD IN DE STELLINGWARVER SUTELKRAANTE 2019 - MIT OVER DE NI'JSTE BOEKEN VEUL INFO.
Klik daorveur an:
Boekekraante 2019


Raod van Europa rikkemedeert Europese lanen om maotregels tegen corona ok in de regionaole taelen tot uutdrokking te brengen

De meerste lanen in de wereld, de lidstaoten van de Raod van Europa inbegrepen, hebben te maeken kregen mit, zoas ze ’t bi’j de Raod van Europa numen, een ‘unprecedented pandemic, the so-called coronavirus’. Regerings kwammen mit een hiele riegel maotregels, van basishygiëne tot ofsluting van heur bevolking, diels of hielemaole. Et is et ‘Committee of Experts’ dat betrokken is bi’j de kontrole van et Europese haandvest opvalen dat de infermaosie, instrukties, richtlijnen of rikkemedaosies niet de hieltied ok in de aandere taelen as de officiële tael van een laand steld binnen. Dat betreft ok de regionaole of minderhiedstaelen die d’r vanoolds in de lanen binnen. De kommenikaosie ok in die taelen is van et grootste belang. Et kommetee nuumt ok meer veurzienings daor an docht wodden moet, zoas onderwies online in de regionaole of minderhiedstaelen, zeker ok as ok et aandere onderwies in de officiële tael(en) via internet anbeuden wodt. Et kommetee nuugt overheden om zaeken die mit tael te maeken hebben goed in overweging te nemen bi’j beleid en instrukties in verbaand mit de uutzonderlike medische krisis.


Vrede en vri’jhied: hiel biezunder tiedschriftnommer verschenen, in verbaand mit 75 jaor bevri'jding



‘Vrede en vri’jhied’ is de naeme van et themanommer van De Ovend dat in et laest van april verschenen is. De redaktie het een oproep daon veur ni’j wark en daor is roem op reageerd. Toegelieke is ok een keuze maekt uut oolder wark. Bi’j et uutzuken van die kattegerie vul op hoeveul d’r wel niet publiceerd is mit de Twiede Wereldoorlog as aachtergrond. Dat was in De Ovend, mar liekewel ok eers, zoas in de deur de SSR uutgeven boeken. Daor kan nog bi’j bedocht wodden dat de SSR in 1972 begonnen is.
Niet alliend bin verhaelen, gedichten en herinnerings opneumen die mit de Twiede Wereldoorlog en de bevri’jding te maeken hebben, mar ok vien ie wark dat te maeken het mit ere perioden of omstaandigheden waor et thema een belangrieke rolle in speult.
Sommig wark in disse unieke uutgifte is fiktief, aander wark het betrekking op wat d'r gebeurd is. ’t Vaalt op van hoeveul verschillende auteurs d’r wark in disse biezundere uutgifte plaetst is. Mar bi’j lezing vaalt nog vule meer op hoe diepe en tekenend et thema op et gemoed van schrievers en dichters inwarkt het en hoe dat op de lezers overkommen kan.
We bedaenken netuurlik ok hoe biezunder dit nommer en de anleiding binnen. Want 75 jaor nao de bevri’jding leeft de thematiek nog volop. Dat is allienig al hiel begriepelik aj' een titel as die van iene van de gedichten in gedaachten nemen: ‘Opdat wi’j nooit vergeten...’.

Vanof et inleidend ‘veuroffien’ van redaktielid Sietske Bloemhoff is dit de volledige inhoold:
Johan Veenstra, ‘Aarme doeve’ en ‘Bericht van Tiemen’, Roely Bakker, ‘Vri'jheid – vrede’ [zie ok veerder op disse websteebladziede], Harmen Houtman, ‘Stesjon’ en ‘Verburgen’, Lamkje Hof-de Boer, ‘Meie-overdaenkings’ en ‘As…’, H.J. Bergveld, ‘Zol Nederlaand nog weten’ [zie ok veerder op disse websteebladziede], Jaap Dijkstra, ‘De bevri'jding van Donkerbroek’,
Jan Veldhuizen, ‘4 meie’, Lodewiek Hooghiemstra, ‘Westerbork’, Johan Veenstra, ‘Flash-back’, Jacob Woudstra, ‘Een peer riegelties’, Wiebe Nijboer, ‘Et laeste oorlogsjaor’, Jan Veldhuizen, ‘Bevri'jding’, Attie Nijboer, ‘Vri'jhied en veiligheid’, Sjoukje Oosterloo, ‘Vri'j’, Jan van Overtjonger, ‘Kiender’, Harmen Houtman, ‘Gieseld deur de wiend’, Roely Bakker, ‘Eva’, Kjest Herder, ‘Gerard’, Attie Nijboer, ‘Ik bin Charlie’, Carol Klok, ‘Pesten’, Attie Nijboer, ‘Vri'j’, Johan Veenstra, ‘Herinnering’ en Lottie’, Otto de Vent, ‘Hoe Roelof Bult vuuftig jaor leden zien fiets kwietraekte’, Roely Bakker, ‘Naemen’, Harmen Houtman, ‘Een indrokwekkende wagon’, Jan van Overtjonger, ‘Vlocht’, Jan Veldhuizen, ‘Bi'j et Airborn Museum’, Harmen Houtman, ‘Die groete blift...’, Ybe Duursma, ‘Een hongerkiend’, Ybe Duursm, ‘Waopenopslag op Der Izzerd’, Johan Veenstra, ‘Zulvergoed’, Albert Jager, ‘Kasttied’, Koop Gorte, ‘De bevri'jding’, Rob Zethoven, ‘Eindelik vri'j’, Jan Veldhuizen, ‘Aachterommekieken?’

Dit speciaole nommer komt in 't plak van et juninommer en is dus verschenen vanwegens 75 jaor bevri’jding. Et is, zoas al bliekt uut et veurige, een uutgifte mit een grote variaosie an wark, dat mit ien en dezelde thematiek te maeken het.

ET THEMANOMMER ‘VREDE EN VRI’JHIED’ IS AL OMMENOCHT STUURD NAOR DE VAASTE ABONNEES VAN ET TIEDSCHRIFT DE OVEND
UTERAORD BIN LOSSE NOMMERS VAN 'VREDE EN VRI'JHIED' VEUR ELK TE KOOP, KREK AS ALTIED BI'J LOSSE NOMMERS VAN 'DE OVEND'. PRIES: € 4,00, KOSTEN VAN ET VERSTUREN NIET INBEGREPEN. Om Berkoop henne wo'n bestellings vergees thuusbezorgd


IN VERBAAND MIT 75 JAOR BEVRI'JDING...

Opdat wi’j nooit vergeten...

‘t Is toekem weke vieftien jaor,
Dat wi'j in vrede leven.
En 'k vraog mi'jzeIs wel vaeke of
Waor is de tied toch bleven!
De tied van nazi-diktatuur
Die bin wi'j haost vergeten.
Wi'j hebben 't ommes vuus te drok,
Deur ’n welveertsroes bezeten!

Wi'j vieren ni'je weke feest!
En daorveur hewwe reden!
Oons laand is d'r weer bovenop!
Elk het et goed op 't heden!
't Veurnaemste is: wi'j bin weer vri'j
In al oons doen en laoten!
En daoromm’, lao'we over “doe”…
Mar niet te vule praoten…

Toch moe'n we, ok nao zoveul jaor,
D'r oons wel op bezinnen,
Dat, veurdat et weer vrede was,
D'r hiel wat valen binnenI
Die, eupenlik of ondergroons,
Veur oonze vri'jhied vochten,
En mit heur leven en heur bloed
Et hoogste offer brochten…

Wie het et boek van Anne Frank,
"Het Achterhuis" niet lezen?
En onder 't lezen vaeks niet docht:
Dit kán toch zo niet wézen ?
Mar toch… et is mar ál te waor,
Dit drama van de Joden!
Allienig al in Nederlaand
Roem honderdduzend doden…

Daoromme gaon wi'j ok van 't jaor
Weer 'n stille omgaank holen.
En gaon w' uut eerbied en uut daank
De hanen effen volen…
Dan doen wi'j ’t niet mit haat of wrok,
Dat moe'n wi'j hiel goed weten!
Wi’j holen dit gebruuk in zwang
Opdat wi'j nooit vergeten…


Bovenstaond gedicht is van H.J. Bergveld en het as eerste datering 28-4-1960. Et is laeter verscheiden keer publiceerd, zoas in et boekwark Bergveld lest veur uut eigen wark en kotleden in et themanommer 'Vrede en Vri'jhied' van 'De Ovend'. In de anloop naor dodenherdaenking van 4 meie en de viering van 75 jaor vri'jhied op 5 meie plaetsen wi'j et hier nog es, mit alle ommedaenken en respekt.
D'r het een speciaole bevri'jdingsuutzending west van 'In Twielochten' en die is weeromme te heuren. Dat kan zo: gao naor www.stellingplus.nl en klik in de linkerkelom bi'j Podcasts 'In Twielochten' an. Zuuk dan de uutzending van 10 april op.
Oonze streek- en perveensiaole kraanten plaets(t)en veul in verbaand mit de viering, netuurlik ok al wel eerder, liekas de laandelike media.
We kun hier vanzels niet alles numen wat d'r in en over oonze regio allegere an artikels en boekwarken verschenen is. Een overzicht van wat him in de regio Stellingwarf ofspeulde in de Twiede Wereldoorlog kuj' vienen op oonze webstee www.stellingia.nl. Gao dan naor et zuukveenster en tik in: de regio tijdens de tweede wereldoorlog. Dan vien ie et onderdehaand al wat ooldere mar uutvoerige boekwark van W.H. de Vries over dit onderwarp.
Van een kleine regio uutzoomen naor een hiele groten iene: een overzicht van de Duutse kapitulaosie in Europa is in een interessaant artikel beschreven in et geschiedkundig tiedschrift 'Historiek', online te vienen: www.historiek.net/capitulaties-van-duitse-troepen-in-1945/134180/


Vri’jhied – vrede

Jongkerels veer van huus
streden veur vrede
betaelden de pries;
de hoogste pries
veur oonze vri'jhied.
Duzenden
kwammen niet meer thuus.

Wi'j gedaenken,
herdaenken,
vieren de vri'jhied!
Vri'jhied om te kiezen
te dielen.

Greenzen sluten,
vlochtelingen weren?
Hoe kuwwe, hoe durven we?

Willen we vri'jhied niet dielen?

Hoevule is ’t weerd,
wat willen wi'j geven
veur vrede en vri'jhied?

Wat now as 75 jaor leden
al die jongkerels docht hadden:
ikke, ikke en
de rest kan stikken?

Roely Bakker

(ok opneumen in et Ovend-themanommer 'Vrede en Vri'jhied')


Coronamaotregels now ok in et Stellingwarfs, liekas in alle ere taelen en streektaelen van Frieslaand

Hiernao kuj' ze vot-op-slag lezen.



Disse strip is maekt deur de Italiaanse keunstener Fabio Vettori. De perveensie Frieslaand is as dielnemer an et 'Network tot Promote Linguistic Diversity' betrokken bi’j et maeken d’r van - een strip dus daor de maotregels om de coronakrisis henne in zoveul meugelik Europese taelen in te lezen binnen. Zie de webstee van de perveensie mit de strip ok in de aandere taelen / streektaelen van Frieslaand.


"In Twielochten" op 'e radio en now ok as podcast

"Et Stellingwarver pergramme ‘In Twielochten’ wodt wekeliks uutzunnen op de lekaole zenders van Omroep Odrie (vri’jdags, 18.00 – 19.00 ure) en Radio Centraal (deensdags, 19.00 tot 20.00 ure). Ie kun de uutzendings ok weerommeheuren as podcast. Dat kan zo: gao naor www.stellingplus.nl en klik in de linkerkelom bi'j Podcasts 'In Twielochten' an. Et verhael van Jan Hut, dat eerder in ofleverings veurlezen wodde deur Cristine Mulder, is now ok via stellingplus.nl as podcast in ien gehiel te beluusteren. Klik daorveur in de linkerkelom onder Podcasts 'Verhaelen' an. ‘In Twielochten’ is een perduktie van de Stellingwarver Schrieversronte.


’Stillestaon en weer deurgaon’: bundel mit biezundere gedichten

‘Om behalven et verdriet ok et locht toe te laoten in de wetenschop dat herinnerings blieven,’ zo geven Grietje Bosma en Attie Nijboer an in heur ni’je bundel ‘Stillestaon en weer deurgaon’. Et is iene van de redens waoromme zi’j tegere disse bundel mit gedichten schreven. Gedichten,die troost en steun bieden kunnen en haandvatten anrikken om verlös te verwarken en om mit rouw omme te gaon.

Rouw, verlös, hoop en steun
Oflopen weke verscheen disse biezundere dichtbundel bi’j de Stellingwarver Schrieversronte in Berkoop. De gedichten in ’Stillestaon en weer deurgaon’ gaon over rouw en verlös, mar veural ok over hoop. Hoop dat d’r nao een zwaore periode ok weer locht schienen mag veur meensken die mit wat veur vorm van rouw dan ok te maeken hebben of die mitmaekt hebben.
De gedichten bin allemaole schreven vanuut de eigen gedaachten en gevulens van beide vrouwluden, somstieden ok vanuut eigen erverings. De inhoold van de gedichten is arg inlevend en ansprekend; de verschillende onderwarpen bin op kundige wieze verwoord. Et boek zal ok daoromme deur veul lezers arg wardeerd wodden. Veul lezers zullen liekewel veul steun ondervienen bi’j et lezen van de gedichten. Dat zal vaeks zo wezen om et herkennen van gevulens, mar ok vanwegens et op een spoor zetten van gedaachten die hulpe bieden.

Foto’s
De gedichten in et boek bin veur een groot pat verwarkt in foto’s die nauw bi’j de inhoold ansluten. De foto’s bin veur et grootste pat maekt in en veural om et huus van Grietje Bosma in Sunnege. Op verzuuk van de beide dichters zorgde Sietske Bloemhoff veur die foto’s, mar Grietje zorgde ok zels veur een pat d’r van. Sietske Bloemhoff zorgde daornaost veur de vormgeving van et boek, i.s.m. BVK Vormgeving uut Haulerwiek.

Rouwmappe
De dichtbundel ‘Stillestaon en weer deurgaon’ kan zien wodden as een vervolg op de ‘Rouwmappe’ zoas de Stellingwarver Schrieversronte die eerder uutgaf. In die mappe bin (veurbeeld)teksten en gedichten opneumen die meensken bruken kunnen veur rouwkaorten of veur ofscheidsdiensten. In de mappe zitten butendat cd’s mit Stellingwarver meziek die ok bruukt wodden kund bi’j ofscheidsplechtigheden. Veur disse mappe zorgden indertied Attie Nijboer en Jan Schonewille. De mappe is in et bezit van de meerste Stellingwarver uutveertverzorgers, mar is ok te lien bi’j de Stellingwarver Schrieversronte.

Prissentaosie
Vanwegens corona is d’r gien speciaole prissentaosie van de ni’je dichtbundel. Et doel is om d’r laeter in et jaor nog extra ommedaenken veur te hebben.
‘Stillestaon en weer deurgaon’ telt 120 bladzieden en is te bestellen via info@stellingwarfs.nl, mar et boek is vanzels ok te koop in de boekhaandel.


Krek verschenen:

Et Evangelie neffens Markus in et Stellingwarfs

Begin april zol tiedens een biezundere bi’jienkomst de vertaeling in et Stellingwarfs van et Markus-evangelie prissenteerd wodden. Mar spietig genoeg kan die middag uteraord niet deurgaon vanwegens et coronavirus. Besleuten is om et boekien Et evangelie neffens Markus now toch mar wel et daglocht zien te laoten, want van verschillende kaanten is daor ok al vraoge naor.

Et vertaelen begon in 2006
An de vertaeling is een hiele tiedrekte warkt. Deur Rienk Klooster, Jan Koops en Erica Plomp-den Uijl wodde daor in de haast van 2006 mit uut aende gaon. Mit de vertaeling van dit Biebelboek wodde van et begin of an rechtstreeks uutgaon van de Griekse grondtekst. Dat zol laeter ok de belangriekste reden wodden veur de Stellingwarver Schrieversronte om dit Biebelboek uut te geven. De vertaelers wussen dat een dreeg kerwei wodden zol, waor ze wel een jaor of wat mit onder de pannen wezen zollen. Zeker ok omreden et allemaole gebeuren mos naost heur gewone wark. Mar Klooster, Koops en Plomp-den Uijl hadden gien haost en zollen een keer of zesse in et jaor bi’j mekere kommen om een stokkien van Markus omme te zetten in et Stellingwarfs.

Rienk Klooster: ‘We hebben d’r mit nocht an warkt’i
Gaondeweg kregen de drieje de slag van et vertaelen te pakken. Rienk Klooster: ‘Van de ere kaante kreeg et projekt oons ok te pakken, want we hebben d’r mit een hiele protte nocht an warkt. Omdat de inhoold van dit Biebelboek zo biezunder is, was et alle keren weer inspirerend om d’r mit an de gang te wezen. Woord veur woord en vas veur vas biwwe d’r deurhenne kreupen om te bekieken wat d’r aens staot in et Grieks en wat d’r bedoeld wodt. Awwe daor wat zicht op hadden, zochten we naor Stellingwarver woorden en uutdrokkings om de betekenis van de Griekse tekst zo krekt en dudelik meugelik weer te geven. En dat vanzels in geef, begriepelik en lienig Stellingwarfs.’

Now kent et Stellingwarfs wel wat variaanten tussen bi’jglieks Oost- en Westaende. Mit die vraoge kregen de vertaelers ok te maeken. Klooster zegt daorover: ‘Omdawwe alle drieje uut Oost-Stellingwarf kwammen, hewwe mar keuzen veur de variaanten die oons et meerst vertrouwd in de oren klonken. Daoromme hebben we et Griekse patčr en mčtčr vertaeld mit et in et Oostaende gebrukelike ‘heit’ en ‘mem’ en niet mit ‘vader’ en ‘moeke’, dat in et Westaende meer zegd wodt.

Gien hoogdraevende tael
Dat d’r keuzen is veur een vertaeling van et Markus-evangelie, komt omreden et een betrekkelik kot en verhaelend Biebelboek van zestien heufdstokken is en schreven in een niet al te hoogdraevende tael. In de inleiding bin butendat wat biezunderheden te lezen over et kerakter en de inhoold van et boek. Daormit hopen Rienk Klooster, Jan Koops en Erica Plomp-den Uijl dat ze dit oolde geschrift wat toegaankelik maekt hebben, ok veur goenend die niet zo vertrouwd binnen mit disse lektuur. Vertaelers en uutgever hopen dan ok dat et Evangelie neffens Markus. Uut et Grieks vertaeld in et Stellingwarfs zien weg vienen zal naor een protte lezers in en buten Stellingwarf.

Uutgever: Stichting Stellingwarver Schrieversronte. Vormgeving: BVK Vormgeving; omslag: Sietske Bloemhoff; drok: Printbase. Et boek telt 60 bladzieden en kost € 10,00.


De Verdwenen Peerden: ni'je film ommeraek prezen

‘Geweldig mooi, en somstieden arg spannend!’ Die reaktie was nao ofloop van de premičre van de film over de verdwenen peerden van Ni’jberkoop van verschillende kaanten te heuren. In een zowat volle dörpszael van et MFA in Berkoop was zaoterdagaovend disse kotte film, die ongeveer een kertier duurt, veur et eerst te zien. Et artistiek kollektief ‘Het Kanaal’ schreef in 2019 et skript en maekte doe ok de opnaemen. An et aende van dat jaor en begin dit jaor rondde de uut zeuven jonge personen bestaonde groep heur verbelinge en uutwarking van et oolde verhael of. De film wodde maekt in opdracht van de Stellingwarver Schrieversronte, zoas dat in 2018 ok et geval was mit et lekaosietheater ‘De Verdwenen Peerden’ in et kader van Kulturele Heufdstad.

Waorschouwing
De film begint mit beelden in et Diakenievene en een stemme die over eertieds vertelt: ‘De turf in het dorp was op en mensen stierven van de kou. Er zat niets anders op dan door te steken’. Vier turfgrevers besluten daoromme op een dag om langer deur te warken. Et vene warkt en trilt, de spanning wodt opbouwd, mit de manluden komt et niet goed. De beide peerden die ze mitneumen hadden draeven weeromme naor et dörp.
In de tied van now gaot een kleinzeune (speuld deur Wietse de Haan) mit zien pake (Andries van der Veen), die boswaachter is, de bos in. Pake vertelt over hoe et leven en de netuur eertieds in de omgeving was, en wat d’r deur de jaoren henne veraanderde. Uuteindelik kommen ze uut bi’j een beeld waorin een karkien en een peerd te zien is, en vraogen heur of wat de aachtergrond daorvan is en veural waoromme et d’r staot. Dan locht inienen de omgeving op en klinkt d’r in et Perzisch de waorschouwing van een hekse (speuld deur de Iraanse Sanam Tahmasebi) veur al die veraanderings…



Het Kanaal
Et beeld dat speciaol veur de film maekt wodde deur beeldend keunstener Janneke Hoek van ‘Het Kanaal’ staot vandaege-de-dag op et karkhof van Ni’jberkoop. Et is een blievende herinnering an et verhael van de verdwenen peerden dat him rond 1824 opspeuld hebben zol.
‘Het Kanaal’ bestaot uut Patrick Hoving, Wietse de Haan, Janneke Hoek, Sanam Tahmasebi, Evert Prummel, Sander Koning en Muxinghe Chen.
Veur et geven van de filmopdracht an ‘Het Kanaal’ het de Stellingwarver Schrieversronte bewust keuzen. Direkteur Sietske Bloemhoff: ‘Wi’j betrekken graeg jonge en telentvolle meensken bi’j projekten van oons. Patrick Hoving kende ik al, en wus dat hi’j veur een biezundere filmverwarking van dit thema zorgen kon. Hi’j gaf an dat hi’j de opdracht graeg mit zien kollektief, bestaonde uut studenten van de keunstakedemie Minerva, et konservatorium in Grunningen en de Akedemie veur Popkultuur in Liwwadden uutvoeren willen zol, en dat bleek een schot in de roze. De kaans is daoromme groot dat d’r binnen niet al te lange tied opni’j een gezaemelik projekt uut aende gaon zal.’

Andries van der Veen
Nao et schoft vertoonde Andries van der Veen zien ni’jste netuurfilm ‘De stried om et bestaon’, daor hi’j o.e. in zien lat hoe de netuur de hieltied veerder aachteruut gaot en wat de konsekweensies daor van binnen. De meerste, pattietoeren indrokwekkende, filmbeelden maekte Van der Veen in et netuurgebied De Braandemeer; tegere mit netuurman Freddie de Vries is hi’j ok as verteller in de film te heuren.


Hans Koopmans prissenteert film 'Daor klept de klokke weer!'

De kommende tied wodt de film ‘Daor klept de klokke weer’ introduceerd op de basisschoelen van Oost- en West-Stellingwarf. Op een viertal schoelen is daor extra ommedaenken veur, en dat gebeurt deur oold-onderwiezer Hans Koopmans van Oosterwoolde. Oflopen weke weren de eerste twie schoelen an de beurt, en dat weren de Buttingeschoele in Oosterwoolde, de schoele daor Hans Koopmans lange tied veur de klasse ston, en De Trede op ’e Haule, et dörp dat in et verhael een belangriek plak speult. De kommende tied wodt de film vertoond op ’e schoele van Ni’jhooltpae en op de Heidepolle in Wolvege. Koopmans vertelt veurdat de film vertoond wodt eerst in et kot over de geschiedenis rond 1500.

Boek roem zestig jaor oold
Roem tien jaor leden vertaelde en bewarkte Koopmans et Nederlaanstaelige boek ‘Daar klept de klok weer’, dat was zoe’n vuuftig jaor eerder schreven deur meester Hendrik Hoogeveen van Oosterwoolde. De Stellingwarver Schrieversronte leut et boek in 2017 verfolmen; veur et skript zorgde filmmaeker en regisseur Thomas Rovers uut Grunningen. Dat de film op een professionele wieze opneumen wodden kon, wodde financieel meugelik maekt deur de perveensie Frieslaand, de gemiente Oost-Stellingwarf en Stichting Bercoop Fonds. An de film warkten uut hiel Stellingwarf een grote groep van speulders en figuraanten mit.
Oflopen jaor is de film in zoe’n achttien dörpen vertoond, en vanof jannewaori is hi’j now te zien op de speciaole webstee veur Hiemkunde in et basisonderwies www.stellingwerf-heemkunde.nl. Bi’j de film is speciaol lesmateriaol ontwikkeld, ok dat wodt op dezelde webstee anbeuden.


Dag van de poëzie in Stellingwarf ofsleuten mit biezundere literaire aovend: van ooldste gedicht in et Stellingwarfs tot dichters en schrievers van now

In verbaand mit de nationaole weke van de poëzie hul de Stellingwarver Schrieversronte een literaire aovend in et eigen instituut veur tael en kultuur in Berkoop. Die wodde boeiend en vol infermaosie, dat kuj’ rustig stellen, zo wodde in et pebliek konstateerd. De SSR hadde oold-mitwarker dr. Henk Bloemhoff bereid vunnen om een soort overzicht van en toegelieke inkiek te geven in de Stellingwarver schrieveri’je deur de jaoren henne. Eigenlik kuj’ die beginnen laoten bi’j de Ooldsaksische Heliand van et jaor 825 (Heiland = ‘heiland, redder’, daor is Christus mit bedoeld), een ‘heldenepos’ van tegen de zesduzend dichtregels. Meraokels interessaant nuumde de spreker de ontdekking van de Twentse onderzuker Goaitsen van der Vliet. Et gaot om een tal Overiesselse gedichten, vermoedelik schreven deur Meinard Tydeman, o.e. griffier van de Overiesselse staoten, en wel van 1790 tot 1795. Op verzuuk van Van der Vliet onderzocht Iesselakedemiemitwarkster Philo Bloemhoff-de Bruijn de twaelf riemen die hi’j vunnen hadde in een oolde bron. In ien van de gevallen bleek et om de tael van Ooldemark te gaon, Stellingwarfs dus. Vermoedelik is et uut de griffierstied van Tydeman. Grootkaans het hi’j in alle riemen die hi’j maekte zo goed meugelik de tael van de stad bruukt daor et omme gong. Dit is et gedicht dat dus bi’j Ooldemark heurt, in oorspronkelike spelling:


Elsijn kumm’ ries gauw van ’t Faarken

Elsijn kumm’ ries gauw van ’t Faarken,
Gief het nog wet Kroggen – Mćel:
'k Sal veur dat dink niet langer waarken,
’t Is rontum nog al even kćel.
Kum an ik loop ries na Jan Rćchies;
Die Man is selver Slagters Baas:
Daar op te Maark daar staan zijn Mćchies,
En mćken daar een groot geraas.
Mijn Vćder mit mijn Nigte Stijne;
Gaan maargen na Sunt Lamers-Maark:
Maar ik bin by mijn Meuje Trijne,
Want ik heb’ alle Dćgen waark.
Ik weyd’ en Koe veur Doktor Tittel;
En veur Juffer Spanjers Breur,
Die wortte slagt tut Evert Keetel,
Kyk taar staat hy veur de Deur.



(Citeerd uut Overijsselse Historische Bijdragen. No. 131 (2016). Et betreft een voonst van de heer Goaitsen van der Vliet; de taelkundige Philomčne Bloemhoff-de Bruijn het et op zien verzuuk onderzocht. Ze het de tael van et gedicht determineerd as Stellingwarfs van Ooldemark (Ov.). De redaktie van et tiedschrift De Ovend het de spreker van de aovend nuugd om naoder op dit gedicht in te gaon, en dat zal inderdaod gebeuren. De foto hierboven is indertied as eerste publiceerd in Overijsselse Historische Bijdragen no. 131, en naoderhaand ok in et Nedersaksische literetuuroverzicht dat opneumen is in de publikaosie Nedersaksisch in een notendop (Assen, 2019))

D’r is nog zoe’n soorte gedicht niet veer uut de buurt, dat is uut Stienwiek. Et is niet zeker of dat jonger is. Mar aj’ et idee van et ooldste Stellingwarver gedicht beparken tot ‘binnen Stellingwarf’, dan kom ie wel weer bi’j de bekende Steffen Lammerts Brug uut (1807-1884), schoelemeester die veural nog bekend is deur zien ‘De zoemer van 1837’, publiceerd in de Friesche Volksalmanak. En, vun de spreker, veur wie een betien bekend is mit de Stellingwarver schrieveri’je heuren disse dichtregels van Brug over 1837 tot de biezundersten in de Stellingwarver literetuur:

Wat grote heer kan ’t beter gaon
As mi’j, bi’j zoe’n gelok.
Niet graeg wo ‘k mit hom ommestaon,
Al he’k ’t somtieds wat drok.
Ik eet mit smaek en slaop goed uut,
Tot mi’j mien wiefien wakker tuut.

Indertied ontdekte Otto de Vent et wark van Jan Berends Prakken uut Oosterwoolde (1827-1883). Dat wark dat ston in de Perveensiaole Drents en Asser Kraante. Ie zollen Prakken wegens zien ‘ofluusterde gesprekken’ in die kraante, een soort genre te beschouwen as ‘veredeld inzunnen stok’, de eerste kollumnist in et Stellingwarfs numen kunnen. Uut et eerste kwat van de 19de ieuw springen verhaelen van J.H. Popping naor veuren, en veural zien eupenlochtspul ‘Uut het Leven’. Een historisch verhael uut de tied van de 10-daegse veldtocht in België, mit een liefdesgeschiedenissien tussen iene die weerommekwam van de veldtocht en iene van de dames die vanzels aachterbleven was. Et vaalt licht te raoden, alles komt goed, de assessor helpt mit wieze woorden:

Treffende ogenblikken kommen in ’t leven veur. Zo hebben we d’r hier ok iene. Jongeluden, de weg is niet altied mit rozen bestri’jd. Ieder ondervint dat, de iene meer, de aander minder. Iim, nog jong, hebben d’r al wat van ondervunnen. Stark jim in jim leven, veural in die weg die in dit geval bewaandeld is.

Alderhaande inkiekies wodden zo an et pebliek prissenteerd, en zo kreej’ goed te zien dat de Stellingwarver schrieveri’je vule en vule meer veursteld het deur de jaoren henne as dat vaeke docht wodt. Netuurlik was d’r ok roem ommedaenken veur de klassieke schriever H.J. Bergveld, en bepaold ok veur produktieve meensken van vandaege-de-dag: Johan Veenstra, Harmen Houtman, Sjoukje Oosterloo, Roely Bakker en aanderen. Ok was d’r veul ommedaenken veur romans van now en eerder, veur novelles en al zo meer.

In verbaand mit de herdaenking ‘75 jaor bevri’jding’ citeerde Bloemhoff nog H.J. Bergveld, veural bekend van et verzetsmonement in Oosterwoolde van now, schreven 15 jaor nao WO II:

Daoromme gaon wi'j ok van 't jaor
Weer 'n stille omgaank holen.
En gaon w' uut eerbied en uut daank
De hanen effen volen…
Dan doen wi'j ’t niet mit haat of wrok,
Dat moe'n wi'j hiel goed weten!
Wi’j holen dit gebruuk in zwang
Opdat wi'j nooit vergeten…

Liekewel gaf de spreker ok ommedaenken an poëzie die juust in de oorlog schreven is, zoas die van R.W. Oosterhoff, schoeleheufd van De Hoeve, ofkomstig uut de Westhoeke. Die auteur schreef ditte in 1944 over Spange :


Spange

Spange mien dörpien, wat lig ie daor stille
En vredig, te midden van waeter en riet,
Wie d’r een rustige woonplaets moch zuken
Vint vast op ‘e wereld een betere niet.

Een straotweg, een pad en een diek mit wat boeren
En veerders wat turfmaekerstenten verspreid;
An d’ien’ kaant de Scheene, an d’ ere de Lende,
Zeediek en Ni’jweg veur de rest nog tot scheid.

An ‘t pad staot een klokhuus, dat is al een ooltien,
Een peer ieuwen leden ston daor nog een kark’.
Een karkhof d’r ommehenne mit verscheidene stienen
En mennige grafstien hadd’ nog een huusmaark.

Et laand wodd’ verveend en wodd’ trekgat en kraggen.
Jow glorie gong henn’, ie verzonken in ’t niet.
Mar dommiet zuj’ bluuien, as ’t ontginnen an kaant is
En ’t netuurmonement elk zien mooiighied biedt

Perf. dr. J. Oosterhoff Rzn. gaf d’r in 2003 een mooie tekstedisie van R.W. Oosterhoff zien wark uut bi’j de Stellingwarver Schrieversronte. Hi’j nuumt in een inleidend heufdstok ‘Stellingwerfs en de Stellingwarver Schrieversronte’j veur zien lezers de volgende groep schrievers as zeg mar de aktiefsten vanuut de jaoren zeuventig tot in de jaoren negentig:
Johan Veentra, Harmen Houtman, Stien van Anne oftewel Christien Mulder, Jan van der Meulen ps. Jan van Overtjonger, Lamkje Hof-de Boer, Karst Berkenbosch, Zwaantje Kuiters, Bennie Holtrop, Pieter Heida, Jannes W. Nijholt, Henk Kroese, Fokke Middendorp, Oene Bult, Otto de Vent, Klaas K. Hofstra, Lodewiek Hooghiemstra, Klaas van der Weg, Margje Jonker, Wiebe Jaeger oftewel Wube Lamers van de Kuunderwal, Bonne de Vries, Boele Land, Wiebe Nijboer, Grietje Hento-Stoker, Jan Oosterhof jr. Lily Köhler, Anke Hoornstra, Dirk Kerst Koopmans.

Sund de SSR in 1972 begon is d’r hiel veul gebeurd, dat kuj’ zels ok wel naogaon op de websteden van de Stellingwarver Schrieversronte en in bi’jglieks de bloemlezing / et literetaire overzicht in Feest van (her)kenning een SSR-boek, en in et Nedersaksische literetuuroverzicht dat opneumen is in de nog jonge publikaosie Nedersaksisch in een notendop.

Dichteresse Attie Nijboer vormde mit de prissentaosie van heur wark et twiede onderdiel van de aovend. Op een innemende meniere brocht ze een mooie riegel van de eigen gedichten, herkenber en treffend. In ien van de gedichten komt as thema et onthoold veur, en in et twiede diel van zien verhael haokte Henk Bloemhoff daorbi’j an. Wi’j moe’n wat d’r an Stellingwarver literetuur is niet haost onzichtber holen, we moe’n die ok in bloemlezings en literetuurgeschiedenissen naor veuren brengen, as een belangriek onderdiel van de eigen tael en kultuur. Bloemhoff pleitte daoromme ok mit naodrok veur ien van de ni’je projekten die de Stellingwarver Schrieversronte in veurbereiding het, een tetaoloverzicht van de Stellingwarver Schrieveri’je deur de jaoren henne. Oftewel een haandboek Stellingwarver literetuur. Hi’j leut drie veurbeelden van de Drentse literetuurgeschiedenis zien en drieje van de literetuur in et Fries.

Et het de Stellingwarver gemienschop west, in et biezunder de Stellingwarver Schrieversronte, die de laeste 50 jaor zo veul op ‘e bodden brocht het: an proza, poëzie en aander leven in de brouweri’je. Schrievers, lezers, besprekers, Schrieversronte-leden, die meensken hebben dit alles veur mekeer brocht en maekt. En netuurlik de meensken die uut belangstelling alderhaande vraogen hadden. Van et vienen van een toepasselik gedicht, een te speulen tenielstok tot boekuutgiften van verschillende schrievers. Oonze gemienschop, daor moet ok de literetuur mit veerder. En as et even kan, mit vrundeschop, daor Roely Bakker ok al over dichtte, et is tenslotte oonze Stellingwarver dag van de poëzie in de nationaole weke van de poëzie. En zo besleut de spreker:


Vrundschop

Kostber plaantien
omgeven mit korrels andacht
bespruuien mit druppels respekt
koesteren mit waarmte
kostber plaantien
vrundschop

Ni’je loot an de literaire stamme is de verfilming, in dit geval die van ‘Daor klept de klokke weer’. In et dadde onderdiel van de aovend vertelde Sietske Bloemhoff daorover, an de iene kaante over et artistieke pat, an de aandere kaante over et historische verhael en de aachtergrond. Dat gaot om stried veur en verlös van de Stellingwarver vri’jhied eerste kwat van de 16de ieuw. De film dri’jt op dit stuit her en der in de verschillende dörpen. De aovend wodde ofsleuten mit een vertoning, en die wodde deur et anwezige volk slim op pries steld, krek as de aovend as gehiel.


Wieder lezen over de Stellingwarver literetuur?

Een oolder, mar nog altied bruukber overzicht geft de boekpublikaosie Feest van (h)erkenning van de Stellingwarver Schrieversronte; mit bloemlezing.

Feest van (h)erkenning. 25 jaor Stellingwarver Schrieversronte. Disse bundel verhaelen en gedichten is veurzien van een uutgebreide beschouwing over de Stellingwarver schrieveri’je van de haand van Henk Bloemhoff en Pieter Jonker onder de titel ‘Stellingwarver schrieveri’je, verweven in herinnering’. En een verhaandeling van Otto de Vent ‘Stellingwarver schrieveri’je in de 19e ieuw’. 176 pag. € 12,25. SSR-84 / ISBN 90 6466 089 1

Een bruukber overzicht geft ok et heufdstok 'Stellingwerver literatuur' in et Haandboek Nedersaksisch. Dat is op disse link te vienen: www.dbnl.org/arch/kooi001hand01_01/pag/kooi001hand01_01.pdf]


Op kommenwegen: filmproduktie Stellingwarver Schrieversronte over Fochtelervene

Hoe ontston et gebied van ‘t Fochtelervene, wie woonden d’r, hoe leefden de meensken mit en op et Fochtelervene? Wat veraanderde d’r deur de jaoren henne? De netuur is vanzels hiel biezunder, mar waor zit him dat in?
Mit een briede kiek op dit prachtige gebied wil de Stellingwarver Schrieversronte veural zien laoten wat et gebied deur de ieuwen henne west het. De film zal deur alle aspekten veur een groot pebliek interessaant wezen: veur de bewoners in de regio zels, veur toeristen, veur netuurliefhebbers, veur meensken mit interesse in geschiedenis, mar ok ok veur de schoelejeugd en studenten.
Skriptschriever en regisseur is historikus Thomas Roovers, bekend van 'Daor klept de klokke weer', de veurige film van de Stellingwarver Schrieversronte. Veur een belangriek diel wodt de film financierd deur Rabobaank Heerenveen-Zuudoost-Frieslaand, wiels anvraogen bi’j de perveensie en de gemiente Oost-Stellingwarf nog lopen.



Omroep Odrie: vlakbi'j, uut de eigen streek en mit eigen tael en meziek: Odrie

Veur wie et nog niet wus: Omroep Odrie in Oost-Stellingwarf het twie hiele mooie pergrammes in en mit streektael en streektaelmeziek. Ze wo'n hieronder nog es nuumd. Die lekaole omroep is te heuren op 106.9 FM, kabel 104.1 FM.
Veur wie dit ok niet wus: via internet kuj' Omroep Odrie ok goed heuren:
http://www.radioviainternet.nl/omroep-odrie.

Die streektaelpergrammes dat bin:

Op de vri'jdag:
16:00 ure: Huus en Hiem (herhaeling van de zundag d'r veur)
17:00 ure: Singeliers, meziekpergramme in de streektael. Prissentaosie: Henk Kroese, Evert de Boer, Sietske Bloemhoff, Baukje Oosting, Hans Koopmans.
Techniek: Jitze Hofstra
18.00 - 19.ure: In Twielochten. Algemien Stellingwarfstaelig pergramme, veur elk wat wils.

Op de zundagmorgen:

9.00-10.00 ure: In Twielochten. Algemien Stellingwarfstaelig pergramme, veur elk wat wils.
10.00 ure: Singeliers. Herhaeling van de vri'jdag d'r veur (zie boven)
11.00-12.00 ure. Huus en Hiem. Stellingwarfs tael- en kultuurpergramme mit hiel wat zaeken die in huus en op et arf gebeuren. Prissentaosie: Hendrik Betten. Techniek: Peter Cruiming.


Woj' graeg mitien weten wat een Stellingwarfs woord inhoolt of hoej' et schrieven moeten?

Klik dan an: www.stellingplus.nl/wp-content/uploads/2010/10/woordenboek3.pdf.


Haandboek Nedersaksisch op internet in te zien

Et 'Haandboek Nedersaksisch' van 2008 is al een tied uutverkocht, mar ie kun et wel op internet inzien en alderdeegst van daoruut veur eigen gebruuk opslaon. Et is te vienen op dbnl.nl ('digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren').
Dit is de link: www.dbnl.org/arch/kooi001hand01_01/pag/kooi001hand01_01.pdf]. Een stok minder uutvoerig mar wel aktualiseerd is et boekwark Nedersaksisch in een notendop, dat is wel gewoon in de haandel.


Stellingwarfs Woordeboek, et grote, vierdielige, ok op internet in te zien

Ok de grote bruur van et haandwoordeboek, et Stellingwarfs Woordboek in vier dielen, mit woordverklaorings, uutspraoke, veurbeeldzinnen, vaaste verbienings, spreekwoorden en meer is op internet in te zzien. Zuuk daorveur veerder via disse link: www.stellingia.nl


Femilieberichten in et Stellingwarfs

Riegelmaotig wo'n wi'j vraogd om hulpe bi'j et schrieven van een tekst in et Stellingwarfs, bi'j et maeken van een opschrift, bi'j et bedaenken van een naeme in et Stellingwarfs of bi'j et opstellen van een femiliebericht in et Stellingwarfs. Et is hiel goed dat zoks gebeurt. De Stellingwarver Schrieversronte bestaot as instelling ok om meensken bi'j zok soorte van dingen te helpen. En wi'j helpen jim graeg, dat blief d'r mar niet lange over piekeren. Bel of mail oons dus, oons tillefoonnommer is 0516-451108. Om te mailen kuj' hier an de linkerkaante 'kontakt maeken' anklikken.


=================================================

Even tussen alles uut mit een gedicht? Lees dan nog even veerder!


Winteraovend

Jong was ik en de kastaovend wit
naor de karke gongen wi’j
deur de knisterende sni’j
de zulveren maone leup boven mit

Et kastverhael dat mossen we weten
mar de film over Nils Holgersson
die op een gaanze vliegen kon
weren beelden om nooit te vergeten

Thuus lekker waarm mit zien allen
bi’j de boom mit keerzen en ballen
an de poeiermelk en krentebrood

Niks kon veur mi’j de sfeer vergallen
laeter kon ’t nog wel es tegenvallen
mar doe was ik al lange groot

Koosje Hornstra, in De Ovend jg. 47 no. 6 (2019



De draod

Deur et leven lopt een draod
Een draod van tied en toeval
Die komt aachter jow an
Die rolt veur je uut
Strak trokken, soms mit kneupen
Is hi'j van binnen uut begonnen
En gaat tot et ande mit je mit
Mar niet iene wet waor as et aende begint
Deur et leven lopt een draod
Een draod van tied en toeval

(Uut: Stien van Anne, Storm in et leven. Berkoop, 2004, 2e drok)


spiegeling

langdurige mementen zwiegen
et staorigan verdwienen
van woorden en tieden
vlochtig, lochtig as waeterjuffers
wodt et heden kleinder
daanst deur grune sprieties
spiegelt him nog even en
is inienend
vot

Willem Jan Teijema (in: Doe gebeurde et. Stellingwarver Schrieversronte, Berkoop, 2001


Riekdom

rusteloos
jaegen de meensken
aachter heur dromen an

dromen van riekdom
dromen van altied meer
dromen van altied groter
dromen van altied beter

*
ze vergeten
de grote riekdom
die ze al jaoren bezitten

Jan Veldhuizen (1941-2005); uut: De wiend blaost ok wel es
aandersomme. Gedichten.


Kuier deur De Braandemeer

De Rottige Miente is een prachtig gebied in et westen van West-Stellingwarf. Dichte in de buurt ligt et netuurgebied Braandemeer. Een roeg gebied, waoj' in twie uren (zes km) deurhenne kuieren kunnen. De naeme zol ofkomstig wezen van et ontstaon van dit stok netuur: een venebraand. Deur een diel van dit mooie stokkien Stellingwarf kuj' ok henne fietsen. In De Kuunder ligt een anlegplak veur boten. Pruuf uut disse dichtriegels de sfeer:

Et riet wi'jt hier mit alle wienden mit,
de voegels daansen deur et weer,
et held're waeter en et sobbig laand;
de puzelstokkies van et Braandemeer

Harmen Houtman (bron: Ni'je Oost-Stellingwarver 25-5-2011)


=================================================


Lendediek III

Elektrische paolen spinnen
mit heur zwatte draoden
een web van miemering
deur haastige lochten.

De dieze uut et waeter
wist tiedelik et asfalt uut,
een spinne lat een druppe valen,
op roestig stiekeldraod'

De zunne dri'jt zien kotte uren,
de wiend gieselt boom en blad,
et brune riet fluustert huut'rig
de diek waacht kalm en zwat.

Harmen Houtman
(uut:Dichterbi'j. Gedichten. Berkoop, 2008)


November

't Is weer gebeurd
mit alle uutbundighied van kleur en fleur.
Zo hier en daor lopt nog een koppel vee
te snuuien langs de kaant
de laeste gruunties op te zuken.
De sloden bin zo goed as dreuge.
Ja disse haast zal oons nog lange heugen,
want, 't is haost half november onderhaand.
De meerste bomen bin al kael.
Et blad ligt overal,
now bruun van kleur
en 't ritselt al mar deur
tot ok de laesten valen.
't Is zo heur tied
en wi'j geloven et haost niet,
mar 't is al half november onderhaand.
Die lochten, zo massief
in grauw en gries,
waoraachter al zo vroeg de vaele zunne ondergaot
en dan nog even mit een glundig goolden raand
zien best dot oons wat waarmte mit te geven,
want 't is al half november onderhaand

Lamkje Hof-de Boer (1908-1991)

(bron: Onder eigen volk. Wark uut de jaoren 1970-1976 van 24 Stellingwarver schrievers. Oosterwoolde, 1978)


=================================================

D'r is netuurlik vule en vule meer te lezen! Poëzie, verhaelen, romans in et Stellingwarfs, bi'jdregen over de tael, literetuur, volkskunde... Neem veur boeken en et tiedschrift 'De Ovend' kontakt op mit de Stellingwarver Schrieversronte. Kiek ok op de websteden die nuumd wodden in de eerste alinea op disse bladziede!
En klik an de meugelikheden links van disse bladziede. Ok daor vien ie hiel veul infermaosie die je uutkommen kunnen zol! Kiek daor ok veur et webstee-archief, mit ooldere berichten en zo.
En... koester mit oons et Stellingwarfs! Lees et, praot et, schrief et, vieter et gebruuk an!

=================================================

NI'JSTE ANPASSING VAN DISSE BLADZIEDE: 3-8-2020