De Stellingwarver Schrieversronte is et belangriekste instituut veur tael, literetuur, geschiedenis, volkskunde en identiteit van Stellingwarf. Stellingwarf is een biezundere regio in Zuudoost-Frieslaand (NL), daor de meensken vanoolds Stellingwarfs praoten. Et Stellingwarfs is een vorm van Nedersaksisch.
Oonze administraosie is los op maendag tot en mit donderdag, van 9.00 tot 16.00 ure. Overleggen mit ere mitwarkers kan allienig nao tillefonische ofspraoke.
Tip: kiek ok es op oonze ere websteden www.stellingplus.nl en www.stellingia.nl! Woj' graeg vot-en-daolik weten wat een woord of uutdrokking uut et Stellingwarfs betekent? Klik dan ditte an: www.stellingplus.nl/wp-content/uploads/2010/10/woordenboek3.pdf.


Stellingwarfs pergramme 'In Twielochten': veur elk mooie tael- en streekinfo, verdievedaosie, meziek, en veur et jonge volkien: verhaelveurlezeri'je. En vergeet et streektaelmeziek- pergramme 'Singeliers' niet!

We wiezen graeg nog even op et bovenstaonde pergramme op http://www.omroepodrie.nl/; trouwens, ok te beluusteren op RWC. Vri'jdags, om 18.00 ure dus: "In Twielochten": pergramme in de Stellingwarver tael. Kommende 6 december is d'r ommedaenken veur onder aanderen et zonuumde bollelotten, een gebruuk om Sunderklaos henne in 't verleden. Prissentaosie: Kjest Herder en Sietske Bloemhoff. Woj' van teveuren graeg fleurige streektaelmeziek heuren? Van 17.00 ure of is et pergramme 'Singeliers', mit meziek in alderhaande streektaelen. De keuzes wo'n maekt deur o.e. Henk Kroese, Baukje Oosting, Hans Koopmans, Sietske Bloemhoff. En dan hewwe netuurlik nog et zuver 'klassieke' pergramme 'Huus en Hiem' van de zundagmorgen, om elf ure. Dat kuj' in de herhaeling heuren op vri'jdag, van 16.00 tot 17.00 ure. Et pergramme Singeliers wodt elke weke ok uutzunnen op zundag, van 10.00 tot 11.00 ure. Volop keur dus!


Femmie van Veen wint Groot Stellingwarfs Diktee

Femmie van Veen van Hooltpae gong donderdagaovend 21 november mit een dik pakket an boeken op huus an, omreden ze mit mar zeuven fouten et Groot Stellingwarfs Diktee wunnen hadde. An et diktee deden mit mekeer zestien meensken mit.

De Woudklaank
Mit prachtige meziek van meziekverieninge De Woudklaank wodden de dielnemers, heur anhang en de orgenisaosie welkom hieten in de gezellige foyer van Et Buurthuus in Noordwoolde. Ondaanks et zo mooie ofwisselende pergramme van et körps was d’r toch wel wat spanning onder de dikteegangers te vernemen, dat dikteeschriever Henk Bloemhoff begon om goed acht ure vot-en-daolik mit et veurlezen…

Et geluud van pennen
Behalven et veurlezen van de zinnen was d’r in de zael niks te heuren, op ien biezunder geluud nao dan. Dat was et opvalende geluud van et schrieven, et soms weer deurkrassen, et opni’j schrieven, en mit now en dan tussendeur es een diepe zocht. Om even veur negenen mos iederiene de penne daeleleggen, en zorgde De Woudklaank veur een twiede optreden om de periode van et waachten op de uutslag zo noflik meugelik te maeken.

Certifikaot en boek
Nao de meziek leut Henk Bloemhoff op een groot schaarm de tien zinnen van et diktee zien en gaf hier en daor wat uutleg. Et wodde dudelik dat verschillende meensken hier en daor twiefeld hadden an de schriefwieze van een woord en soms dan krek de verkeerde keuze maekten. Flink wat dielnemers hadden mar tussen de tien en twintig fouten, een diel tussen twintig en dattig en sommigen daor nog even boven. Femmie van Veen was liekewel de ienige - mit zeuven fouten - die onder de tiene bleven was. Behalven een certifikaot en een pakket boeken veur heur, hadde de orgeniserende warkgroep Publiciteit van de Stellingwarver Schrieversronte veur alle ere dielnemers ok een certifikaot mit een boek.

Freddie de Vries
As ofsluter van disse biezundere aovend las schriever Freddie de Vries van Hooltpae – hi’j dee ok al es mit sukses mit an een eerder diktee - vier humoristische verhaelen veur uut zien boek ‘Ok et beste peerd stroffelt wel es’.
Nao oflooop van de aovend dee blieken dat veul dielnemers ommeraek veul plezier beleefd hadden an et mitdoen en ze gavven an dat ze graeg vaeker zoe’n diktee maeken willen zollen. De Stellingwarver Schrieversronte overweegt dan ok om in 2020 of 2021 opni’j een Groot Stellingwarfs Diktee te orgeniseren.
Van et diktee van oflopen 21 november wodden radio-opnaemen maekt veur et ni’je pergramme ‘In Twielochten’ dat elke vri’jdag tussen 18.00 en 19.00 ure te heuren is op de lekaole omroepen Odrie en West-Stellingwarf Centraol.


Et verhael van Zander. Oftewel: ni’j boek van de Stellingwarver Schrieversronte prissenteerd bi’j Pro Rege in Donkerbroek

Wiels op 15 november ok de perveensiaole verhaeleaovend was, verscheen in Donkerbroek in boekvorm et biezundere verhael De wereld van Zander. Et verhael van ‘de vrome landverhuizer Zander Jacob Klooster (1820-1906)’ uut Donkerbroek wodde schreven deur dr. Rienk Klooster uut Liwwadden. Et eerste exemplaor van et ni’je boek rikte de auteur uut an Martha en Lieuwe Tiesinga van Oosterwoolde. Martha kende de antekens van Zander en zorgde d’r veur dat Klooster, die daor veul belangstelling veur hadde, et dokement in hanen kreeg. Now is Lieuwe in de veerte ok nog femilie van Zander, dat et verhael van Zander is veur de Tiesinga’s zels ok hiel weerdevol. Et twiede exemplaor was veur Jan Koops uut Oosterwoolde, die as ‘mitlezer’ van et manuskript veur de auteur van groot belang west hadde.

Mitien nao de prissentaosie vertelde Rienk Klooster over et biezundere verhael van de uut Donkerbroek ofkomstige laandverhuzer Zander Jacobs Klooster. Die was al even boven de tachtig doe hi’j alderhaande herinnerings uut zien leven an et pepier toevertrouwde. Hi’j kikt in zien antekens weeromme op zien jeugd, zien schoeletied, zien femilie, gebeurtenissen die hi’j mitmaekte en personen die hi’j ontmoet het; in Donkerbroek liekegoed as in de ‘ni’je wereld’.
Et gaot om wel een hiel biezunder egodokement, want Zander vertelt benaemens ok veul, en ok hiel dudelik, over zien persoonlike geleufsleven. Dat maekt de uutgifte interessaant ok van godsdienstpsychologisch en godsdiensthistorisch oogpunt uut. Zo kommen d’r verschillende aspekten in an et locht over de Ofscheidingsbeweging in Donkerbroek, Haulerwiek en Appelsche.

’Op zien Donkerbroekemers'
Omdat Zander in zien antekens veural zoas hi'j et zels nuumt ’op zien Donkerbroekemers’ schrift, is dit egodokement ok taelkundig van belang. De tael die aj' lezen komt daele op Nederlaansachtig Stellingwarfs, en dan Stellingwarfs dus zoas dat in de negentiende ieuw in Zander zien geboorteplak Donkerbroek praot wodde. Dat was dan ok de reden dat in et twiede pat van de aovend taelkundige dr. Henk Bloemhoff van Oosterwoolde ingong op de biezunderheden van de tael uut de tied van Zander. An et begin van zien inleiding nuumde hi’j ok dat in et Donkerbroek van doe veerweg et grootste pat van de inwoners nog Stellingwarfs praotte.

Et boek ’De wereld van Zander. Herinneringen van de vrome landverhuizer Zander Jacobs Klooster’(1820-1906) uit Donkerbroek’ is een weerdevolle en hiel biezundere anvulling op de boeken die an now toe over de streekgeschiedenis van Oost-Stellingwarf verschenen binnen. Dr. Rienk Klooster het et egodokement ri’j en kundig annoteerd op theologisch, taelkundig en streekhistorisch gebied. Et verhael van Zander geft ok infermaosie over aandere dörpen in de wiede omtrek, meerst in verbaand mit et godsdienstige leven. Et boek is een uutgifte van de Stellingwarver Schrieversronte, telt 288 bladzieden, is veurzien van foto’s en kost € 17,50. Veur de vormgeving en et omslag zorgde BVK vormgeving in Haulerwiek. Zie ok veerder op disse bladziede.


Stellingwarfs radiopergramma op radio Odrie: vri'jdags, van 18.00 tot 19.00 ure

’In twielochten’: dat is de naeme van et ni’je Stellingwarfstaelige radiopergramme dat van 8 november 2019 of wekeliks uutzunnen wodt. Et initiatief veur et ni’je pergramme komt van de Stellingwarver Schrieversronte. Et pergramme wodt op de vri’jdagaovend tussen 18.00 en 19.00 ure uutzunnen. Die tied van de dat, daor verwist ok de naeme van et pergramme naor. ‘In twielochten’ is een Stellingwarver anduding van de tied van schiemerdonker, zo tussen et aende van de middag en et begin van de aovend. De anduding is te vergelieken mit et Engelse ‘twilight’, et Nederlaans kent disse benaeming niet.
In ‘In twielochten’ is d’r ommedaenken veur tal van Stellingwarfstaelige en kulturele onderwarpen. Daenk an verhaelen en gedichten, meziek, een Stellingwarfs heurspul, biezunderheden over de tael, een kulturele agenda, een wekelikse kollum, een wekelikse taelvraoge, Stellingwarver recepten, biezunderheden uut de netuur en gao zo nog mar evenpies deur. In et pergramme zullen d’r butendat verschillende onderwarpen wezen veur alle leeftieden, veur kiender krek lieke goed as veur oolderen.
An et pergramme zullen tal van schrievers, dichters, veurlezers en verslaggevers een bi’jdrege leveren gaon; sommigen wekeliks, eren ien keer in de twie weken en nog weer eren ien keer in de maond. Veur de prissentaosie zorgen, elk om de weke, Kjest Herder en Sietske Bloemhoff; zi’j bepaolen ok de meziekkeuze. De techniek is in hanen van Kjest Herder en Evert Sikkema.
Waor vien ie Odrie, of liever: hoe kuj' et pergramme beluusteren? Gao naor ether 106.9 FM of naor de kaobel: 104.1 FM. Ie kun Odrie ok via internet beluusteren: verschillende anklikmeugelikheden geft de webstee www.omroepodrie.nl. RWC, de West-Stellingwarver lekaole radio, zal et pergramme overnemen.


Verdiepingskursus Stellingwarfs begonnen

In et taelinstituut van de Stellingwarver Schrieversronte in Berkoop begon mit negen dielnemers oflopen donderdag 14 november de ’Verdiepingskursus Stellingwarfs’. Disse kursus is bedoeld veur meensken die eerder de beginnerskursus volgden en die graeg nog wat meer mit de schrieveri’je van de tael an de slag willen, mar die heur ok graeg nog wat veerder verdiepen willen in de geschiedenis van de tael, de taelkunde en de Stellingwarver literetuur. In de kursus is d’r butendat ommedaenken veur biezundere onderwarpen uut de streekgeschiedenis, de laandschopsgeschiedenis en et veldnaeme-onderzuuk van de Strellingwarver Schrieversronte.
De kursus, die uut vier lesaovenden bestaot, wodt geven deur Mark van Veen, Henk Bloemhoff, Dennis Worst, Geert Lantinga en Sietske Bloemhoff.


Vertelkursus rond ’Huus op ’e Miente’

Bi’j de Stellingwarver Schrieversronte in Berkoop gaot in de kommende jannewaorimaond een hiele ni’je vertelkursus uut aende. Tiedens de kursus gaon de dielnemers o.l.v. verhaelevertelster Baukje Koolhaas uut Wienjewoolde an de slag mit et vertellen van et biezundere verhael van Batteld Nijholt. Zien verhael speulde him indertied of in de buurtschop De Miente bi’j Noordwoolde en wodde as boek uutgeven deur de Stellingwarver Schrieversronte.

Ni’je opzet
Baukje Koolhaas geft al jaoren kursussen verhaelen vertellen, ok bi’j de Schrieversronte. De opzet van disse ni’je kursus is liekewel hielemaole eers van opzet. Mit mekeer gaon de kursisten an de slag mit et verhael en gaon daor elk stokken uut vertellen. Tiedens de vier lesaovens leren ze de knepies van et vertellersvak, en uuteindelik zal et risseltaot d’r van verwarkt wodden in een veurstelling.

Kleindochters Batteld Nijholt
De vertelveurstelling, die argens in meert wezen zal en veur ieder toegaankelik, zal een biezunder tintien hebben. Dat komt omreden de veurstelling bi’jwoond wodden zal deur de twie kleindochters van Batteld Nijholt, waorvan iene de schoonmem is van Baukje Koolhaas. Waor en wanneer de vertelaovend wezen zal is op dit mement nog niet bekend.

Meensken die interesse hebben veur de kursus kun kontakt opnemen mit de Stellingwarver Schrieversronte: info@stellingwarfs.nl. De kursus bestaot inklusief de ofslutende veurstelling uut vuuf (donderdag)aovens van 19.30 tot 21.30 ure en kost € 50,00 per persoon, inkl. koffie en thee.


Tentoonstelling Jeltje Baas: Koenen op ’e stal

Vanof november is d’r bi’j de Stellingwarver Schrieversronte in Berkoop een tentoonstelling mit wark van Jeltje Baas uut De Oosterstreek te bezichtigen. Dit keer het de schilderes veur heur tentoonstelling een keuze maekt uut heur wark van koenen. De tentoonstelling is ok krek in de periode dat de koenen van ooldsher op ’e stal binnen, want de tentoonstelling duurt tot begin april. Baas schildert tal van verschillende soorten koenen, van zwatbont vee tot Lakenvelders tot biezundere, van oorsprong hoornloze, koenen in Ni’j Zeelaand.

Petretten/Laandschoppen
Behalven koenen schildert Jeltje Baas (Drachten, 18-05-1944) ok petretten en laandschoppen. Zo schilderde ze o.e. de bekende serie petretten van heur bejaorde mem, van kiender, van opdrachtgevers, mar ok van Mata Hari. Heur laandschoppen schildert ze in oonze omkrieten, mar ok in Ni’j Zeelaand. Toegelieke mit de tentoonstelling bi’j de Schrieversronte is d’r ok wark van Baas te zien in de Akaroa Art Gallery in Akaroa op de Banks Peninsula op et Zuder Eilaand. Zi’j volgde heur opleiding indertied an akkedemie Minerva in Grunningen en geft now zels al weer jaoren les in heur atelier op ’e Oosterstreek (zie www.jeltjebaas.nl).

De tentoonstelling is te bezichtigen op deensdag-, woensdag- en donderdagmiddag tussen 13.30 en 16.30 ure. Groepen kun op ofspraoke ok op ere tieden kommen; dat kan deur te bellen naor 0516-451108 of te mailen naor info@stellingwarfs.nl. De toegang is vergees.


Ni’jste Ovend verschenen: jg. 47 (2019) no. 5

De ni’jste Ovend is vanzels weer meraokels et lezen weerd. Neem now Tjeerd Oenema zien zels beleefde ‘Veerpetroelie naor et graf van Eilerts de Haan in 1972' en Jelle Roorda zien beschrieving van de ‘buurtschop Noordwoolde-Zuud’. Etzelde wat de bi’jdrege van Carol Klok anbelangt: ‘Hendrik Jan Popping, een man mit twie gezichten’. Allemaole interessaante historie, en daortoe kuj’ ok Johan Veenstra zien beschrieving van ‘Stellingwarver postzegels’ wel rekenen. Verhaelen bin d’r disse keer van Rob Zethoven (‘Gewoon Gradus’), Freddie de Vries (‘Jelke’) en Kjest Herder (‘Ondeugende vrommesies’). Herder is ok redaktielid en schreef zodoende ok et veuroffien van disse ni'jste oflevering van ‘De Ovend’. Netuurlik is daor meer in te lezen, mit naeme ni’jgies en zo wat henne. Zo kondigt de redaktie et kommende Stellingwarfs Meziekfestival nog even goed an (16 november in ‘De Rustende Jaeger’ in Hooltpae). Laot de liefhebber him gien zorgen maeken: ok ‘Otto, Heer van Buil’ is d’r zoas altied weer bi'j, ok in disse Ovend.


In Twielochten: ni’j Stellingwarver radiopergramme gong uut aende

Op vri’jdag 8 november gong om 18.00 ure op Omroep Odrie et ni’je Stellingwarver radiopergramme ‘In Twielochten’ veur et eerst de locht in. Et pergramme wodt ofwisselend prissenteerd deur Kjest Herder (Oosterwoolde) en Sietske Bloemhoff (Ni’jberkoop). In dit echt Stellingwarver pergramme kommen tal van kulturele onderwarpen an bod. Daorveur zet him een grote groep vri’jwilligers in. Et pergramme wodt ok uutzunnen op Omroep West-Stellingwarf Centraol.

De wereld van Zander
Herinneringen van de vrome landverhuizer Zander Jacobs Klooster (1820-1906) uit Donkerbroek

Donderdagaovend 15 november is in Donkerbroek de prissentaosie van ’De wereld van Zander. Herinneringen van de vrome landverhuizer Zander Jacobs Klooster(1820-1906) uit Donkerbroek’ van de haand van dr. Rienk Klooster uut Liwwadden.
Dit biezundere boek gaot over de uut Donkerbroek ofkomstige laandverhuzer Zander Jacobs Klooster die al even boven de tachtig is as hi’j alderhaande herinnerings uut zien leven an et pepier toevertrouwt. Zo blikt hi’j weeromme op zien jeugd, zien schoeletied, zien femilie, gebeurtenissen die hi’j mitmaekte en personen die hi’j ontmoet het; in Donkerbroek liekegoed as in de ni’je wereld. De inkiek die hi’j daorbi’j geft in de ontwikkeling van zien persoonlike geleufsleven maeken de antekenings mitien interessaant vanuut godsdienstpsychologisch en godsdiensthistorisch oogpunt. Zo kommen d’r verschillende aspekten in an et locht over de ofscheidingsbeweging in Donkerbroek, Haulerwiek en Appelsche. Omdat Zander veural ’op zien Donkerbroekemers’ schrift, dat wil zeggen dat hi’j in et Stellingwerfs schrift zoas dat in de negentiende ieuw in zien geboorteplak praot wodde, is dit egodokement ok taelkundig zien van belang.
Mit et egodokement kwam Rienk Klooster in de kunde doe hi’j bi’j Martha en Lieuwe Tiesinga van Oosterwoolde op vesite was. Martha vertelde over de antekenings van Zander en zorgde d’r veur dat Klooster, die d’r mitien veul belangstelling veur toonde, et dokement in hanen kreeg. Lieuwe is in de veerte nog femilie van Zander, zodat et verhael veur de Tiesinga’s slim weerdevol is. Klooster raekte al gauw onder de indrok van de inhoold van et verhael van Zander en et leek him van belang om et onder de meensken te brengen. Hi’j zocht kontakt mit de Stellingwarver Schrieversronte, en al gauw wodde ofpraot dat et boek uutgeven wodden zol. Rienk Klooster zol liekewel eerst de toch wat muuilik te lezen tekst toegaankelik maeken veur de toekomstige lezers.
In et eerste diel van et boek van Klooster wodt et verloop van de ofscheidingsbeweging en de historische wottels daorvan in de ’Nadere Reformatie’ beschreven. En ok hoe die beweging verlopen is op ’e Smilde, Appelsche, Haulerwiek en Donkerbroek en hoe disse meensken kontakt mit mekeer hadden.
Nao de godsdiensthistorische en taelkundige inleiding volgt in et twiede diel de tekst van het egodokement van Zander Jacobs Klooster. D’r is daorbi’j keuzen veur een anpak waarbi’j de tekst zoveul meugelik staon blift zoas de oorspronkelike, mar die dus veul toegaankeliker wodden is veur de lezers.
Et boek, dat 288 bladzieden telt en veurzien is van foto’s, kost € 17,50. Et wodde drokt bi’j Printbase in Sunt-Jehannesge, veur et omslag en de vormgeving zorgde BVK vormgeving uut Haulerwiek.


Stillestaon en weer veerder gaon: ni’j SSR-boek op komst (2)

Dit naojaor verschient bi’j de Stellingwarver Schrieversronte een biezundere dichtbundel. De gedichten in Stillestaon en weer veerder gaon gaon over verlös en rouw, mar veural ok over hoop. ‘Om behalven et verdriet ok et locht toe te laoten in de wetenschop dat herinnerings blieven’, zo geven Grietje Bosma en Attie Nijboer an. Zi’j tegere schreven de gedichten, die troost en steun bieden kunnen en haandvatten anrieken om verlös te verwarken en om mit rouw omme te gaon.


Stellingwarver Schrieversronte prissenteert lesmateriaol in Ommen

Wownsdagmiddag 18 september 2019 hul SONT ('Streektaelorgenisaosies Nedersaksisch Taelgebied') in et kulturele centrum De Carrousel in Ommen een onderwiesbi’jienkomst veur alle Nedersaksische regio’s. Et doel van de middag was om mekeer te infermeren op et gebied van et onderwies, en dan mit naeme de ontwikkeling van lesmateriaol in of over de streektael.

Een vremde tael leren
De Stellingwarver Schrieversronte was uteraord ok vertegenwoordigd. Niet alliend mit een kraom vol lesmateriaol en veul te bekieken digitaole meugelikheden op een groot schaarm, mar ok mit een inleiding uut de praktiek. Daor zorgde Ageeth Bos uut Steggerde veur. Zi'j vertelde over et Stellingwarfs op et Comprixkollege; dat is een akedemisch leerpunt veur cognitief telentvolle leerlingen van basisschoelen in Stellingwarf. Kiender uut groep achte van et kollege leren onder heur leiding et schrieven en praoten in et Stellingwarfs. Veur de meersten van heur is dat een vremde tael. Veur de lessen ontwikkelde Ageeth Bos, i.s.m. de Stellingwarver Schrieversronte, een uutgebreid lessepakket, waorvan de lessen ofsleuten wodden mit een examen.

Hiemkunde en De Veerkieker
Hiel in et kot kon d’r deur Sietske Bloemhoff in Ommen nog wat verteld wodden over et schoelebriede projekt De Veerkieker, en over et speciaol ontwikkelde lesmateriaol - vaeks in de vorm van projekten - veur et vak Hiemkunde in et basisonderwies.

Materiaol uut ere gebieden
Et wodde de Stellingwarver dillegaosie al gauw dudelik dat d’r in verholing mit ere gebieden in Stellingwarf veul gebeurt mit de eigen streektael in et basisonderwies. Zo bin d’r Nedersaksische gebieden waor d’r mar ien of twie keer in et jaor wat in de eigen tael uutpat wodt op ’e schoelen. In Drenthe en Grunningen gebeurt d’r dan wel aorig wat meer, mar daor is de tael niet struktureel opneumen in et lespergramme van de schoelen.
Sund in 1988 et Fries een verplicht vak wodde op ’e Friese basisschoelen gelt veur de Stellingwarver schoelen dat in et plak van et Fries et vak hiemkunde geven wodden moet, mit daorin ommedaenken veur et Stellingwarfs.


Oolde waeterputte van de buurtschop Iegypte op monementelieste?

Een posien leden wodde deur de ni’je eigeneresse van een netuurgebied in de buurtschop Iegypte bi’j Ni’jberkoop een oolde waeterputte (opni’j) ontdekt. Die putte was deur de jaoren henne aorig dichtewi’jd mit blad en toeken, zodat veur heur niet mitien dudelik was waor et omme gong.
Via de gemiente Oost-Stellingwarf kwam Kristien Zaal Dijkstra in de kunde mit Sietske Bloemhoff van de Stellingwarver Schrieversronte en vreug of zi’j ok wus om wat veur putte et gaon kunnen zol. Now hadde Bloemhoff een hiel schoft leden al es onderzuuk daon naor et greven van waeterputten zoas dat vroeger in Stellingwarf gebeurde. Dat onderzuuk dee ze in et kader van et neteren van verschillende vaktaelen t.b.v. et Stellingwarfs Woordeboek en wus daor zodoende wel et ien en aander van of. Vandaor ok dat ze docht dat et in dit geval wel es om zoe’n soorte van putte gaon kunnen zol. Ze nam kontakt op mit Andries van der Veen uut Wolvege, die in Iegypte opgruuide, en hi’j vertelde doe over zien herinnerings an de tied dat disse putte as gemienschoppelike putte in gebruuk was bi’j de bewoners van de buurtschop. Et waeter d’r van wodde deur de hiele buurtschop bruukt as de meensken thuus niet genoeg meer hadden. Et pattien dat naor de putte toeleup is diels nog te zien.

Monement
Kristien Zaal Dijkstra hecht veul weerde an disse unieke putte. Ze perbeert daoromme om die veur de toekomst op de juuste wieze in staand te holen. Tegere mit o.e. Andries van der Veen en Sietske Bloemhoff is ze de meugelikheden an et bekieken om de putte as momement op ’e gemientelike of perveensiaole monementelieste zetten te laoten.

Opschoond
Intied hebben vri’jwilligers uut Ni’jberkoop de putte, die tussen de vuuf en zes meter diepe is, leeghaeld. Zo zorgde Jan Eijbergen dat mit naeme et eerste pat leeghaeld wodden kon mit een kraene. Et laeste stok mos liekewel mit de schoppe gebeuren, en daorveur stakken Sjoerd Kooiman en Andries van der Veen de hanen uut de mouwen. Deur de dreugte van veurig jaor en die van de laeste tied kwammen de manluden pas hielemaole onderin de putte weer wat waeter integen. Hier en daor vunnen ze ok nog oolde stokken turf, daor de putte indertied mit opzet is. Et doel is om nao de zommer de putte weer opni’j mit turven op te zetten, ok weer mit de hulpe van vri’jwilligers. Datzelde gelt ok veur et pattien dat van de weg of naor de putte toelopt. Et doel is dat ien en aander veur de winter klaor is. De hoop is vanzels dat de waeterputte tegen die tied ok op een monementelieste staot, zodat d’r een geraansie is dat disse biezundere putte veur de toekomst op een verantwoorde wieze bestaon blieven zal.


Goolden grepen: Meer prachtboeken uutgeven deur de Stellingwarver Schrieversronte

Disse boeken brocht de Stellingwarver Schrieversronte de laeste twie jaor in de verkope, soms in saemenwarking mit aanderen. Prachtboeken over oonze tael en kultuur - daor hadden oonze veuroolden niet van droomd: boeken die je niet ontgaon meugen!

-Ok et beste peerd stroffelt wel es. Stellingwarver verhaelen van Freddie de Vries (Berkoop, 2018)
-Vroeger is veurgoed veurbi’j. Zeuvende roman = achtentwintigste literaire boek van Johan Veenstra (Berkoop, 2018)
-De raadselachtige gemeentewapens van de Stellingwerven, deur Frans Wuijts (Berkoop, 2017)
-Veldnaemen van Stellingwarf VII: OOSTERWOOLDE, deur M. Dijkstra. G. van der Meulen, Tonie Spijkman, Lieuwe Tiesinga, Albert Oost, Henk Bloemhoff en Dennis Worst (Berkoop, 2017)
-Omme de donkerheyt der vergeteniss. 500 jaar Oost- en West-Stellingwerf. 1517-2017 Symposiumbundel (Berkoop, 2017)

IE VIENEN ZO ONGEVEER ALLE BOEKEN DIE TE KOOP BINNEN OPNUUMD IN DE STELLINGWARVER SUTELKRAANTE 2019 - MIT OVER DE NI'JSTE BOEKEN VEUL INFO.
Klik daorveur an:
Boekekraante 2019


Nedersaksisch in een neutedoppe: ni'j boek mit veul infermaosie, ok bi'j de Stellingwarver Schrieversronte te koop

Et Stellingwarfs is mit et Sallaans, Drents, Grunnings, Twents, Veluws en Aachterhoeks de regionaole tael Nedersaksisch. Op woensdag 10 juli verscheen daor een ni’j boek over, 'Nedersaksisch in een notendop. Inleiding in de Nedersaksische taal en literatuur'. Uutgeveri’je: Keuninklike Van Gorcum; 184 bladzieden. Uut et veld kwam vaeke de vraoge naor zoe'n uutgifte; die zol vergeliekber wezen moeten mit zok soorte van uutgiften veur et Fries en et Nederduuts. Dat boek is d’r now. ‘Nedersaksisch in een notendop’ prissenteert een macht an gegevens in kort bestek en alles is brocht in berisseneerd verbaand. Auteurs: H. Bloemhoff, P. Bloemhoff-de Bruijn, J. Nijen Twilhaar, H. Nijkeuter en H. Scholtmeijer. Et boek is ok te koop bi’j de Stellingwarver Schrieversronte. Uutgeveri’je: Keuninklike Van Gorcum; tal bladzieden: 184; pries € 22,95. Meer info o.e. op https://www.cgtc.nl/2019/07/12/presentatie-boek-nedersaksisch-in-een-notendop/


Gemiente Oost-Stellingwarf dot mit straotnaeme ere an vroegere borgemeister dr. T.H. Oosterwijk

Dr. Tieme Hendrik Oosterwijk was van 1965 tot 1985 borgemeister van Oost-Stellingwarf. Nog altied daenken inwoners mit groot respekt en veul wardering an him weeromme – in zien funktie en as meens. Op ‘e webstee www.ooststellingwerf.nl/www.ooststellingwerf.nl/stellingwerfs-eerbetoon-aan-borgemeister-oosterwijk dot et gemientebestuur van now tiedinge dat ze de heer Oosterwijk uut eerbetoon vernuumd hebben in een straotnaeme: ‘Borg. Oosterwijkbrink’. Dat is de naeme veur et terrein ongeveer van de hoeke van de ‘Dertien April-straat en ‘Snellingerdijk’. De ni’je paanden van de Lidl, zorginstelling Talant en koopappattementen kommen zo an de Borg. Oosterwijkbrink. Meer info vien in in de hierveur nuumde bron van de gemiente, en ok in de Ni’je Oost-Stellingwarver van veurbi’je deensdag 4 juli. Die citeert ok uut Oosterwijk zien slottoespraoke, mit o.e. ditte: ‘De terechte strijd voor erkenning van het Fries heeft als ijzeren consequentie, dat evenveel respect moet worden opgebracht voor taalminderheden in eigen provincie, zoals de Stellingwervers’.
De heer Oosterwijk het niet lange van zien pensioen genieten kund, hi’j kwam in 1989 al te overlieden. Veul meensken herinneren him niet allienig as kundig en geliefde borgemeister, mar ok as een hiele goeie streekhistorikus. Al bin d’r netuurlik de laeste 25 jaor op sommige punten ni’je inzichten, dr. Oosterwijk zien publikaosies wo’n nog riegelmaotlg raodpleegd, citeerd of opni’j ontdekt. Zien grootkaans bekendste publikaosie is, in boekvorm, ‘De geschiedenis van de Oost-Stellingwerver dorpen’. Et is nog altied an te tugen (jongste drok, bi'j de Stellingwarver Schrieversronte).


De Kienderwebstee: interessaante webstee bi'j de Stellingwarver Schrieversronte

De kienderwebstee is bedoeld veur kiender van vier tot twaelf jaor. Verhaelties, gedichten, spullegies, kleurplaeten, puzelties, lieties en gao mar deur zullen d'r plaetst wodden. Alles is bedoeld om thuus aachter de komputer lezen of doen te kunnen. Veur invulling en driemaondelikse verni'jing zorgen Kiena Bouwer, vaaste vri'jwilliger bi'j de Stellingwarver Schrieversronte, en Schrieversronte-webmeister Ninke van der Veen. Veur meer klik an: www.kienderwebstee.nl


Omroep Odrie: vlakbi'j, uut de eigen streek en' mit eigen tael en meziek: Odrie

Veur wie et nog niet wus: Omroep Odrie in Oost-Stellingwarf het twie hiele mooie pergrammes in en mit streektael en streektaelmeziek. Ze wo'n hieronder nog es nuumd. Die lekaole omroep is te heuren op 106.9 FM, kabel 104.1 FM.
Veur wie dit ok niet wus: via internet kuj' Omroep Odrie ok goed heuren:
http://www.radioviainternet.nl/omroep-odrie.

Die streektaelpergrammes dat bin:

Op de vri'jdag:
16:00 ure: Huus en Hiem (herhaeling van de zundag d'r veur)
17:00 ure: Singeliers, meziekpergramme in de streektael. Prissentaosie: Henk Kroese, Evert de Boer, Sietske Bloemhoff, Baukje Oosting, Hans Koopmans.
Techniek: Jitze Hofstra
18.00 - 19.ure: In Twielochten. Algemien Stellingwarfstaelig pergramme, veur elk wat wils.

Op de zundagmorgen:
10.00 ure: Singeliers. Herhaeling van de vri'jdag d'r veur (zie boven)
11.00-12.00 ure. Huus en Hiem. Stellingwarfs tael- en kultuurpergramme mit hiel wat zaeken die in huus en op et arf gebeuren. Prissentaosie: Hendrik Betten. Techniek: Peter Cruiming.


Haandboek Nedersaksisch lezen op internet? Et kan! Kiek op www.dbnl.nl

Et 'Haandboek Nedersaksisch' bestaot al weer meer as tien jaor. Et is intied uutverkocht raekt. Dat is netuurlik mooi, mar uut et veld kwammen nogal es vraogen om et op internet te zetten, zodat elk mit belangstelling zien gerak kriegen kan, as hi'j of zi'j temeensen nog gien exemplaor het. De rechthebbenden hebben heur goedvienen geven an et veurstel van de redaktie om zoks te doen, en de verantwoordelike meensken van KB/dbnl ('digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren') weren van hatte bereid om et te plaetsen - dus op et bekende www.dbnl.nl. Daor is et haandboek now digitaol te vienen. Op dat adres moej' 'handboek Nedersaksisch' intoetsen en dan koj'uut bi'j de pdf van et komplete boek.


Woj' graeg mitien weten wat een Stellingwarfs woord inhoolt of hoej' et schrieven moeten?

Klik dan an: www.stellingplus.nl/wp-content/uploads/2010/10/woordenboek3.pdf.


Femilieberichten in et Stellingwarfs

Riegelmaotig wo'n wi'j vraogd om hulpe bi'j et schrieven van een tekst in et Stellingwarfs, bi'j et maeken van een opschrift, bi'j et bedaenken van een naeme in et Stellingwarfs of bi'j et opstellen van een femiliebericht in et Stellingwarfs. Et is hiel goed dat zoks gebeurt. De Stellingwarver Schrieversronte bestaot as instelling ok om meensken bi'j zok soorte van dingen te helpen. En wi'j helpen jim graeg, dat blief d'r mar niet lange over piekeren. Bel of mail oons dus, oons tillefoonnommer is 0516-451108. Om te mailen kuj' hier an de linkerkaante 'kontakt maeken' anklikken.


=================================================

Krek weeromme van een dag op schoele, van et warken op 'e febriek, een kuier of een lange vergeerdering, en even tied veur een gedicht? Lees dan even veerder!


Opdat wi’j nooit vergeten


‘t Is toekem weke vieftien jaor,
Dat wi'j in vrede leven.
En 'k vraog mi'jzels wel vaeke of:
Waor is de tied toch bleven!
De tied van nazi-diktatuur
Die bin wi'j haost vergeten.
Wi'j hebben 't ommes vuus te drok,
Deur ’n welveertsroes bezeten!

Wi'j vieren ni'je weke feest!
En daorveur hewwe reden!
Oons laand is d'r weer bovenop!
Elk het et goed op 't heden!
't Veurnaemste is: wi'j bin weer vri'j
In al oons doen en laoten!
En daoromm’, lao'we over “doe”…
Mar niet te vule praoten…

Toch moe'n we, ok nao zoveul jaor,
D'r oons wel op bezinnen,
Dat, veurdat et weer vrede was,
D'r hiel wat valen binnen!
Die, eupenlik of ondergroons,
Veur oonze vri'jhied vochten,
En mit heur leven en heur bloed
Et hoogste offer brochten…

Wie het et boek van Anne Frank,
"Het Achterhuis" niet lezen?
En onder 't lezen vaeks niet docht:
Dit kán toch zo niet wézen?
Mar toch… et is mar ál te waor,
Dit drama van de Joden!
Allienig al in Nederlaand
Roem honderdduzend doden…

Daoromme gaon wi'j ok van 't jaor
Weer 'n stille omgaank holen.
En gaon w' uut eerbied en uut daank
De hanen effen volen…
Dan doen wi'j ’t niet mit haat of wrok,
Dat moe'n wi'j hiel goed weten!
Wi’j holen dit gebruuk in zwang
Opdat wi'j nooit vergeten…


(Hendrik Johannes Bergveld, uut: Bergveld lest veur uut eigen wark. Berkoop, 2013)[/i]


De draod

Deur et leven lopt een draod
Een draod van tied en toeval
Die komt aachter jow an
Die rolt veur je uut
Strak trokken, soms mit kneupen
Is hi'j van binnen uut begonnen
En gaat tot et ande mit je mit
Mar niet iene wet waor as et aende begint
Deur et leven lopt een draod
Een draod van tied en toeval

Uut: Stien van Anne, Storm in et leven. Berkoop, 2004, 2de drok


spiegeling

langdurige mementen zwiegen
et staorigan verdwienen
van woorden en tieden
vlochtig, lochtig as waeterjuffers
wodt et heden kleinder
daanst deur grune sprieties
spiegelt him nog even en
is inienend
vot

Willem Jan Teijema (in: Doe gebeurde et. Stellingwarver Schrieversronte, [Berkoop], 2001


Riekdom

rusteloos
jaegen de meensken
aachter heur dromen an

dromen van riekdom
dromen van altied meer
dromen van altied groter
dromen van altied beter

*
ze vergeten
de grote riekdom
die ze al jaoren bezitten

Jan Veldhuizen (1941-2005); uut: De wiend blaost ok wel es
aandersomme. Gedichten.


Kuier deur De Braandemeer

De Rottige Miente is een prachtig gebied in et westen van West-Stellingwarf. Dichte in de buurt ligt et netuurgebied Braandemeer. Een roeg gebied, waoj' in twie uren (zes km) deurhenne kuieren kunnen. De naeme zol ofkomstig wezen van et ontstaon van dit stok netuur: een venebraand. Deur een diel van dit mooie stokkien Stellingwarf kuj' ok henne fietsen. In De Kuunder ligt een anlegplak veur boten. Pruuf uut disse dichtriegels de sfeer:

Et riet wi'jt hier mit alle wienden mit,
de voegels daansen deur et weer,
et held're waeter en et sobbig laand;
de puzelstokkies van et Braandemeer

Harmen Houtman (bron: Ni'je Oost-Stellingwarver 25-5-2011)


De beide gedichten van Roely Bakker die hier volgen bin opneumen in de Schrieversronte-uutgifte: 'Van Schossel tot Kuierpad' (Berkoop, zommer 2014)


Cocon

Onzichtbere draoden wienen me as
fien rag in de cocon van daegse dingen
zorgen en plicht bienen me an hier en now
vongen bin 'k as in een kouwe van glas

in mien dromen zwarf ik
niet beparkt deur tied
onbelemmerd deur greenzen
vri'j as een voegel
licht as een veertien
opneumen deur de wiend

tot et morgenrood me vangt en
risseluut daelezet in et hier en now


Wiend

Wiend fluustert
reenfels in 't waeter

zachies glidt
de veurjaorsbries
over et waeter
even wat
reenfelties dan ligt
de poele
weer stille
glad en zwat

de wiend nemt fluusterend
de geheimen mit


Roely Bakker


=================================================


Lendediek III

Elektrische paolen spinnen
mit heur zwatte draoden
een web van miemering
deur haastige lochten.

De dieze uut et waeter
wist tiedelik et asfalt uut,
een spinne lat een druppe valen,
op roestig stiekeldraod'

De zunne dri'jt zien kotte uren,
de wiend gieselt boom en blad,
et brune riet fluustert huut'rig
de diek waacht kalm en zwat.

Harmen Houtman
(uut:Dichterbi'j. Gedichten. Berkoop, 2008)



November

't Is weer gebeurd
mit alle uutbundighied van kleur en fleur.
Zo hier en daor lopt nog een koppel vee
te snuuien langs de kaant
de laeste gruunties op te zuken.
De sloden bin zo goed as dreuge.
Ja disse haast zal oons nog lange heugen,
want, 't is haost half november onderhaand.
De meerste bomen bin al kael.
Et blad ligt overal,
now bruun van kleur
en 't ritselt al mar deur
tot ok de laesten valen.
't Is zo heur tied
en wi'j geloven et haost niet,
mar 't is al half november onderhaand.
Die lochten, zo massief
in grauw en gries,
waoraachter al zo vroeg de vaele zunne ondergaot
en dan nog even mit een glundig goolden raand
zien best dot oons wat waarmte mit te geven,
want 't is al half november onderhaand

Lamkje Hof-de Boer (1908-1991)
(bron: Onder eigen volk. Wark uut de jaoren 1970-1976 van 24 Stellingwarver schrievers. Oosterwoolde, 1978)


Op 'e fiets

(de tekst van et bekende lied van de Drentse groep 'Skik', vertaeld en naor oonze streek Stellingwarf bewarkt deur Sietske Bloemhoff)

'k Trap de fiets deur maelig zaand
op 'n pad tussen Buil en Else,
en as ik douk bi'j Kannede belaan',
dan fiets ik deur.
Langs Appelsche gao 'k op 'e Fochtel an,
Oosterwoolde en dan langs de Kompejonsvaort,
en as ik dan De Kuunder zie dan fiets ik deur,
ik wil de hieltied veerder, ik wil alles zien.

De laeste mooie dag van 't jaor misschien,
liekewel 't mit de winterdag ok oe zo mooi wezen kan.
Ik wil now veerder deur naor Makkinge,
want bi'j d'oolde meule vien ik et prachtig.
A'k hier zo fiets en 't wi'jt niet slim,
dan gaot 't haost vanzels.

Wie dot mi'j wat, wie dot mi'j wat,
wie dot mi'j wat vandaege.
'k heb de banen vol mit wiend,
nee, ik heb ja niks te klaegen.
Wie dot mi'j wat, wie dot mi'j wat,
wie dot mi'j wat vandaege.
'k Zol haost zeggen, ja et mag wel zo.

'k Zit op 'e fiets, kom deur Iegyptezaand,
en bin zowat bi'j de Friese greens,
ik daenk da'k even kieken gao in 't Hoornster laand,
dan gauw naor Berkoop.
Ik stao even te kieken bi'j et oold kenon,
en stao een posien te daenken wat ik now doen zal,
links of rechtdeur.

Dan gao ik veerder naor Zaandhuzen toe,
'n kaorte he'k niet neudig, want ik ken mien arf,
a'k daor doukies over De Lende kom
dan bin 'k weeromme in West-Stellingwarf.
'k Wil de hieltied veerder, naor Noordwoolde toe,
Vinkege, De Hoeve, naor Hooltpae.
A'k hier zo fiets en et wi'jt niet slim
dan gaot 't haost vanzels

Wie dot mi'j wat, wie dot mi'j wat,
wie dot mi'j wat vandaege.
'k heb de banen vol mit wiend,
nee, ik heb ja niks te klaegen.
Wie dot mi'j wat, wie dot mi'j wat,
wie dot mi'j wat vandaege.
'k Zol haost zeggen, ja et mag wel zo.

'k Gao now over Wolvege, Ni'jtriene,
over 't pad langs de Scheene kot bi'j Scharpenzeel,
en dan rechtdeur naor et beeld van Pieter Poot,
Spangehoek en dan naor Sliekenborg,
'k Zie lanen en de Kuunder Karke staon,
dan fiets ik deur want 't wi'jt niet slim,
't gaot vandaege vanzels

Wie dot mi'j wat, wie dot mi'j wat,
wie dot mi'j wat vandaege.
'k heb de banen vol mit wiend,
nee, ik heb ja niks te klaegen.
Wie dot mi'j wat, wie dot mi'j wat,
wie dot mi'j wat vandaege.
'k Zol haost zeggen, ja et mag wel zo.


Piepmoes

Ik snuffel en ik snoeve,
ik bin een stoere moes.
Ik hole niet van katten,
ik bin niet veur de poes!

De katten bin mien buren,
die spoeken vaek' om huus,
Dan daenk ik: 'Grote kringen!
Oe bleven jim mar thuus!'

Laest zollen ze deur de schostien,
dat vul heur lang niet mit.
Klaos Kaeter kreeg zien stat doe
op 't hiete kachellit!

Klaos joepste naor beneden,
kwam daele mit een boem!
Ik zag dat krek gebeuren!
Ik lachte mi'j haost kroem!

Ik zat daor mar te gniezen
en zee: 'Hoe vuult dat, maot?'
Klaos klauwde mit zien naegels,
hi'j wodd' ofgries'lik kwaod!

Zeg beste kammeraoden,
ik moet d'r gauw vandeur!
Want daor komt Klaos de kaeter,
die is nog raozend, heur!

Al bin 'k de starkste piepmoes
van 't hiele heer en veer,
die Klaos is zo gremietig,
die stao ik now niet meer!

[Refrein:]
Piepmoes, Piepmoes, ie bin mien kammeraod,
Piepmoes, Piepmoes, ie bin mien beste maot!

tekst van kienderlietien: Henk Bloemhoff, in: Piepmoes, een bundel kienderlieties in de Stellingwarver tael. Oosterwoolde ' Wolvege, 1975


tael

Wie streektael slit veur nostalgie
moet dit verhael niet lezen.
Et Stellingwarfs moet potverdrie
echt niet van gister wezen!

Jouk (schoelnaeme van Martinus Bakker)
Uut: De Ovend 9 (1981): blz. 88


=================================================

D'r is netuurlik vule en vule meer te lezen! Poëzie, verhaelen, romans in et Stellingwarfs, bi'jdregen over de tael, literetuur, volkskunde... Neem veur boeken en et tiedschrift 'De Ovend' kontakt op mit de Stellingwarver Schrieversronte. Kiek ok op de websteden die nuumd wodden in de eerste alinea op disse bladziede!
En klik an de meugelikheden links van disse bladziede. Ok daor vien ie hiel veul infermaosie die je uutkommen kunnen zol! Kiek daor ok veur et webstee-archief, mit ooldere berichten en zo.
En... koester mit oons et Stellingwarfs! Lees et, praot et, schrief et, vieter et gebruuk an!

=================================================

NI'JSTE ANPASSING VAN DISSE BLADZIEDE: 6-12-2019