Oflopen vri’jdagmiddag 20 september 2019 weren mit riegelmaot de klokken van de klokkestoel in Else te heuren. En omreden et stil weer was, klonken ze tot veer in de omtrek. Vandaege-de-dag wo’n klokken veural luded om de tied an te geven, mar vroeger gebeurde dat ok as d’r wat an de haand was. En dat was ok et geval oflopen vri’jdag. Want ok al was et ni’je boek Luudklokken en klokkestoelen in Stellingwarf van Jan Koops en Sietske Bloemhoff al veurofgaonde an de sutelaktie van de Stelllingwarver Schrieversronte op informele wieze prissenteerd, oflopen vri’jdag was d’r in et Karkehuus van Else biezundere andacht veur. Schrieversronte-veurzitter Klaas van Weperen vertelde in zien eupeningswoord over et belang van et uutgeven van dit soorte van historische boeken. Jan Koops vertelde daornao in et kot over luudklokken en vertoonde een biezunder aorige film uut 1951 die over et gieten van klokken gaot. Nao Koops vertelde Sietske Bloemhoff over et belang van et vaktaele-onderzuuk bi’j de Stellingwarver Schrieversronte. In 1988 verscheen an de haand daorvan al et boek Klokkestoelen van Stellingwarf, daor de vaktael van de klokkestoelebouwer uutgebreid in beschreven wodde, en die now ok in et ni’je boek opneumen is. Butendeure, bi’j de klokkestoel van Else, vertelde Hendrik Betten over de gebruken rond et kleppen en et luden van klokken. In vroeger tieden wodden de klokken klept en luded as d’r iene uut de tied raekt was. An de wieze waorop dat gebeurde koj’ heuren of et om een man of een vrouw gong. Betten vertelde butendat ok over de Elsiger klokkestoel zels, en wat d’r in Else wel niet uut de wege zet wodt om de karke, de klokkestoel en ok et karkhof zo goed meugelik te onderholen en onderholen te laoten. Dat gebeurt deur flink wat vri’jwilligers, en daor is hi’j zels ok iene van. In Else wodt daegeliks, behalven op zundag, de klokke luded om negen ure morgens; dat gebeurt ofwisselend deur Huug Jak en Hendrik Betten. En doe was et an et kleppen en et luden van de klokken zels toe. Dat gebeurde in eerste instaansie deur Betten zels, mar daornao mochten ok de meensken die disse middag mitmaekten even perberen. De auteurs begonnen as eersten mit disse drege klus, mar et gong heur beide zo goed of dat ze uut hanen van Helmich Hammer, zels ok klokkeluder in Else, een diplome kregen as ‘Assistent-Klokkeluder’.
Veur Jan Kuipers van de Stichting Restauratie-Hulpfonds Klokkenstoelen was d’r tussen et luden deur uut hanen van Klaas van Weperen een eerste exemplaor van et ni’je boek. Jan Kuipers (Stienwiek) was ok bi’j de prissentaosie van et boek uut 1988, en hadde veur et ni’je boek arg veul infermaosie en hulpe beuden bi’j et onderzuuk naor de luudklokken in de Stellingwarven. Et boek kwam him dan ok meer as toe, zo vunnen de beide auteurs.
Veul interesse bliekt d’r tiedens de Eupen Stalperiode 2019 te wezen veur de twie tentoonstellings die bi’j de Stellingwarver Schrieversronte te bezuken binnen. Dat gelt in et eerste plak veur de prachtige eulievarfschilderi’jen van Dick Bakker van Ooldetriene. Op zien schilderi’jen wet Bakker de indrokwekkende netuur van de Braandemeer en de Rottige Miente in West-Stellingwarf op een kundige wieze zien te laoten. Hi’j lat de biezundere gebieden op een eigen, mar veural ok hiel herkenbere wieze volledig tot heur recht kommen.
Ok veul interesse en wardering is d’r veur de miniaturen van twaelf Stellingwarver klokkestoelen. Die miniaturen wodden indertied deur Aaldert Alten van Noordwoolde maekt veur et vak Hiemkunde in et basisonderwies. Eerder warkte Alten mit as infermaant veur et vaktaele-onderzuuk van de Stellingwarver Schrieversronte. Hi’j vertelde mitwarker Sietske Bloemhoff over de bouw van de klokkestoel om zo alle begrippen die mit de bouw te maeken hebben te verdudeliken. Behalven dat die woorden allemaole opneumen binnen in et Stellingwarfs Woordenboek verschenen ze ok in een boek over de Stellingwarver klokkestoelen dat in 1988 uutgeven wodde.